วันเวลาปัจจุบัน 11 ต.ค. 2024, 09:56  



เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง


กฎการใช้บอร์ด


“อภิธรรม (สันสกฤต: abhidharma) หรืออภิธัมมะ (บาลี: abhidhamma) เป็นชื่อปิฎกศาสนาพุทธฉบับหนึ่งในปิฎกทั้งสามฉบับที่รวมเรียก "พระไตรปิฎก" อภิธรรมแปลว่าธรรมอันยิ่ง ปิฎกฉบับอภิธรรมนั้นเรียก "พระอภิธรรมปิฎก" ซึ่งว่าด้วยประมวลหลักธรรมและคำอธิบายที่เป็นหลักวิชาล้วนๆ ไม่มีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์และบุคคลเลย”



กลับไปยังกระทู้  [ 2 โพสต์ ]    Bookmark and Share
เจ้าของ ข้อความ
โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 24 ม.ค. 2023, 06:29 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
Moderators-1
Moderators-1
ลงทะเบียนเมื่อ: 24 พ.ค. 2011, 14:20
โพสต์: 8208


 ข้อมูลส่วนตัว




png_yoga_61330.png
png_yoga_61330.png [ 93.41 KiB | เปิดดู 1687 ครั้ง ]
องค์ฌาน ๕ มีกำลังมากกว่าจิตปกติ

อนึ่ง แม้องค์ฌาน ๕ เหล่านี้มือยู่(ในขณะทั่วไปที่เกิดกามาวจรจิต] และในขณะ
เกิดอุปจารสมาธิ แต่มีกำลังมากกว่าจิตทั่วไปในขณะเกิดอุปจารสมาธิ ส่วนในปฐมฌานนี้
ได้เข้าถึงลักษณะของรูปาวจรที่มีกำลังมากกว่าอุปจารสมาธิอีก กล่าวคือ ในองค์ฌาน
เหล่านี้
๑. วิตกเกิดขึ้นน้อมจิตสู่อารมณ์ด้วยลักษณะอันคล่องแคล่วดี
๒. วิจารเกิดขึ้นเคล้าคลึงอารมณ์อย่างต่อเนื่อง
๓,๔. ปิติและสุขเกิดขึ้นแผ่ซ่านไปทั่วสรรพางค์กาย ดังพระพุทธดำรัสว่า
นาสฺส กิญฺจิ สพฺพาวโต กายสฺส วิเวกเขน ปีติสุเขน อปฺผุฏํ โหติ --
สรรพางค์กายบางส่วนของผู้เพียรปฏิบัตินั้นที่ไมมีปีติและสุขอันเกิดจากวิเวก
กระทบแล้ว หามีไม่"
๕, แม้ภาวะที่จิตมีอารมณ์เดียวก็เกิดขึ้นแนบสนิทในอารมณ์เหมือนฝาผอบบน
ปิดสนิทกระทบฝ่าผอบล่าง
ข้อนี้เป็นความต่างกันขององค์ฌาน ๕ เหล่านั้นที่ถึงลักษณะของรูปาวจรอื่นจาก
องค์ฌานที่เกิดขึ้นในขณะเกิดอุปจารสมาธิ
ในบรรดาองค์ฌานทั้ง ๕ นั้น แม้จิตเตกัคคตาจะมิได้ทรงแสดงไว้ในพระบาลีว่า
สวิตกฺกํ สวิจารํ (มีวิตกวิจาร) เป็นนนั้น แต่เป็นองค์ฌานหนึ่งเช่นกัน ดังพระพุทธดำรัส(ใน
คัมภีรีวิภังค์)อย่างนี้ว่า
ฌานนฺติ วิตกฺโก วิจาโร ปิติ สุขํ จิตฺตสฺเสกคฺคตา "
วิตก วิจาร ปีติ สุข และภาวะที่จิตมีอารมณ์เดียว ชื่อว่า ฌาน"
โดยแท้จริงแล้ว ความมุ่งหมายที่พระผู้มีพระภาคทรงตรัสโดยย่อ มีแสดงไว้โดย
ละเอียดในวิภังค์ (คำอธิบาย)

