ผมเองเคยมีวาสนาได้เรียนบาลีจนจบหลักสูตรคณะสงฆ์ไทย เรียนจบอภิธรรม ๙ ปริเฉทของอภิธรรมโชติกะวิทยาลัย มีโอกาส เรียนภาษาสันสกฤต ปรากฤต พุทธศาสนามหายาน เพิ่มเติม ในมหาวิทยาลัย ทั้งยังมีวาสนาเคยสอนบาลีหลายปี สันสกฤต ๑ ปี ยังมีความรู้สึกว่าปัญญาผมยังน้อย ยังไม่มั่นใจ ในการตีความพุทธพจน์

อยากจะบอกว่า

อยากจะบอกว่า
๑) การปฏิเสธอรรถกาซึ่งเป็นอรรถาธิบายพระบาลีที่ถูกต้อง เป็นการทำลายพระพุทธศาสนาอย่างถอนรากถอนโคน

อยากจะบอกว่า
๒) การปฏิเสธคัมภีร์อรรถกถาร้ายแรงยิ่งกว่าการทำลายพระพุทธรูป หรือภิกษุต้องอาบัติปาราชิก
การปฏิเสธคัมภีร์อรรถกถาแล้วแล้วตีความพระไตรปิฎกเอาเองตามความคิดเห็นของตนโดยไม่บอกหรือแสดงให้ชัดเจนว่าเป็นความคิดเห็นส่วนตัวเป็นการจาบจ้วง บิดเบือน ถอนถอนพระธรรมวินัย ซึ่งเป็นเนื้อแท้ของพระพุทธศาสนา เป็นความผิดที่ร้ายแรงยิ่งกว่าการทำลายพระพุทธรูป

อยากจะบอกว่า
๓) การปฏิเสธคัมภีร์อรรถกถา เป็นการสร้างความแตกแยกในหมู่พุทธบริษัท
อาจมีบางคนคิดว่าการยึดถือคัมภีร์อรรถกถาเป็นการยืนกระต่ายขาเดียว ไม่รับฟังความคิดเห็นของบุคคลอื่น และเป็นการก่อให้เกิดการโต้เถียงและขัดแย้ง

อยากจะบอกว่า
๔) การปฏิเสธคัมภีร์อรรถกถาแล้วตีความพระธรรมวินัยเอาเองเป็นการไม่เคารพพระพุทธเจ้า ไม่เคารพพระธรรมวินัย และจะไม่มีความเจริญรุ่งเรืองในพระศาสนาของพระพุทธเจ้า
พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้ว่า “ดูก่อนอานนท์ ธรรมก็ดี วินัยก็ดี ที่ตถาคตแสดงแล้ว บัญญัติแล้ว จักเป็นศาสดาแก่เธอทั้งหลายเมื่อตถาคตล่วงลับไปแล้ว”...

ไวโรจนมุเนนทระ เขียน:
ผมเองเคยมีวาสนาได้เรียนบาลีจนจบหลักสูตรคณะสงฆ์ไทย เรียนจบอภิธรรม ๙ ปริเฉทของอภิธรรมโชติกะวิทยาลัย มีโอกาส เรียนภาษาสันสกฤต ปรากฤต พุทธศาสนามหายาน เพิ่มเติม ในมหาวิทยาลัย ทั้งยังมีวาสนาเคยสอนบาลีหลายปี สันสกฤต ๑ ปี ยังมีความรู้สึกว่าปัญญาผมยังน้อย ยังไม่มั่นใจ ในการตีความพุทธพจน์

ขงเบ้งเทพแห่งกลยุทธ์

โมฆบุรุษ ใบลาน เปล่า

ไร้ประโยชน์ ในการหาสิ่งที่ไม่ใช่ ธรรมวินัย มายกให้เป็นธรรมวินัย

กลับทำให้พระสัทธรรมเสื่อม

ควรเจริญธรรมวินัยให้แจ้งในจิต

ไม่ควรทำตนให้เป็นโมฆบุรุษ

ครั้นล่วงสู่พุทธศตวรรตที่ ๓ พระมหินทเถระโอรสพระเจ้าอโศกมหาราช (พ.ศ. ๒๗๐-๓๑๒) ได้ไปเผยแผ่พระศาสนา ณ ลังกาทวีปหลังการสังคายนาครั้งที่ ๓ ท่านได้นำพระไตรปิฎกพร้อมทั้ง มหาอรรถกถาไปด้วย ต่อมาคัมภีร์อรรถกาได้รับการแปลเป็นภาษาสิงหลเพื่อกุลบุตรชาวสิงหลได้ศึกษาโดยสะดวกเหมือนการแปลพระไตรปิฎกเป็นภาษาไทยในปัจจุบัน

