ความหายไปแห่งตัวกู ของกู ชัดแจ้งตรงที่ ใจรู้ ...เหมือนความรู้รสเค็มเกลือ อันไม่สามารถบรรยายให้รู้ได้ด้วยภาสาของมนุษย์

ความเข้าถึงสภาหมดกูที่รู้สึกได้เด่นชัดคือ กลวง โล่ง เปล่า เบา เป็นสูญ หากูที่คอยตอบโต้ไม่เจอ

ผลปรากฎตามหลังคือ เบา สุข เย็น ภาระหรือนำ้หนักทีแบกมานานแสนนาน ลดลงไสัก 25 %

มีสภาวะหนึ่ง ... ที่เอกอนเคยเล่า
แต่เอกอนใช้ชื่ออื่น ... เข้ามาเล่า ...

การที่ใครสักคนจะดำรงจิตที่ สุญญตา ได้
เขาต้องเห็น สภาวะหนึ่ง ... ที่แม้ ประภัสสร ก็ว่างเปล่า ...

[๖๑] ดูกรวาเสฏฐะและภารทวาชะ ในครั้งนั้น สัตว์เหล่านั้นพากันมา
จับกลุ่ม ครั้นแล้วต่างก็มาปรับทุกข์กันว่า ดูกรท่านผู้เจริญ เดี๋ยวนี้ เกิดมีธรรม
ทั้งหลายอันเลวทรามปรากฏขึ้นในสัตว์ทั้งหลายแล้ว ด้วยว่า เมื่อก่อนพวกเราได้
เป็นผู้สำเร็จทางใจ มีปีติเป็นอาหาร มีรัศมีซ่านออกจากกายตนเอง สัญจรไปได้
ในอากาศ อยู่ในวิมานอันงาม สถิตอยู่ในวิมานนั้นสิ้นกาลยืดยาวช้านาน บาง
ครั้งบางคราวโดยระยะยืดยาวช้านาน เกิดง้วนดินลอยขึ้นบนน้ำ ทั่วไปแก่เราทุกคน
ง้วนดินนั้นถึงพร้อมด้วยสี กลิ่น รส พวกเราทุกคนพยายามปั้นง้วนดินกระทำให้เป็น
คำๆ ด้วยมือทั้งสองเพื่อจะบริโภค เมื่อพวกเราทุกคน พยายามปั้นง้วนดินกระ
ทำให้เป็นคำๆ ด้วยมือทั้งสองเพื่อจะบริโภคอยู่ รัศมีกายก็หายไป เมื่อรัศมีกาย
หายไปแล้ว ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ก็ปรากฏขึ้น เมื่อดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ปรากฏขึ้น
แล้ว ดาวนักษัตรทั้งหลายก็ปรากฏขึ้น เมื่อดวงดาวนักษัตรทั้งหลายปรากฏขึ้นแล้ว
กลางคืนและกลางวันก็ปรากฏขึ้น เมื่อกลางคืนและกลางวันปรากฏขึ้นแล้ว เดือน
หนึ่งและกึ่งเดือนก็ปรากฏขึ้น เมื่อเดือนหนึ่งและกึ่งเดือนปรากฏขึ้นแล้ว ฤดูและ
ปีก็ปรากฏ พวกเราทุกคนบริโภคง้วนดินอยู่ รับประทานง้วนดิน มีง้วนดินเป็น
อาหารดำรงชีพอยู่ได้สิ้นกาลช้านาน เพราะมีธรรมทั้งหลายที่เป็นอกุศลชั่วช้าปรากฏ
ขึ้นแก่พวกเรา ง้วนดินจึงหายไป เมื่อง้วนดินหายไปแล้ว จึงมีกระบิดินปรากฏขึ้น

เห็น ... ธรรมเครื่องตระหนักรู้ ...
อันว่าด้วย ... สิ่งหนึ่ง ที่อาศัยสิ่งหนึ่งปรากฎ และ สิ่งอื่น ๆ ที่อาศัย ๆ กันปรากฎเรื่อยมา
เมื่อเข้าไปเห็น ... โครงสร้างการอิงอาศัยก็ถูกทำลายลง
เมื่อเห็นโครงสร้างที่ถูกทำลายลง มันก็เห็น ธรรมที่มีสภาวะที่เป็นอิสระจากกัน
เพียงแต่อาศัยกันเกิดเพียงชั่วครั้ง ...

ส่วน ถึง ... ถ้ามันเป็นอิสระจากกัน ...
มันก็ไม่มีอะไร จะถึงอะไร
แต่เมื่ออิงอาศัยกัน มันถึงไปหมดเรย จะขึ้นเขาลงห้วย มันก็พากันไปมาแล้วทั้งนั้นล่ะ
แม้กระทั่งพากันกลับมาบ้าน พักผ่อน และออกเดินทางต่อ ...

ดังนั้น จะเห็น หรือ จะถึง ล่ะ



ความหายไปแห่งตัวกู ของกู
หายไปตรงไหน...
ดับสนิท ตรงไหน อย่างไร

พระพุทธองค์สอนถึงขนาดนี้
ท่านวางความยึดมั่นในอะไรต่อมิอะไรไปถึงไหน...

