อิมสฺมึ สติ อิทํ โหติ เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี

อิมสฺสุปปาทา อิทํ อุปฺปชฺชติ เพราะสิ่งนี้เกิดขึ้น สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น

อิมสฺมึ อสติ อิทํ น โหติ เมื่อสิ่งนี้ไม่มี สิ่งนี้ก็ไม่มี

อิมสฺส นิโรธา อิทํ นิรุชฺฌติ เพราะสิ่งนี้ดับไป สิ่งนี้ก็ดับ (ด้วย)

อิทัปปัจจยตา “ภาวะที่มีอันนี้ๆ เป็นปัจจัย” ความเป็นไปตามความสัมพันธ์แห่งเหตุปัจจัย, กระบวนธรรมแห่งเหตุปัจจัย, กฎที่ว่า “เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี, เพราะสิ่งนี้เกิดขึ้น สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น; เป็นอีกชื่อหนึ่งของหลัก ปฏิจจสมุปบาท หรือปัจจยาการ

ปัจจยาการ อาการที่เป็นปัจจัยแก่กัน, หมายถึง ปฏิจจสมุปบาท

ปฏิจจสมุปบาท “การที่ธรรมทั้งหลายอาศัยกันเกิดขึ้นพร้อม” สภาพอาศัยปัจจัยเกิดขึ้น, การที่สิ่งทั้งหลายอาศัยกันจึงเกิดมีขึ้น, การที่ทุกข์เกิดขึ้นเพราะอาศัยปัจจัยต่อเนื่องกันมา

คุณโรส, พี่เมโลกสวย พอนึกออกมั้ยขอรับโผม นั่นแหละหลักธรรมซึ่งมันอาศัยกันและกันเกิดขึ้น (ข้างเกิด) ถ้ามองกลับด้านเมื่อตัดวงจรแล้วผลข้างปลายก็ดับด้วย (ข้างดับ)
ถ้ามองให้ลึกถึงสิ่งที่พวกเราตามหากัน คือ จิต ซึ่งประกอบด้วยสาสวะ ที่ประกอบด้วยทุกข์ หากปฏิบัติตัดวงจรได้แล้ว ทุกข์ที่เป็นผลก็ดับ อาสวะก็สิ้นไป คิดถึงภาพโครงสร้างย่อๆนี้

@ ทุกข์

@ สมุทัย (เหตุให้ทุกข์เกิด)

@นิโรธ

@มรรค (วิธีปฏิบัติ)

ชื่อหัวข้อว่า...Re: เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี
ทั้งหมดที่คิดว่ามีเพราะมีจิตครองร่างอยู่
พอไม่มีจิตอย่างเดียวเท่านั้นอะไรๆก็มีไม่ได้

ตามหาจิตเจอะแล้วหรอ

ก็ยังไม่เข้าใจสิ่งที่สื่อถึงอยู่ดี

แล้วนี่มีจิตไหม

จิตอยู่ที่กายก็รู้ที่กายไม่ใช่เหรอเกี่ยวอะไรกะดินฟ้าอากาศภูเขามีแต่ภูเราที่ต้องดูตัวเองไงคะ
เพราะกิเลสที่ไม่รู้นอนมาในจิตของเราเองนะคะไม่เข้าใจคำสอนก็คิดแต่จะไปทำ
ความจริงมีแล้วกำลังเกิดดับเองตามเหตุปัจจัยมีที่กายใจตนเท่านั้น
ไม่รู้ความจริงที่กำลังปรากฏแสดงว่ามันเกิดเป็นอวิชชาของเราไปแล้ว
จะเข้าใจตามเกิดสัมมาตามคำสอนได้คุณต้องกำลังคิดตามพร้อมระลึกรู้สึกตัวว่าตรงกับคำที่กำลังฟังไหม

หากรู้ความจริงที่กำลังปรากฎแสดง แล้วจะเป็นยังไงต่อไป
ทุกข์จะดับไปอย่างไร อวิชชาจะดับไปอย่างไร กิเลสถูกปหานอย่างไร

ถ้ายังปรุงแต่งชอบใจไม่ชอบใจอยู่
ยังร้องรำทำเพลงยังไม่รู้ความจริง
ก็ยังไม่รู้ทุกข์ไงคะยังยึดมั่นถือมั่น
ในสมมุติเข้าไม่ถึงสัจจะตราบใดก็
ดับอะไรไม่ได้เพราะสร้างเหตุใหม่
ให้เกิดแล้วเกิดอีกมากกว่าเดิมไงคะ
จนกว่าจะได้ฟังคำของพระพุทธเจ้า
แล้วเห็นโทษในอกุศลละอกุศลนั้นได้
ถ้ายังไม่เห็นโทษก็ติดข้องอยากทำไงคะ
เพราะธัมมะของตถาคตเป็นเรื่องละตัวตน
และละความไม่รู้จนเข้าถึงสัจจะตามคำสอนได้
สามารถลดความเห็นผิดลงสละละจางคลายลงของ
ความติดข้องต้องการอยากได้เพิ่มเพราะเห็นโทษภัยเอง
ไม่มีใครทำอะไรได้นอกจากฟังเพื่อดับความเห็นผิดอบรมจิต
เจริญปัญญาจากการฟังแล้วไตร่ตรองละเอียดรอบคอบรู้ว่าตนไม่รู้อะไรบ้างค่ะ

