อาณาปาณสติ สิ่งจำเป็นของชีวิต



เราไม่เข้าใจในการทำอาณาปาณสติอยู่นิดหนึ่งค่ะ
คือถ้าเราทำอาณาปาณสติ ทำในขณะที่เราทำงานบ้าน
ถ้าเรากำหนดจิตให้นิ่งตลอด อย่างนี้เรียกว่าเราทำอาณาปาณสติหรือปล่าวค่ะ
แล้วถ้าทำอยู่ตลอด แล้วปัญญาจะเกิดยังไงค่ะ ในเมื่อจิตเรานิ่งอยู่ตลอด
หรือว่าสิ่งที่เราเห็นทุกข์จากการยึดติด ใช่เรียกว่าเกิดปัญญาหรือปล่าวค่ะ
ขอคำแนะนำด้วยค่ะ

ทำความเข้าใจตรงนี้ให้ชัดก่อนนะครับ

เราอยู่ว่างๆ ไม่ได้ทำงานบ้าน เป็นต้น ก็ให้อยู่กับลมเข้าลมออก (อานาปาณะ)

เมื่อเราทำงานบ้าน ล้างถ้วย ล้างจาน กิน ดื่ม ทำ ฯลฯ ก็ใช้สติรู้สึกตัวอยู่กับงานซึ่งกำลังทำในขณะนั้นๆ ไม่ใช่นึกคิดอยู่กับลมเข้า-ออก ทิ้งลมเข้าออกก่อน

พอเข้าใจไหมครับ

หมายถึงว่าถ้าล้างจานอยู่ ก็ให้จิตนิ่งอยู่ที่ล้างจาน
คือไม่ใช่จิตไปจับอยู่ที่ลมหายใจเข้าออก เหมือนการทำสมาธิใช่หรือปล่าวค่ะ
เพียงแต่ไม่ปรุงแต่งอะไรเข้าไป มากกว่า ให้จิตรับรู้แค่ล้างจานอย่างเดียวใช่หรือไม่ค่ะ

แล้วถ้าเริ่มต้นทำแล้วมีอาการ คือเหมือนฝืนตัวเอง คือบังคับจิตให้อยู่ที่ล้างจาน
จะมีวิธียังไงที่จะไม่ต้องบังคับจิตล่ะค่ะ
คือเวลาที่เราทำนะคะ จะเหมือนมีอาการแน่นหายใจไม่ค่อยออก
คือรู้สึกอึดอัดตลอดนะคะ แล้วทีนี้จะแก้เหตุตรงนี้อย่างไงค่ะ

มิใช่ให้มันนิ่งอยู่ แต่อยู่กับเคลื่อนไหวมือซึ่งขัดๆถูๆล้างๆ เช็ดๆไปมาครับ




ครับ วางลมเข้า-ออกก่อน



อย่างนี้ครับ (เราอยู่ในขั้นฝึกจิต) เมื่อเรากำลังล้างจานอยู่ จิตมันแว้บคิดเรื่องอื่นๆ รู้สึกตัวก็ดึงกลับมาอยู่กับงานซึ่งกำลังนั้นเเสีย คิดออกนอกงานอีก รู้ตัวก็ดึงกลับมาอยู่กับงานนั้นอีก ฯลฯ





ตามที่คุณเต้เล่า คุณเต้บังคับให้จิตมันอยู่นิ่งๆ กำลังบีบบังคับมัน ลองฝึกตามวิธีที่แนะนำดูก่อน

แม้แต่เรากำลังพิมพ์หนังสืออยู่ก็พึงทำความรู้สึกตัวรู้่ถึงนิ้วนั้นนิ้วนี้ซึ่งกระทบแป้นคีย์บอร์ด

เรายังแค่ขั้นฝึก คือฝึกจิต จิตซึ่งเปรียบเสมือนลิง ฝึกให้มันเชื่องก่อน อย่าเพ่ิ่งไปนึกถึงสิ่งอื่น



ใจเย็นๆอย่าใจร้อน อย่าทำไปก็คิดจะเอานั่นเอานี่ อยากพ้นทุกข์ อยากบินไปนิพพาน อยากได้ฌาน อยากได้อภิญญา อยากมีปัญญา อยากได้ญาณ ฯลฯ เหมือนอโศก คิกๆๆ

