สมัยเมื่ออายุ 18 ผมเคยฝึกสมาธิแบบอานาปานสติ ฝึกวันละ 30 นาที เป็นระยะเวลา 1 เดือนเท่านั้น ในช่วงเวลาที่ฝึกได้ประมาณ 20 วัน ขณะที่เราฝันจะมีสติรู้ว่ากำลังฝันอยู่ สามารถบังคับให้ตนเองตื่นจากการนอนฝันได้ทันที หรือขณะหลับ มีใครเดินเข้ามาใกล้ๆตัวเราจะรู้สึกตัวได้ทันที่ทั้งๆที่ยังไม่ได้ลืมตาขึ้นมาดู หลังจากนั้นได้ห่างเหินการฝึกไป จนปัจจุบันผมอายุ 40 แล้ว อาชีพข้าราชการครู หันกลับมาฝึกวิปัสสนา ดูอารมณ์ของตนเอง จากคนที่มีโทสะมาก ถ้าโกรธใคร อารมณ์นั้นจะคงอยู่แบบข้ามวันข้ามคืนกันเลยที่เดียว พอหลังจากการฝึกวิปัสนา เวลามีอารมณ์โกรธ จะโกรธเพียงชั่วครู่เท่านั้นก็ดับไป มีการฝึกรู้ลมหายใจเข้าออกระห่างวัน มีเวลาว่างเพียงนิดหน่อยก็กำหนดลมหายใจเข้าออกให้มีสติอยู่กับลมหายใจ แม้บางขณะที่กำลังทำงานอยู่ด้วย ฝึกมา 2 เดือนแล้ว แต่การฝึกสมาธินั้น รู้สึกว่ายากกว่าเดิมมากๆ บ้างครั้งทำสามาธิได้เร็ว บางครั้งไม่ได้เลยแม้จะใช้เวลาในการนั้งสมาธิ 1-2 ชั่วโมง ก็ไม่สามารถเข้าสมาธิได้เลย พยายามห้อข้อบกพร่องอื่นๆ เพื่อแก้ไขครับ
รบกวนอาจารย์ทุกท่าน จะมีอุบาย หรือข้อแนะนำ อย่างไรได้บ้างเพื่อที่จะทำจิตให้เป็นสมาธิได้

ในอดีต คุณ Rachen เคยฝึกอานาปานสติ แต่ห่างเหินไปนาน
การฝึกสติ ไม่อาจทำได้ในขณะฝัน
แต่สามารถกำหนดสติ นอนและตื่นในเวลาที่กำหนดได้ครับ

ความรู้สึกตัวที่ตื่นเร็ว เป็นความรู้สึกตัวที่เกิดขึ้นจากประสาทสัมผัสทางกายที่ตื่นตัวไวครับ

ปัจจุบัน เพราะมีความรู้ความเห็นในโทษของโทสะ จึงข่มใจไม่โกรธ และปล่อยให้โทสะดับไปเอง
ดีครับ จะต้องภาวนาต่อไปเพื่อให้มีความไวขึ้นจนละความรู้สึกกระทบกระทั่งใจไม่โกรธได้เลย.

การฝึกสมาธิ การเจริญปัญญา จึงเนื่องกันครับ
หากมีความรู้ แต่ไม่มีกำลังจิต ความรู้นั้นก็ใช้ประโยชน์ไม่ดีไม่ได้เท่าที่ควรครับ

การทำสมาธิ มีจุดมุ่งหมาย เพื่อความสงบครับ จิตที่สงบจึงเป็นจิตที่มีกำลังเพื่อที่จะใช้ความรู้นั้นได้ทันท่วงทีในทุกขณะครับ

คุณ Rachen ขาดกำลังจิต ขาดสติพละ ขาดสมาธิพละ ครับ
ให้กำหนดสติรู้ลมเข้า-ออก ตลอดเวลาในขณะฝึกขณะที่ปลีกตัว เพื่อให้จิตเป็นอัปปนา จิตรวมเป็นหนึ่ง เป็นเอกัตคตา เป็นอุเบกขาให้ได้ก่อนครับ ไม่ต้องไปคิดว่าจะได้อะไร. แต่ให้รู้ว่า "สงบ"
เมื่อภาวนาเรื่อยไป จะวูบไปก็ช่าง จะรู้สึกสว่างก็ช่าง ลมจะหายก็ช่าง ตัวจะหายก็ช่าง จิตจะเป็นอุเบกขา.
มีอะไรแทรก มีอะไรคิดในระหว่างที่ทำสมาธิ ก็เพราะตัวกิเลสมันดึงออกจากอารมณ์ภาวนา ให้กำหนดสติ กลับที่อารมณ์ภาวนาให้มั่นคง. อย่าปล่อยให้จิตเต้นไปตามความอยากว่า "เราจะได้สมาธิ เราจะมีสมาธิ" ครับ.

