การแสวงหาความจริงนั้น พระพุระองค์ก็แนะนำไว้ให้ในเรื่องการปฏิบัติให้ได้สมาธิแล้วเราก็จะค่อยเรียนรู้ความเป็นจริง ตามที่ท่านทรงสอน การรู้เฉยๆแต่ไม่ได้ปฏิบัติ ผลมันก็ไม่เกิด การปฏิบัติธรรมก็เหมือนการเข้าชั้นเรียน ชั้นประถม ไปจนถึงมหาวิทยาลัย เป็นการศึกษาที่ต้องใช้จิตของผู้นั้นศึกษาเอง มีการฝึกงาน การทำรายงาน วิเคราห์ วิจัย การสรุป เหตุผลที่แท้จริง การแก้ไข บางเรื่องก็เกิดวิสัยสามัญชนปกติ ที่มาที่ไปของเหตุที่เป็นผู้มีกรรม ชดใช้กรรม เหตุให้พ้นทุกข์ ผลเป็นความหลุดพ้น บางเรื่องก็เป็นเรื่องเกินวิสัยที่จิตอย่างพวกเราจะเข้าถึง ยิ่งเราอยู่กับครูบาอาจารย์ที่ท่านปฏิบัติมาแล้ว ท่านไม่ได้บอกมาก ท่านไม่ให้รู้ก่อนทำ ท่านให้เราปฏิบัติให้ได้เป็นขั้นๆ เหมือนเด็กในโรงเรียนที่มีความแตกต่างๆ กันในเรื่องของชั้นเรียนสติปัญญา ชั้นนี้พึงสอนให้ปฏิบัติอยู่ตรงนี้ให้ช้ำชองเสียก่อน จึงบอกหัวข้อที่ต้องทำต่อ เหมือนการเดินลด ละ อารมณ์ ลดละกรรม เราไม่สามารถละได้หมดที่เดียว เราก็ค่อยๆ ละไปที่ตัวสองตัว พอแก่กำลังของชีวิตเยี่ยงฆราวาส แล้วยิ่งเป็นเรื่องเกียวกับจิต เจตสิก นิพพาน เราก็หาผู้ที่รู้จริง ทำได้ทำถึงไม่ได้เลย เอาเพียงแค่คำว่าจิต ยังไม่ต้องถึงคำว่าเจตสิกนิพพาน เรารู้จักจิตของเราไหม บางคนก็บอกว่าจิตไม่ใช่ของเรา ก็อยากจะถามว่าแล้วเคยเห็นจิตไหม ที่ตัวเองพูดได้คำว่าจิต ยิ่งคำว่าเจตสิก นิพพานยิ่งไม่เคยเห็น พูดได้เพียงลมปากที่พ่นออกมา จิตจริงๆก็ไม่รู้จัก เจตสิกจริงก็ไม่รู้จัก นิพพานก็ห่างไกล เพราะไม่นำกายวาจาใจมาปฏิบัติ ที่บอกว่าเป็นเหมือนประตูสู่นิพพาน ความรู้ที่เราได้ก็หยุดอยู่แค่ความรู้ที่ได้จากตำรา รู้ไปตามตำราหยุดเพียงแค่สัญญาจำ ใครจำได้มากน้อยก็เอามาอวดกัน แล้วเราจะแสวงหาความจริงกันแบบไหน แลัวรู้ได้โดยสํญญาจำไปทำไมถ้าไม่นำไปปฏิบัติให้เกิดผลแก่ตนเอง

ต้องขออภัยด้วยครับไม่ได้ตั้งใจเขียนให้ใครกระเทือน แต่เป็นทัสนะของผมเอง ผิดถูกก็บอกกล่าวได้ว่า ทัสนะแบบนี้ผิด ไม่มีเหตุผลความเป็นจริงมิได้เป็นเช่นนี้ ก็คงต้องแสวงหาความเป็นจริงกันต่อไป เพราะเริ่มเป็นเรื่องเฉพาะตน หาความเป็นจริงด้วยตัวเอง ปฏิบัติด้วยตัวเองรู้ด้วยตัวเองตามที่ท่านสอนไว้

คำตอบที่ถูกต้อง :
จิต เป็นธรรมชาติประภัสสร
เป็นสภาพรู้
ปรุงแต่งได้ และถูกปรุงแต่งได้

ไม่มีคำตอบอื่นนอกไปจากนี้