เมื่อกาลเวลาผ่านไปคัมภีร์มหาอรรถกถาที่เป็นฉบับภาษาบาลีเดิมได้อันตรธานสูญหายไปจากประเทศอินเดียและลังกา เพราะภัยพิบัตินานัปการ คงเหลือแต่คัมภีร์มหาอรรถกถาที่แปลเป็นภาษาสิงหล

ต่อมาพระเถระนามว่าพระพุทธโฆสาจารย์ได้เดินทางไปประเทศลังกาในรัชสมัยพระเจ้ามหานาม (พ.ศ. ๙๕๓-๙๗๕) แล้วปริวรรตคัมภีร์มหาอรรถกถาภาษาสิงหลมาเป็นภาษามคธ (บาลี) เพื่อผู้รู้ภาษาบาลีในนานาประเทศสามารถอิงอาศัยคัมภีร์อธิบายที่พระพุทธเจ้าและพระสาวกชี้แจงขยายความไว้ คัมภีร์ที่พระพุทธโฆสาจารย์ปริวรรตมาจากมหาอรรถกถาภาษาสิงหลนี้เรียกว่า “อรรถกถา” (คัมภีร์อรรถาธิบาย) ในบางที่เรียกว่า “สังคหัฏฐกถา” (อรรถาธิบายประมวลความ)

อยากจะบอกว่า

๑) การปฏิเสธอรรถกาซึ่งเป็นอรรถาธิบายพระบาลีที่ถูกต้อง เป็นการทำลายพระพุทธศาสนาอย่างถอนรากถอนโคน
พุทธบริษัทในประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนาเถรวาท (โดยเฉพาะภิกษุบริษัท) ต่างก็ได้ยึดถือคัมภีร์อรรถกถาในการศึกษาเล่าเรียนพระไตรปิฎกมาช้านานแล้ว และได้พยายามรักษาคัมภีร์อรรถกถานั้นและพระไตรปิฎกไว้เป็นอย่างดี การปฏิเสธคัมภีร์อรรถกถาแล้วตีความพระไตรปิฎกเอาเองไปต่างๆนานา เท่ากับเป็นการทำลายเนื้อความที่ถูกต้องของพระไตรปิฎก เมื่อไม่เชื่อถือเนื้อความที่ถูกต้องแล้ว กลับพยายามตีความเอาเองตามความคิดเห็นของตน พระไตรปิฎกนั้นก็จะต้องได้รับการบิดเบือนให้ผิดเพี้ยนไปเรื่อยๆ และค่อยอันตรธานสูญสิ้นไปในที่สุด เพราะฉะนั้นการปฏิเสธคัมภีร์อรรถกถาแล้วตีความพระไตรปิฎกเอาเองจึงเป็นการทำลายพระพุทธศาสนาอย่างถอนรากถอนโคน

สำหรับความเห็นส่วนตัว ของผม

ภิกษุ ที่นำ อัตตโนมติ มาอธิบาย พระไตรปิฏก เอง แล้วเกิดความผิดพลาด ก็มี ท่านพุทธทาส เป็นต้น

จนภายหลัง ได้กล่าวตู่ พระไตรปิฏก อรรถกถา ของเถรวาท ว่าขาดความน่าเชื่อถือ


ควรศึกษาหนังสือของท่านพุทธทาสหรือไม่ ?

---------------------------------------------------------

สำหรับความเห็นส่วนตัว ของผม

ภิกษุ ที่นำ อัตตโนมติ มาอธิบาย พระไตรปิฏก เอง แล้วเกิดความผิดพลาด ก็มี ท่านพุทธทาส เป็นต้น

จนภายหลัง ได้กล่าวตู่ พระไตรปิฏก อรรถกถา ของเถรวาท ว่าขาดความน่าเชื่อถือ


ควรศึกษาหนังสือของท่านพุทธทาสหรือไม่ ?
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=17187

