พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๒ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๔
มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์



เรื่องสัญญาเวทยิตนิโรธ
[๕๑๐] วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็การเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ เป็นอย่างไร?
ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ ภิกษุผู้เข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ มิได้มีความคิดอย่างนี้ว่า เราจัก
เข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ ว่าเรากำลังเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธอยู่ ว่าเราเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธแล้ว
ก็แต่ความคิดอันนำเข้าไปเพื่อความเป็นอย่างนั้น อันท่านให้เกิดแล้วตั้งแต่แรก.
วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็เมื่อภิกษุเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ ธรรม คือ กายสังขาร วจี
สังขาร จิตตสังขาร อย่างไหน ย่อมดับไปก่อน?
ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ เมื่อภิกษุเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ วจีสังขารดับก่อน ต่อจากนั้น
กายสังขารก็ดับ จิตตสังขารดับทีหลัง.
วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็การออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ เป็นอย่างไร?
ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ ภิกษุผู้ออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ มิได้มีความคิดอย่าง-
*นี้ว่า เราจักออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ ว่าเรากำลังออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติว่าเรา
ออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติแล้ว ก็แต่ความคิดอันนำเข้าไปเพื่อความเป็นอย่างนั้น อัน
ท่านให้เกิดแล้วแต่แรก.
วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็เมื่อภิกษุออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ ธรรมคือกายสัง-
*ขาร วจีสังขาร จิตตสังขาร อย่างไหน เกิดขึ้นก่อน.
ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ เมื่อภิกษุออกจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ จิตตสังขารเกิด
ขึ้นก่อน ต่อจากนั้นกายสังขารก็เกิดขึ้น วจีสังขารเกิดขึ้นทีหลัง.
วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็ผัสสะเท่าไร ย่อมถูกต้องภิกษุผู้ออกแล้วจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ?
ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ ผัสสะ ๓ ประการ คือ ผัสสะชื่อสุญญตะ (รู้สึกว่าว่าง)
ผัสสะชื่ออนิมิตตะ (รู้สึกว่าไม่มีนิมิต) และผัสสะชื่ออัปปณิหิตะ (รู้สึกว่าไม่มีที่ตั้ง) ย่อม
ถูกต้องภิกษุผู้ออกแล้วจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ.
วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็ภิกษุผู้ออกแล้วจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ. มีจิตน้อมไปใน
ธรรมอะไร โอนไปในธรรมอะไร เอนไปในธรรมอะไร?
ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ ภิกษุผู้ออกแล้วจากสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ มีจิตน้อมไปใน
วิเวก โอนไปในวิเวก เอนไปในวิเวก.

นอกจากเวทยิตนิโรธแล้ว

ทุกฌานสามารถวิปัสสนาได้ และยิ่งเสริมสร้างปัญญามากยิ่งขึ้น

เจโตวิมุติ ข่ม กิเลส หมายถึงฌานยิ่งสูงยิ่งข่มกืเลสได้มาก

วิปัสสนา เป็นการสร้างปัญญา จิตที่กิเลสเบาบางยิ่งส้างปัญญาได้มาก

ฉนั้น การวิปัสสนนั้นไม่จำเป็นต้องออกจากฌานหรืออัปปนาสมาธิอย่างที่บางสำนักสอน

สรุปก็คือ ไม่รู้นะคะ เพราะนี่คือ เดาไปมั่ว ๆ
ตามความคิด ความเห็นของไบกอน
ก็รอผู้รู้ มาให้ความกระจ่างเหมือนกัน

อีกแระ เพราะเห็นเป็นท่าน mes นะ จึงเสนอหน้ามาสนทนา
เพราะรู้ว่า ท่าน mes ไม่ถือสาหาความ ไบกอนนนนน....



แต่คนอื่น ไม่แน่....แง๊ แง๊

^ ^ มังกรน้อย อะนะ ให้อ่านซะยาว สรุป ซะงี้ หุหุ 555

ฉนั้น การวิปัสสนนั้นไม่จำเป็นต้องออกจากฌานหรืออัปปนาสมาธิอย่างที่บางสำนักสอน

หากทำได้ทั้งวิปัสสนหรือปัสสนึก ก็ตาม สภาวะนั้นคงบ่ใช่กำลังอยู่อัปปนากระมังครับ
อย่างนั้นผมก็อยากขอความรู้จากท่าน mes ซักหน่อยว่าในสภาวะอัปปนาที่กล่าวนั้น ยังมีเวทนาอยู่บ่คับ

แม้แต่ในฌาณขั้นสัญญาเวทยิตนโรธก็ยังเหลือเวทนาที่น้อยเต็มทีใกล้หมดคือนิโรธหรือนิพพาน

ถ้าดับเวทนาหรือดับขันธ์ได้ทั้งหมดก็คือนิพพานนั่นเอง

ผมขอเรียงอย่างนี้ครับหากผิดท่านผู้รู้แก้ให้ด้วยครับ

ในอัปปนายังมีเวทนาอยู่ครับ
เวทนาเป็นขันธ์ อยู่ในขันธ์5 คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญา