การนินทาไม่ใช่ของใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อครู่นี้
เขาประพฤติกันมาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว คนนั่งนิ่งเขาก็นินทาว่า
ทำไมเจ้าคนนี้จึงนั่งนิ่งเหมือนคนใบ้ คนพูดมากเขาก็นินทาว่า
ทำไมเจ้าหมอนี่จึงพูดตลอดเวลาไม่มีหยุด อย่างกับปากเป็นหุ่นชักยนต์
แม้คนพูดพอประมาณเขาก็นินทาว่า ทำไมเจ้าคนนี้จึงสำคัญว่า
คำพูดของตนเหมือนทองคำหรือเงิน พูดคำสองคำก็นิ่งเสีย
แผ่นดินก็ดี พระอาทิตย์และพระจันทร์ก็ดี คนก็ยังนินทา
แม้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้เพียบพร้อมด้วยคุณงามความดี
คนก็ยังนินทา คนไม่ถูกนินทา ไม่เคยมีมาก่อน จักไม่มีต่อไป
ถึงในขณะนี้ก็ไม่มี
(ธรรมบท
๒๕/๒๗)
อันนินทา
กาเร เหมือนเทส้วม ถ้ารวบรวม
รับไว้ ย่อมได้เหม็น
หากไม่รับ
กลับหาย คลายประเด็น ย้อนไปเหม็น
ปากเน่า ของเขาเอง
ดวงอาทิตย์
ดวงจันทร์ ขวัญใจโลก คนยังโขก ยังสับ งับเหยงเหยง
ถ่มน้ำลาย
รดฟ้า ด่าบรรเลง ใครจะเก่ง
เกินลิ้น คนนินทา
(ศรีตราด)
พัสดุสิ่งของที่เราได้มา ถ้าเป็นของดีมีประโยชน์ เราก็เก็บเอาไว้ใช้
ถ้าเป็นของเสียไร้ประโยชน์ที่เรียกกันว่าขยะ เราก็ทิ้งไปไม่เก็บไว้
เพราะทำให้บ้านรกรุงรัง ไม่เป็นระเบียบ ไม่สะอาด คำพูดต่าง
ๆ ก็เช่นกัน ถ้าเป็นคำพูดดีมีประโยชน์ เราก็รับฟังและจดจำไว้
ส่วนคำพูดที่เสียไร้ประโยชน์นั้น ก็ไม่ต้องไปจดไปจำ
ไม่ต้องเก็บไว้ ให้ทิ้งไปเสียเหมือนทิ้งขยะ
คำนินทาจัดเป็นคำพูดประเภทขยะ เป็นคำพูดที่เน่าเหม็น
ไม่มีประโยชน์ ไม่มีใครอยากได้ยินได้ฟัง แต่ก็หนีไม่พ้น
เพราะเป็นของคู่โลก ใคร ๆ ก็ถูกนินทากันทั้งนั้น แม้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ทรงถูกติฉินนินทามาแล้ว
แม้องค์พระปฏิมาซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนพระองค์ เป็นของที่ไม่มีชีวิตจิตใจ
ก็ยังไม่พ้นการนินทาไปได้ ดังนั้นเป็นธรรมดาอยู่เอง
ที่เราก็ต้องถูกนินทาเช่นกัน จึงไม่ควรโกรธเคือง หรือเดือดเนื้อร้อนใจเมื่อถูกนินทา
อันนินทา
กาเร เหมือนเทน้ำ ไม่ชอกช้ำ
เหมือนเอามีด มากรีดหิน
แม้องค์พระ
ปฏิมา ยังราคิน คนเดินดิน
หรือจะสิ้น คนนินทา
(สำนวนเก่า)
คำพูดเป็นเพียงลมปาก
เมื่อพูดแล้วคลื่นเสียงก็จางหายไปในอากาศ ไม่อาจทิ่มแทงหรือทำอันตรายร่างกายเราได้
เหมือนสายลมอ่อน ๆ ที่พัดมาต้องร่างกายเราแล้วจางหายไป
คำพูดที่เขานินทาเรานั้น ได้จางหายไปในอากาศหมดแล้ว
ดับสูญไปนานแล้ว ไม่มีร่องรอยหลงเหลืออยู่อีกแล้ว เหตุไฉนจึงยังเก็บเอาสิ่งที่ว่างเปล่าไร้ตัวไร้ตน
ที่ล่วงไปนานแล้ว มาคิดให้รกใจ ร้อนใจ ทุกข์ใจเปล่า
ๆ ทำไม การกระทำอย่างนี้โง่หรือฉลาดกันแน่ ?
นิสัยควาย
แล้วไม่วาย จะบดเอื้อง คนรื้อเรื่อง
อตีตัง มาตั้งขาน
พิรี้พิไร
ไม่รู้จบ งบประมาณ ก็เปรียบปาน
ดังควาย น่าอายนา
(อุทานธรรม)