แค่เห็นภาพที่เอามาประกอบก็รู้แล้วว่าไม่ใช่ สิ่งนี้มีสิ่งนี้จึงมี นึกเอาเองมโนเอาเองทั้งนั้นว่ามันน่าใช่

ให้โอกาสทั้งสองคนนึกคิดใหม่ ฝน+เมฆ+น้ำ <= สิ่งนี้มี สิ่งนี้ จึงมี เป็นต้น

ดูความหมายหลักนี้ประกอบ

อิทัปปัจจยตา “ภาวะที่มีอันนี้ๆ เป็นปัจจัย” ความเป็นไปตามความสัมพันธ์แห่งเหตุปัจจัย, กระบวนธรรมแห่งเหตุปัจจัย, กฎที่ว่า “เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี, เพราะสิ่งนี้เกิดขึ้น สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น; เป็นอีกชื่อหนึ่งของหลัก ปฏิจจสมุปบาท หรือปัจจยาการ

ปัจจยาการ อาการที่เป็นปัจจัยแก่กัน, หมายถึง ปฏิจจสมุปบาท

ปฏิจจสมุปบาท “การที่ธรรมทั้งหลายอาศัยกันเกิดขึ้นพร้อม” สภาพอาศัยปัจจัยเกิดขึ้น, การที่สิ่งทั้งหลายอาศัยกันจึงเกิดมีขึ้น, การที่ทุกข์เกิดขึ้นเพราะอาศัยปัจจัยต่อเนื่องกันมา

ส่วนอาการสิบเอ็ด สิบสองที่พี่เมว่านั่น นำไปเทียบกับ ปัจจยาการ ฝน เมฆ น้ำ เมื่อเข้าใจแล้ว ก็เข้าใจ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป ฯลฯ ว่ามันเป็นอิทัปปัจจยตาปฏิจจสมุปบาทหรือปัจจยาการ ดังนี้แล.

พี่เมโลกสวย คิดเรื่องเกิด-ดับ เกิด-ดับ เกิด-ดับ เหมือนคุณโรสศิษย์แม่สุจินเด๊ะเรย คือไปเข้าใจว่า ดับเหมือนไฟตกน้ำดับไป ดับแล้วจ้อยไปเบย ไม่ใช่อย่างนั้นหรอกพะย่ะค่ะ เอาตัวอย่างง่ายๆเห็น เช่น ขนตามตัวเราขนเก่าร่วงไป ขนใหม่เกิดแทนๆๆ
ลึกลงไป เกิดดับทางนามธรรม คือ จิตเกิดดับ ความคิดนึกดวงก่อนเรื่องก่อนดับไป ความนึกความคิดเรื่องใหม่ก็เกิดแทน ฯลฯ เกิด-ดับๆๆๆๆ
เบื้องต้นให้สังเกตอย่างนี้ ในแต่ละวันๆ ตั้งแต่ลืมตาตื่นนอนมาเนี่ย เราคิดนึกเรื่องอะไรบ้างในละชั่วโมง แต่ละนาที แต่ละวินาที สังเกตดู

ถ้าลืมตายังเห็นไม่ชัด ให้หลับตาโดยเอาจิตไปจับไปยึดตรงไหนสักแห่งที่ตัวเรา เอาที่ลมหายใจก็ได้ เอาที่อาการท้องพองกับท้องยุบก็ได้ ดูสิมันคิดมันนึกเรื่องอะไรบ้าง วิบคิดเรื่องนี้ คิดจบแล้ว วิบคิดเรื่องอื่นต่อๆไปอีก ลองนั่งสังเกตความรู้สึกนึกตัวเองดู นั่นแหละพะย่ะค่ะ การเกิดดับของจิตของความคิด ซึ่งทางธรรมต้องการสื่อถึง

ดูตัวอย่างข้อหนึ่ง


สิ่งที่ปิดบังไตรลักษณ์

ทั้งที่ความเป็นอนิจจัง ทุกข์ และอนัตตานี้เป็นลักษณะสามัญของสิ่งทั้งหลาย เป็นความจริงที่แสดงตัวของมันเองอยู่ตามธรรมดาตลอดทุกเวลา แต่ คนทั่วไปก็มองไม่เห็น ทั้งนี้เพราะเป็นเหมือนมีสิ่งปิดบังคอยซ่อนคลุมไว้ ถ้าไม่มนสิการคือไม่ใส่ใจพิจารณาอย่างถูกต้อง ก็มองไม่เห็น สิ่งที่เป็น เหมือนเครื่องปิดบังซ่อนคลุมเหล่านี้ คือ