รู้มาก กับ ถึงจริง นั้น อรรถรสของคำสอน มีความสดชื่น หอมหวาน ต่างกันมากมายนัก

แต่การอธิบายแจกแจงให้เข้าใจความหมายและวิธีปฏิบัติ ว่าจะทำอย่างไร จึงจะปล่อยวางความยึดมั่น ถือมั่น ไม่ใช่สัทธรรมปฏิรูป แต่เป็นเมตตา กรุณาของอรรถกถาจารย์ ที่จะทำให้พระสัทธรรมเข้าใจง่าย ในภาษาง่ายๆ ปฏิบัติง่ายยิ่งขึ้น กลับเป็นกุศลกรรม และการเผยแพร่ธรรม โปรดมองในมุมนี้ด้วย

คุณกรุณาอย่าไปยุ่งกับท่านพุทธทาสเลยนะงับ

เพราะท่านพุทธทาส พ้นไปแล้ว

คุณจะว่าใครก็ตาม ผมไม่ได้เข้าข้างพุทธทาส แต่การเอาความเห็นต้น ไปวิจารณ์ พระอริยเจ้า

ก็เหมือนการขัดขวางธรรมที่พระอริยเจ้าประกาศไว้

ระวัง จะจมปทุมนรกไม่รู้ตัวนะงับ

การยกหลักฐานอ้างพระไตรปิฎก ถ้าไม่ดูอรรถกถา มีโอกาสผิดพลาด

หน้า ๕๙
อธิบายผิดกันมาตั้งแต่เมื่อไร.
เอาละทีนี้จะพูดต่อไปถึงความรู้ที่มันจะแน่นแฟ้นยิ่งขึ้นว่า ทำไมจึงอธิบายผิด ? และ อธิบายผิดกันมาตั้งแต่เมื่อไร ?
เดี๋ยวนี้ในเมืองไทยก็ดี ในประเทศพม่าก็ดี ในประเทศลังกาก็ดี สอนเรื่องปฏิจจสมุปบาทอย่างเดียวกันแทบทั้งนั้น คือสอนตามข้อความที่มีอธิบายอยู่ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค เรื่องมี ๓ ชาติ คร่อม ๓ ชาตินี้ พวกฝรั่งชั้นเก่งที่สุดก็ถือเอาตามนี้. อธิบายเอาตามนี้เป็นคุ้งเป็นแควไปเลย. แปลว่าทุก ๆ ประเทศที่เป็นพุทธบริษัทเขากำลังสอนปฏิจจสมุปบาทชนิดที่คร่อม ๓ ชาติ, สายเดียวคร่อม ๓ ชาติ. กันอยู่ทั้งนั้น. นี่เมื่อพูดอะไรแปลกออกไปมันก็จะต้องถูกด่าจากคนทั้งโลกก็ว่าได้. ผมกำลังพยายามที่จะชี้ให้เห็นว่าไม่มีทางที่จะคร่อม ๓ ชาติ. ดังนั้นต้องติดตามว่ามันอธิบายผิดได้อย่างไร ? อธิบายผิดกันมาตั้งแต่เมื่อไร ?
อธิบายกันผิดมาตั้งแต่เมื่อไรอันนี้รู้ได้ยาก. แต่ข้อที่ว่าอธิบายผิดรู้ได้ง่าย เพราะมันผิดจากพระบาลีเดิม และเพราะผิดความมุ่งหมายของปฏิจจสมุปบาท ที่ทรงสอนเพื่อให้ทำลายอัตตา ฉะนั้นจึงถือว่าอธิบายผิด. สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมพระวชิรญาณวงศ์ วัดบวร. ท่านทรงมีความเห็นว่าเรื่องนี้อธิบายผิดกันมาตั้งพันปีแล้ว. ท่านก็ไม่ทรงศรัทธาในการที่จะอธิบายปฏิจจสมุปบาทคร่อม ๓ ชาติ. แล้วท่านก็อธิบายไปในทำนองว่ามันคร่อมอยู่เพียงชาติเดียว. แต่แล้วก็ไม่แน่พระทัยที่จะอธิบายรายละเอียดก็เลยทิ้งไว้ลุ่น ๆ . แต่ข้อที่ท่านทรงยืนยันความเข้าใจของท่านก็คือ มันคงอธิบายผิดกันมาตั้งพันปีแล้ว. ข้อนี้ผมก็เห็นด้วยพระองค์ท่าน. แต่ผมก็อาจจะเลยไปถึงเกินกว่าพันปี อธิบายกันผิดมา เกินกว่าพันปี เพราะหนังสือวิสุทธิมรรคนี้มีอายุตั้ง ๑,๕๐๐ ปีแล้ว.