.....................................................
พระธรรมคำสอน บัญญัติ ตรัส ไว้ดีแล้ว ไม่ต้องลด ไม่ต้องเพิ่ม ไม่ต้องแก้ไข ใดๆ ทั้งสิ้น
โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 06 มี.ค. 2023, 03:38 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
Moderators-1
Moderators-1
ลงทะเบียนเมื่อ: 24 พ.ค. 2011, 14:20
โพสต์: 8208


 ข้อมูลส่วนตัว


จำแนกจิตโดยองค์ฌาน

๑๑๔. เกกูนตีสจิตฺเตตุ ฌานํ ปญฺจงฺคิกํ มคํ
จตุฌานงฺคยุตฺตานี สตฺตติสาติ นิทฺทิเส.

ฌานที่มืองค์ ๕ ตรัสไว้ในจิต ๒๙ ตวง (ปฐมฌานจิต ๑๑ สเหตุกกามาวจรโสมนัส
๑๒ อกุศลโสมนัส ๔ โสมนัสสันตีรณจิต ๑ หสิตุปปาทจิต ๑

บัณฑิตพึ่งแสดงว่า จิตที่ประกอบกับองค์มาน ๔ มี ๓๗ ตวง (ทุติยฌานจิต ๑๑
สเหตุกกามาวจรอุเบกขา ๑๒ อกุศลจิตที่ประกอบกับอุเบกขาและไทมนัส ๘ อเหตุกอุเบกขา ๖
(เว้นทวิปัญจวิญญาณจิต ๑๐)!"

[องค์ฌาน ๔ คือ วิจาร ปีติ สุข และเอกัคตตา ประกอบในทุติยฌานจิต ๑๑
องค์ฌาน ๔ คือ วิตก วิจาร โทมนัส และเอกัดตตา ประกอบในโทสมูลจิต ๒
องค์ฌาน ๔ คือ วิตก วิจาร อุเบกขา และเอกัคคตา ประกอบในอุเบกขาสหตคจิต ๒๔]

๑๑๕. เอกาทสวิธํ จิตต่ ติวงคิกมุทีริตํ
จตุตฺตีสวิธํ จิตต่ ทุวงฺคิกมุทีริตํ.

จิตที่มืองค์ฌาน ๓ ตรัสไว้ ๑๑ ดวง (ตติยฌานจิต ๑๑]
จิตที่มืองค์ฌาน ๒ (สุขและเอกัคคตา หรืออุเบกขาและเอกัดคตา ตรัสไว้ ๓๔ ดวง
(จตุตถฌานจิต ๑๑ ประกอบด้วยสุขและเอกัคคตา ส่วนปัญจมฌานจิต ๒๓ ประกอบด้วย
อุเบกขาและเอกัดคตา!"

๑๑๖. สภาเวนาวิตกฺเกสุ ฌานงฺคานิ น อุทฺธเร
สพฺพาเหตุกจิตฺเตสุ มคฺคคานิ น อุทฺธเร
พระพุทธองค์ไม่ทรงยกองค์ฌานไว้ในจิตที่ไม่มีวิตกโตยสภาวะ [ปญจวิญญ าณจืต
๑๐] และไม่ทรงยกองค์มรรคไ ว้ในอเหตุกจิต (๑๘] ทั้งหมด


อภิธัมมาวตาร น.96

.....................................................
พระธรรมคำสอน บัญญัติ ตรัส ไว้ดีแล้ว ไม่ต้องลด ไม่ต้องเพิ่ม ไม่ต้องแก้ไข ใดๆ ทั้งสิ้น


แสดงโพสต์จาก:  เรียงตาม  
กลับไปยังกระทู้  [ 2 โพสต์ ] 

เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง


 ผู้ใช้งานขณะนี้

กำลังดูบอร์ดนี้: ไม่มีสมาชิก และ บุคคลทั่วไป 6 ท่าน


ท่าน ไม่สามารถ โพสต์กระทู้ในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ ตอบกระทู้ในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ แก้ไขโพสต์ของท่านในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ ลบโพสต์ของท่านในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ แนบไฟล์ในบอร์ดนี้ได้

ค้นหาสำหรับ:
ไปที่:  
Google
ทั่วไป เว็บธรรมจักร