ที่จิตไม่เป็นสมาธิเพราะมีความอยากได้สมาธิ เป็นจริงตามที่คุณ เช่นนั้น แนะนำครับ

ผมคงจะหลงไปอีกนานถ้าไม่มีผู้รู้แนะนำ หาทางแก้ไขให้ตนเองไม่ได้ ต้องขอบคุณ คุณ เช่นนั้น มากๆเลยครับ

จิตใจยิ่งสะอาดมากเท่าไหร่ สมาธิหรือความตั้งมั่นของจิตก็เกิดง่ายตั้งอยู่ได้นานเท่านั้น

วิธีชำระจิตใจให้สะอาดมี 2 วิธีใหญ่ๆคือ

1.บังความสกปรกไว้ บาลีเรียก สมถะภาวนา

2.รื้อขนสิ่งสกปรกออกไปจากใจ บาลีเรียกวิปัสสนาภาวนา

การฝึกเอาสติไปมัดจิตไว้กับกรรมฐาน คำบริกรรม ลมหายใจ เปรียบเหมือนการปิดฝาถังขยะไว้ไม่ให้เห็นหรือส่งกลิ่นออกมาจากถัง

แต่การเปิดถังขยะเข้าไปเผชิญหน้ากับขยะหรือสิ่งสกปรกในถังแล้วคุ้ยโกยเอาขยะในถังออกไปทิ้งให้จนหมดนั้นเปรียบเหมืนการทำวิปัสสนาภาวนา จะได้ความเบาสบาย สะอาด สงบ ร่มเย็นกว่าการปิดถังขยะทิ้งไว้เฉยๆมากนัก

กระบวนการชำระขยะออกจากใจง่ายๆก็เพียง

"สำรวมกายใจมานิ่งรู้นิ่งสังเกตปัจจุบันอารมณ์ จนดับไปต่อหน้า โดยไร้ปฏิกิริยาตอบโต้ใดๆ"

1 อารมณ์ คือขยะ 1 ชิ้น ถ้ามีโอกาส เวลามานั่งสงบจิตนิ่งรู้นิ่งสังเกต แต่ละ 1 อารมณ์จนดับไปๆ ขยะใจก็จะลดน้อยจนหมดสิ้นในที่สุด

ภายหลังเราสามารถเช็คสอบระดับความสะอาดของจิตใจได้จากความรวดเร็ว คล่องตัว ง่ายในการเข้าสมาธิ ถ้าสะอาดมากๆแล้วนี่จะเข้าสมาธิได้ภายในไม่กี่อึดใจ สามารถรู้ลมหายใจ สัมผัสการเต้นของหัวใจ ชีพจร หรือแม้แต่ความสั่นสะเทือนภายในร่างกายได้อย่างรวดเร็วและง่ายดาย

ลองทำดูนะครับ

อยากให้อ่านคำสอน “พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต” ตามนี้คะ

มีวิธีไหนบ้างที่จะให้จิตเป็นสมาธิ
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=47602

ความต่างระหว่างใจที่มีสมาธิ กับ ใจที่ไม่มีสมาธิ
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=47987

ถ้ายังไม่มีสมาธิที่แน่วแน่และชำนาญ ควรเจริญสติก่อน
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=48118

ขอบคุณทุกๆท่านที่ให้คำแนะนำครับ

อย่าไปห่วงเรื่องสมาธิ ถ้าห่วงเค้าจะเล่นตัว กำหนดรู้ตัว จะ ไปเลย อะไรเกิดขึ้นมาก็กำหนดตัวต้นเหตุให้ได้ก่อนต่อไปสมาธิจะเหลือเฟือ เหลือใช้ ไม่มีคำำถาม ตอบ ชอบ ชัง เฉย ให้เป็นที่รำคาญอีก กำหนด จะชอบหนอ จะชังหนอ จะเฉยหนอ จะหลับกำหนดจะหลับหนอๆ จะฝันกำหนดจะฝันหนอๆ จะตื่นก็จะตื่นหนอๆ กำหนดตัวจะให้หมอ แล้วเราจะได้วิชาครู ไว้ช่วยสอบอารมณ์ให้กับตัวเอง และผู้อื่น

ดับชอบ ชัง เฉย ได้ก็ผ่องใส ดับชอบ ชัง เฉย ได้ ก็ไม่เดือดร้อน ดับชอบ ชัง เฉย ได้ก็รวย ดับชอบ ชัง เฉย ได้ก็พ้นทุกข์ จะคิดดับๆ จะชอบดับๆ จะเฉยดับๆ (ถ้าดับตัวเฉยไม่ได้โทษหนักกว่าเพื่อน) จะดับได้ก็สังเกตุตัวจะ เห็นต้น เห็นกลาง เห็นสุด ของชอบ ชัง เฉย..