ไปอยูไหนก็ยังอดแขวะไม่ได้นะ

ตั้งใจให้ความรู้ดีๆ ชี้ผิดแล้วจะเป็นบาปกรรม

พูดเรื่องจริงหาว่าแขวะ

อโศกนักปฏิบัติใหญ่ไม่ออกความเห็นหน่อยรึ

คุณกรัชกายเขียน





พอที่จะเข้าใจมากขึ้นแล้วค่ะ ใช่ค่ะเวลาจิตจะออกก็ดึงจิตกลับมา ใช่ค่ะ
พอทำอย่างนี้แล้ว ความอึดอัดก็น้อยลงไปจริงๆค่ะ
แล้วทีนี้ ในขณะที่ไม่ได้ทำอะไร ก็ให้จิตอยู่นิ่งเหมือนนั่งสมาธิใช่หรือปล่าวค่ะ
เพียงแต่ไม่ภาวนา ให้จิตจับอยู่ที่กายใช่หรือปล่าวค่ะ


เราทำตอนแรกผิดหมดเลย คือเราไปทำจิตให้นิ่ง แล้วเวลาที่กำลังทำอะไรอยู่
ก็บังคับจิตให้นิ่ง ก็เลยรู้สึกอึดอัด เวลาทำนานๆก็หายใจยาวๆทีหนึ่ง
พอทำอย่างที่คุณกรัชกายบอกดีขึ้นเยอะค่ะ ไม่รู้สึกเกร็งอะไร

การทำอานาปานสติถ้าจะเอาตามสติปัฏฐานสูตร 16 ขั้นตอน เราไม่สามารถจะทำร่วมไปกับการทำงานในชีวิตประจำวันได้ ต้องไปตั้งใจนั่งทำจริงๆอย่างเอาจริงเอาจังตาม 16 ขั้นตอนในอาปานสติสูตร

ถ้าทำตามอานาปานสติแบบประยุกต์ คือกำหนดลมหายใจเข้าออกเป็นกรรมฐานหรือเอาลมหายใจเข้าออกเป็นกสิณ อาจทำร่วมกับการทำงานในชีวิตประจำวันได้

วิธีการก็คือ เอาสติกำหนดรู้ลมหายใจเข้าออกไปเรื่อยๆ จนมีอารมณ์ปัจจุบันอื่นเกิดขึ้นมาแทรกเช่นเสียง เจ็บ คัน คิด ก็ให้เอาสติไปรู้อารมณ์ที่เกิดนั้นให้ทันปัจจุบันแล้วก็กลับมารู้ลมหายใจเข้าออกสลับไปสลับมาจนอารมณ์แทรกทั้งหลายเงียบไปเหลือแต่ลมหายใจเข้าออกเป็นปัจจุบัน

ถ้ากำลังทำงาน เช่นกำลังสับหมูอยู่บนเขียง ให้เอาสติไปรู้อาการของมือที่ยกมีดสับหมู แล้วกลับมารู้ลมหายใจ ....รู้การสับหมู .....กลับมารู้ลมหายใจ.....รู้การสับหมู กลับมารู้ลมหายใจ สลับกันไปมาจนเสร็จงานสับหมู
ทำอย่างนี้ไปกับทุกการกระทำจนชำนาญในการกลับมารู้ลมหายใจ ไม่ช้าไม่นานสติจะมีกำลังมากขึ้นๆ จนตัดอารมณ์อื่นขาดได้เร็ว กลับมาที่องค์กรรมฐานหรือองค์กสิณลมหายใจได้ว่องไว อารมณ์จรทั้งหลายจะเบาบางจางไปหายไป อารมณ์หลักประจำคือลมหายใจจะเด่นชัดขึ้นเป็นเอกจนเป็นหนึ่ง สมาธิและฌาณก็จะเจริญขึ้นตามลำดับ จนเป็นสัมมาสมาธิ คือฌาณ 4

หลังจากนั้นแล้ว ถ้าจะเจริญปัญญาวิปัสสนาภาวนาต่อก็จึงค่อยถอนสมาธิออกมาอยู่ที่ฌาณ 1 วิตกวิจารณ์ พิจารณาปัจจุบันธรรม ปัจจุบันอารมณ์

อย่างนี้ครับ หากไม่ได้ทำอะไร อยู่ว่างๆ อยู่เฉยๆ ทีนี้เอาจิตจับลมเข้า-ออกได้ เข้ารู้ ออกรู้ แต่ละขณะๆ เข้า-ออกๆๆๆๆ จะลุกยึ้นไปทำอะไรก็ทิ้งลมเข้า-ออก ตามรู้การเคลื่อนไหวกายไป

