บันไดขั้นแรก ที่จะก้าวขึ้นไปสู่ความสุขนั้น จะต้องตั้งต้นกันที่
"การไม่คบคนพาล" ให้ได้เสียก่อน
เพราะถ้าขั้นนี้ก้าวผิดหรือทำไม่ได้ แม้ว่าจะประกอบเหตุใด
ๆ ที่จะให้ได้พบความสุข ก็จะพบได้ยาก หรือไม่อาจจะพบได้เลย
การไม่คบคนพาล จึงเป็นด่านแรก ที่จะไขประตูไปสู่ความสุข
คนพาล คือ คนชั่ว คนทุจริต คนหากินทางผิดกฎหมาย และผิดศีลธรรม
ก่อให้เกิดความเดือดร้อนวุ่นวายทั้งแก่ตนเอง ครอบครัวและสังคมส่วนรวม
คนพาล มีหลักพอสังเกตได้ คือ มักคิดชั่ว พูดชั่ว และทำชั่วอยู่เนืองนิจ
แม้ว่าเราจะไม่รู้ความคิดของคนพาลแต่เราก็ย่อมจะตัดสินความเป็นพาลของคนได้
ที่การแสดงออกมาทางกายหรือวาจา นอกจากนี้ เรายังสามารถดูลักษณะที่แสดงออกแห่งความเป็นคนพาล
หรือคนชั่วอีกประการหนึ่ง คือการชอบคบแต่คนชั่วด้วยกัน
การคบกับคนพาลมีทุกข์ โทษ และภัยมาก ในมงคล ๓๘ คือทางก้าวหน้าของชีวิตนั้น
ท่านได้ระบุการไม่คบคนพาล ไว้เป็นอันดับแรก เปรียบเสมือนบันไดขั้นแรกของชีวิต
ถ้าก้าวขั้นนี้ผิดพลาด ขั้นอื่น ๆ ก็ย่อมจะต้องพลาดหรือผิดพลาดไป
การคบกับคนพาลนั้น แม้ว่าเราจะไม่คบถึงสนิทสนมด้วย แต่ก็ย่อมจะเป็นที่ระแวง
หรือรังเกียจของคนดี และการได้ใกล้ชิดกับคนพาลนั้นแม้ว่าในระยะแรก
ๆ เราจะนึกรังเกียจเขา แต่เมื่อได้เข้าใกล้ชิดกันนานไปใจก็ย่อมจะยินดีในความเป็นพาลนั้นตามลำดับ
ตรงกับสุภาษิต (๒๗/๔๐๘) ว่า "คบคนเช่นใด
ก็ย่อมเป็นเช่นคนนั้น" และพุทธภาษิต (๒๐/๑๔๒)
อีกแห่งหนึ่งว่า "ผู้คบคนเลว ย่อมพลอยเลวลง"
เป็นต้น
ดังนั้น สูตรแห่งความสุขข้อแรก และเป็นข้อที่มีความจำเป็นสุดยอด
ที่จะต้องปฏิบัติให้ได้ คือต้องงดเว้นให้ห่างไหลกับคนพาลให้ได้
ต้องตัดสัมพันธ์ให้ขาด ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมก็ตาม
อย่าได้ทอดไมตรีให้เลย เพราะจะนำแต่อัปมงคลมาให้ ทั้งระยะสั้นและระยะยาว
ที่สำคัญสุดยอด ที่ไม่ควรจะมองข้ามไปก็คือ อย่ามัวไปเพ่งมองความพาลที่คนอื่นฝ่ายเดียว
ให้ระวังใจเราเอง มันจะไปเป็นพาลเสียเอง เมื่อจิตของเรามันเป็นพาลเสียเองแล้ว
คนหมดทั้งโลกนี้ก็ไม่มีใครจะช่วยเราได้
ฉะนั้น จงหมั่นตรวจสอบ หมั่นพิจารณาดูจิตของตนเอง ว่ามีเชื้อสัมมาทิฐิอยู่มากน้อยเพียงใด
? สังเกตได้จากความนิยมที่จิตมันแสดงออก คือถ้าจิตนิยมชมชอบในคนดี
ในความดีหรือคนทำดี ก็แสดงว่าจิตมีเชื้อของสัมมาทิฐิควรจะหล่อเลี้ยงเอาไว้
แต่ถ้าจิตเกิดนิยมชมชอบในความชั่วหรือคนชั่ว ก็ให้เร่งระวังว่าเชื่อมิจฉาทิฏฐิ
กำลังลุกลามเข้ามาสู่ใจแล้ว จงรีบกำจัดหรือชำระล้างเสียด้วยพระธรรมโดยเร็วเถิด
ขืนปล่อยไว้จะเป็นมารทำลายความสุขเสียเอง โดยที่ไม่มีคนอื่นมาทำให้.
ติดต่อ