1. สันตติ บังอนิจจลักษณะ
2. อิริยาบถ บังทุกขลักษณะ
3. ฆนะ บังอนัตตลักษณะ

อธิบายข้อที่ 1 สันตติ บังอนิจจลักษณะ

1. ท่านกล่าวว่า เพราะมิได้มนสิการความเกิด และความดับ หรือความเกิดขึ้นและความเสื่อมสิ้นไปก็ถูก สันตติ คือ ความสืบต่อ หรือ ความเป็นไปอย่างต่อเนื่องปิดบังไว้ อนิจจลักษณะ จึงไม่ปรากฏ

สิ่งทั้งหลายที่เรารู้เราเห็นนั้น ล้วนแต่มีความเกิดขึ้นและความแตกสลายอยู่ภายในตลอดเวลา แต่ความเกิด-ดับ นั้นเป็นไปอย่างหนุนเนื่องติดต่อกันรวดเร็วมาก คือ เกิด-ดับ-เกิด-ดับ-เกิด-ดับ ฯลฯ

ความเป็นไปต่อเนื่องอย่างรวดเร็วยิ่งนั้น ทำให้เรามองเห็นเป็นว่า สิ่งนั้นคงที่ถาวร เป็นอย่างหนึ่งอย่างเดิม ไม่มีความเปลี่ยนแปลง เหมือนอย่างตัวเราเองหรือคนใกล้เคียงอยู่ด้วยกัน มองเห็นกันเสมือนว่า เป็นอย่างเดิมไม่เปลี่ยนแปลง แต่เมื่อเวลาผ่านไปนานสังเกตดู หรือไม่เห็นกันนานๆ เมื่อพบกันอีกจึงรู้ว่าได้มีความเปลี่ยนแปลงไปแล้วจากเดิม
แต่ความเป็นจริง ความเปลี่ยนแปลงนั้นเกิดขึ้นอยู่ตลอด เวลาทีละน้อยและต่อเนื่องจนไม่เห็นช่องว่าง


ตัวอย่างเปรียบเทียบพอให้เห็นง่ายขึ้น เช่น ใบพัดที่กำลังหมุนอยู่อย่างเร็วยิ่ง มองเห็นเป็นแผ่นกลมแผ่นเดียวนิ่ง
เมื่อทำให้หมุนช้าลง ก็เห็นเป็นใบพัดกำลังเคลื่อนไหวแยกเป็นใบๆ
เมื่อจับหยุดมองดู ก็เห็นชัดว่า เป็นใบพัดต่างหากกัน 2 ใบ 3 ใบ 4 ใบ หรือ
เหมือนคนเอามือจับก้านธูปที่จุดไฟติดอยู่แล้วแกว่งหมุนอย่างรวดเร็วเป็นวงกลม มองดูเหมือนเป็นไฟรูปวงกลม
แต่ความจริงเป็นเพียงธูปก้าน เดียวที่ทำให้เกิดรูปต่อเนื่องติดเป็นพืดไป หรือ
เหมือนหลอดไฟฟ้าที่ติดไฟอยู่สว่างจ้า มองเห็นเป็นดวงไฟที่สว่างคงที่
แต่ความจริงเป็นกระแสไฟฟ้า ที่เกิด-ดับไหลเนื่องผ่านไปอย่างรวดเร็ว หรือ
เหมือนมวลน้ำในแม่น้ำ ที่มองเห็นดูเป็นผืนหนึ่งผืนเดียว แต่ความจริงเป็นกระแสน้ำที่ไหลผ่านไปๆ เกิดจากน้ำหยดน้อยๆมากมายมารวมกันและไหลเนื่อง
สิ่งทั้งหลายเช่นดังตัวอย่างเหล่านี้ เมื่อใช้เครื่องมือหรือวิธีการที่ ถูกต้องมากำหนดแยกมนสิการเห็นความเกิดขึ้นและความดับไปจึงจะประจักษ์ความไม่เที่ยงแท้ ไม่คงที่ เป็นอนิจจัง

นำหลักล้วนๆมาเทียบกันดู

น้ำ +ไอน้ำ + เมฆ + อุณหภูมิ + ฝน (เป็นน้ำขังอยู่ตามห้วยหนองคลองบึง...วน เป็นวัฏฏจักร)

อาสวะ < = (เหลียวหลัง - แลหน้า) = > อวิชชา = > สังขาร = > วิญญาณ = > นามรูป = > สฬายตนะ = >ผัสสะ = > เวทนา = >ตัณหา = > อุปาทาน = > ภพ = > ชาติ = > ชรามรณะ + โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส < = (กองทุกข์ทั้งปวงจึงมีด้วยอาการอย่างนี้ - วนเป็นวัฏฏจักร) = > อาสวะ = > อวิชชา => สังขาร ...