ในหนังสือวิสุทธิมรรคนั้นอธิบายปฏิจจสมุปบาทเป็น ๓ ชาติทั้งนั้น คร่อม ๓ ชาติทั้งนั้น แล้วในการแต่งวิสุทธิมรรคนั้น. พระพุทธโฆษาจารย์ก็ยังเขียนไว้ว่า อธิบายตามที่เขามีกันอยู่ก่อนแล้วด้วย ประเดี๋ยวจะเอามาอ่านให้ฟังสำหรับคำพูดของพระพุทธโฆษาจารย์ เรื่องมันมีหลักฐานว่าท่านอธิบายตามที่มีอธิบายกันอยู่ก่อนแล้ว ฉะนั้นสมัยของท่านมันก็ตั้ง ๑,๕๐๐ ปีแล้ว และถ้าต่อไปจากนั้นอีกมันก็เกือบ ๒,๐๐๐ ปี ผมมีความเห็นว่าอาจจะอธิบายผิดกันมาตั้งแต่หลังสังคายนาครั้งที่ ๓ คือ พ.ศ. ประมาณ ๓๐๐ ก็ได้. ดังนั้นก็แปลว่าผิดกันมาตั้ง ๒,๒๐๐ ปี มันจะต้องอธิบายผิดกันมาตั้ง ๒,๒๐๐ ปีมาแล้ว ไม่ใช่ ๑,๐๐๐ ปีอย่างสมเด็จพระสังฆราชเจ้าท่านว่า ประเดี๋ยวจะชี้ให้ดู.
ถ้าจะพูดว่าเมื่อไรให้แน่นอนนั้น ต้องค้นหาหลักฐานทางโบราณคดี. มันลำบากมากไปอีก. แต่เมื่อเราพูดกันอย่างนี้ที่ไม่มีทางจะผิดได้ มันก็ต้องพิจารณาถึงข้อที่ว่า ทำไมมันจึงเกิดการอธิบายแหวกแนวของพระพุทธเจ้าไปได้ ในเมื่อพระพุทธเจ้าท่านได้ตรัสไว้เป็นหลัก ๆ อย่างนี้ ไม่มีทางจะคร่อม ๓ ชาติ. ทำไมมันจึงไปคร่อม ๓ ชาติ และให้มีอัตตาขึ้นมาได้.
ข้อนี้ผมตั้งข้อสันนิษฐานว่ามันมีได้โดยที่ไม่รู้. เกิดไม่รู้. เกิดเข้าใจไม่ได้ แล้วก็เดาหรือสันนิษฐานกันโดยไม่เจตนานี้อย่างหนึ่ง เพราะว่าเรื่องปฏิจจสมุปบาทเป็นเรื่องที่ลึกซึ้งที่สุดในพระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าก็ตรัส และใคร ๆ ก็ยอมรับว่ามันเป็นเรื่องลึกซึ้งที่สุด. ทีนี้พอมาถึงสักประมาณ ๓ – ๔๐๐ ปี เกิดเข้าใจไม่ได้ ก็เริ่มเกิดความคิดแตกแยก. ทีนี้ต่อมาอีกมันก็แตกแยกหนักเข้า ๆ จนกระทั่งกลายเป็นตรงกันข้ามไป. อย่างนี้เรียกว่าไม่มีใครเจตนาอธิบายให้ผิด มันเป็นเพราะความไม่รู้.
ทีนี้มาเดากันดูอีกทางหนึ่งดีกว่าว่า จะมีทางเป็นไปได้ไหมว่าอาจเกิดมีหนอนบ่อนไส้ขึ้นในพระพุทธศาสนา. มีคนขบถทรยศเป็นหนอนบ่อนไส้เกิดขึ้นในพระพุทธศาสนา แกล้งอธิบายเรื่องปฏิจจสมุปบาทซึ่งเป็นหลักของพระพุทธศาสนาให้ผิดเสีย คือให้เป็นสัสสตทิฏฐิในฮินดู หรือกลายเป็นศาสนาพราหมณ์. ปฏิจจสมุปบาทของพระพุทธเจ้าไม่มีทางที่จะมีอัตตา, ชีโว, อาตมันหรืออะไรทำนองนั้น. ไม่มีทางที่จะเป็นอย่างนั้น เพราะว่าเป็นของพุทธ. แล้วถ้ามีใครมาอธิบายปฏิจจสมุปบาท ซึ่งเป็นหัวใจของพุทธศาสนาให้มันเกิดคร่อม ๓ ชาติอย่างนี้มันก็เกิดเป็นอัตตาขึ้นมา เขาก็กลืนพุทธศาสนาสำเร็จ. ถ้ามีเจตนาเลวร้ายกันถึงขนาดนี้ ก็แปลว่าต้องมีคนแกล้งอธิบายขึ้นมาให้มีช่องให้เกิดอัตตาขึ้นมาในพุทธศาสนา แล้วศาสนาพราหมณ์ก็กลืนศาสนาพุทธวูบเดียวหมดโดยกระทันหัน. นี้เป็นเรื่องสันนิษฐานในแง่เลวร้ายอย่างนี้ก็มีได้