อธิบายเหตุผล ที่ทำอย่างนั้นหน่อยสิครับ

สอนใจให้มีสติยึดลมหายใจเข้าออกเป็นหลัก อารมณ์อื่นเป็นรอง แต่ต้องรู้ทันปัจจุบันอารมณ์ที่เปลี่ยนกลับไปกลับมาสลับกับลมหายใจ

เข้าใจไม่ผิดว่า อโศกยึดตัวอักษรเป็นหลัก ยกนั่นนี่มายก สติบ้าง ปัจจุบันอารมณ์บ้าง ... คือไปจำๆเพราะคิดว่าดี แต่ไม่รู้หลักการเจริญสติเป็นต้น ไม่เข้าใจนามธรรม อโศกขอรับ เขากำลังสับหมูอยู่ รู้ตัวขณะสับๆๆๆอยู่กับงานในขณะนั้นๆ นั่นเขารู้ปัจจุบันอารมณ์แล้ว สติเป็นต้นเกิดแล้ว

พูดให้เลยไปกว่านั้นก็ได้ ขณะยืน ขณะเดิน ขณะวิ่ง ขณะกิน ขณะดื่ม ...รู้ทันมันแต่ละขณะๆ นั่นเรียกว่าเขารู้ปัจจุบันอารมณ์หรือปัจจุบันขณะแล้ว สติสัมปชัญญะ เป็นต้น เกิดแล้ว

อย่างที่อโศกพูดอโศกทำ เรียกว่า ทำแบบกลัวๆกล้าๆ กลัวไม่เป็นสติตามตัวหนังสือบอก คิกๆๆ จึงต้องพูดต้องทำแบบสลับไปสลับมาสับไปสับมาอย่างนั้น

อโศก อย่างนี้กำลังอาบน้ำอยู่ เอาน้ำรดหัวขันหนึ่ง รู้ลมหายใจเข้าออกทีหนึ่ง สลับไปสลับมา เดี๊ยะๆน้ำเข้าจมูกเข้าปอด คิกๆๆ

ยิ่งเข้ามาศึกษาแนวทางปฏิบัติ นับวันยิ่งเห็นว่า นักปฏิบัติธรรมแต่ละคนทำอะไรที่มันเพี้ยนไม่เหมือนคนธรรมดา ขนาดแค่สับหมู ยังต้องรู้ลมหายใจเข้าออก สลับกับการสัลหมู555+ คุนน้องจะบอกให้นะ คนมีสติตั้งมั่นอยู่ตรงธรรมข้างหน้าไม่แส่ส่าย เค้าไม่มาสลับทำนั้นทำนี่ไปมาหรอก สมมติยกเรื่องทำหมูสับ เค้าก็จะมีสติอยู่ที่มือที่กำลังสับหมูอยู่ และตาเค้าก็จะเพ่งอยู่ที่หมูสับ และเค้าก็จะมีสติอีกตัวนึงคอยให้ระลึกขณะกำลังสับหมูคือ ต้องคอยระวังนิ้วมืออีกข้างนึงอย่าได้ยื่นสะเออะมาขณะกำลังสับหมู สติจะทำหน้าที่ตรงนี้จนงานสับหมูเสร็จสิ้น ไม่เห็นจะต้องมาทำอะไรประหลาดพิลึกแบบนั้น แค่เรื่องสับหมู
ปล.ระวังนะ เด่วสับหมูเด่วรู้ลมหายใจเข้ารู้ลมหายใจออก สลับกับสับหมู ระวังนิ้วมือขาดขึ้นมาจะหาว่าคุนน้องไม่เตือนนะ555

เฮ้อ...พากันวิพากษ์วิจารณ์ไปใหญ่โดยไม่ดูตาม้าตาเรือ

อโศกะบอกว่าการเจริญอานาปานสติแบบประยุกต์ คือเอาลมหายใจเป็นกรรมฐานหรือเป็นกสิณ ซึ่งจะต้องกลับมากำหนดรู้หรือยึดลมหายใจเป็นที่เกาะที่มั่นแห่งจิตเป็นอารมณ์หลัก เป็นเรื่องสมาธิหรือสมถะล้วนๆ ก่อน จะไปเจริญปัญญาวิปัสสนาภาวนา...ลองกลับขึ้นไปอ่านทบทวนกันดีๆอีกครั้งนะครับ