เรื่องส่วนตัวพระพุทธโฆษาจารย์
ทีนี้จะวิจารณ์เรื่องส่วนตัวของพระพุทธโฆษาจารย์กันบ้าง ไม่ใช่จ้วงจาบ ไม่ใช่นินทา ไม่ใช่ใส่ร้าย แต่เอามาเป็นเหตุผลสำหรับการอธิบาย ปฏิจจสมุปบาทของท่าน(บางส่วนที่คร่อมภพชาติ ซึ่งท่านพุทธทาสถือว่าผิดจากหลักบาลี ) ซึ่งมันมีแง่ให้เราตั้งข้อสังเกตว่าพระพุทธโฆษาจารย์นั้น ท่านเป็นพราหมณ์โดยกำเนิดท่านเป็นเลือดเนื้อเชื้อไขของพราหมณ์ ท่านจบไตรเพทอย่างพราหมณ์คนหนึ่ง มีวิญญาณอย่างพราหมณ์ แล้วจึงมาบวชในพระพุทธศาสนานี้ แล้วได้รับการสมมุติกันในหมู่คนบางพวกว่าเป็นพระอรหันต์องค์หนึ่ง เมื่อ พศ. ร่วมพันปี นักโบราณคดีถือว่าท่านเกิดที่อินเดียใต้ มิใช่ชาวมคธ บางพวกดึงท่านมาเป็นมอญก็มี ไม่เหมือนในอรรถกถา ที่ถือว่าท่านเป็นชาวมัธยมประเทศ ท่านเป็นพราหมณ์โดยเลือดเนื้อมาเป็นพระอรหันต์ในพระพุทธศาสนานี้ แล้วถ้าเกิดไปอธิบายปฏิจจสมุปบาทของพุทธให้กลายเป็นพราหมณ์อย่างนี้ มันยิ่งสมเหตุสมผล คือท่านเผลอไปก็ได้ ถ้าท่านเผลอท่านก็ไม่ใช่พระอรหันต์เป็นแน่นอน ข้อนี้จะว่าอย่างไรก็ต้องพูดอย่างที่เรียกว่า ขอฝากไว้ให้ท่านผู้มีสติปัญญาพิจารณาดูเถิด
ทีนี้ของประหลาดๆในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ของพระพุทธโฆษาจารย์นั้นยังมีอีกบางเรื่องดังที่ผมพูดเมื่อตะกี้นี้ เรื่องปฏิจจสมุปบาทคร่อม ๓ ชาตินี้ก็เรื่องหนึ่งแล้ว เราพูดกันเข้าใจแล้ว ทีนี้ก็เรื่องที่ท่านอธิบายอะไรๆในพระพุทธศาสนากลับกลายไปเป็นพราหมณ์อย่างนี้มันมีอยู่หลายเรื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเช่นเรื่องโลก ,หรือโลกวิทู
เมื่อท่านอธิบายโลกวิทู ซึ่งเป็นพระพุทธคุณบทนี้ ท่านอธิบายโลกแบบโลกอย่างพราหมณ์ไปหมด ตามที่เขาพูดกันอยู่ ท่านไม่อธิบายโลกอย่างที่พระพุทธเจ้าอธิบายโลกอย่างพระพุทธเจ้าอธิบายนั้น ท่านอธิบายโลกก็ดี เหตุให้เกิดโลกก็ดี ความดับสนิทแห่งโลกก็ดี ทางให้ถึงความดับสนิทแห่งโลกก็ดี ตถาคตได้บัญญัติไว้ในร่างกายที่ยาวประมาณวาหนึ่งที่ยังเป็น ๆ ที่มีสัญญาและใจ