...แม้นิพพาน ก็ไม่ให้ยึด...

เห็น ... ธรรมเครื่องตระหนักรู้ ...
อันว่าด้วย ... สิ่งหนึ่ง ที่อาศัยสิ่งหนึ่งปรากฎ และ สิ่งอื่น ๆ ที่อาศัย ๆ กันปรากฎเรื่อยมา
เมื่อเข้าไปเห็น ... โครงสร้างการอิงอาศัยก็ถูกทำลายลง
เมื่อเห็นโครงสร้างที่ถูกทำลายลง มันก็เห็น ธรรมที่มีสภาวะที่เป็นอิสระจากกัน
เพียงแต่อาศัยกันเกิดเพียงชั่วครั้ง ...

ส่วน ถึง ... ถ้ามันเป็นอิสระจากกัน ...
มันก็ไม่มีอะไร จะถึงอะไร
แต่เมื่ออิงอาศัยกัน มันถึงไปหมดเรย จะขึ้นเขาลงห้วย มันก็พากันไปมาแล้วทั้งนั้นล่ะ
แม้กระทั่งพากันกลับมาบ้าน พักผ่อน และออกเดินทางต่อ ...

ดังนั้น จะเห็น หรือ จะถึง ล่ะ



ความหายไปแห่งตัวกู ของกู
หายไปตรงไหน...
ดับสนิท ตรงไหน อย่างไร

พระพุทธองค์สอนถึงขนาดนี้
ท่านวางความยึดมั่นในอะไรต่อมิอะไรไปถึงไหน...

...แม้นิพพาน ก็ไม่ให้ยึด...

คิดกันคนละแง่ มองกันคนละมุม
คนไปเที่ยวเชียงใหม่ มองเห็นพระธาตุดอยสุเทพแต่ไกล แล้วตะโกนออกมาด้วยความภูมิใจว่า "โอ้!....ฉันเห็นแล้ว ฉันหมดสงสัยแล้วในเรื่องพระธาตุดอยสุเทพ"

กับอีกท่านหนึ่งที่ต่อรถสี่ล้อแดงขึ้นไปถึงเชิงพระธาตุดอยสุเทพ ขึ้นบันไดนาค ไปจนถึงและได้กราบองค์พระธาตุดอยสุเทพอย่างใกล้ชิด ได้เดินเที่ยวชมทั้งลานภายนอกภายในจนทั่วแล้วก็จึงตะโกนออกมาด้วยความภาคภูมิใจว่า

"โอ้!.....ฉันได้ถึงแล้ว หมดสงสัยแล้วในพระธาตุดอยสุเทพ จะกลับไปเล่าให้ใครต่อใครฟังได้อย่างเต็มคำ ชี้บอกทางไปพระธาตุดอยสุเทพได้อย่างไม่มีอะไรตะขิดตะขวางใจแล้ว

ลองพิจารณาและเปรียบเทียบคนสองคนนี้ดูซิว่าจะต่างกันอย่างไร

ก็เห็นไปกันหลายคน ก็กลับมาเล่าอย่างที่ท่านอโศกะเล่านั่นล่ะ
ก็ไม่เห็นมีใครพูดถึงลักษณะของหลังคาพระธาตุ...ยอดเจดีย์พระธาตุเรยสักคน
ว่ามันมีสภาพเป็นไง ก่องสร้างลักษณะไหน ใช้วัสดุอะไร มีรางน้ำฝนมั๊ย ลักษณะอย่างไร
มีการชำรุดแตกหักไปอย่างไรหรือไม่ มีนกมาเกาะ มีรังนก มีขี้นกหรือไม่
มีฝุ่นจับหนามั๊ย มีรอยเท้าแมวมั๊ย ...



บอกตรง ๆ ว่าคำตอบนี้เป็นสิ่งที่เอกอนพิจารณาตอนที่ไปพระธาตุดอยสุเทพ
เมื่อสิบกว่าปีก่อน...
ตอนที่นั่งอยู่ตรงระเบียงแล้วมองขึ้นไปบนยอดเจดีย์...
และ...สุดท้ายก็นั่งรถลงมา...
เอกอนจำอะไรเกี่ยวกับพระธาตุดอยสุเทพไม่ได้...เพราะไม่ได้สนใจ
แต่เอกอนจำสิ่งที่พิจารณานี้อยู่ในใจได้...
มันคือความจริงที่สะท้อนอยู่ในใจ...
กับการศึกษาปฏิบัติธรรม ในการแสวงหาความสุข เอกอนไม่เคยไปถึงจุดที่สูงที่สุด
ปฏิบัติไปมันก็เจอแต่สุงยิ่งขึ้น สุขยิ่งขึ้น เหมือนเดินทางขึ้นเขา มันก็จะเจอท้องฟ้าที่สูงขึ้นไปอีก
แม้แต่เหนือขึ้นไปบนฟ้า มันก็ยังมีฟ้าที่เหนือกว่า
ก็เหมือนกับที่เอกอนไปถึงพระธาตุดอยสุเทพ...ก็ปีนไปสำรวจยอดเจดีย์ไม่ได้
สุดท้ายก็ต้องนั่งรถกลับลงมา...ไม่ได้อาศัยอยู่บนนั้น
...

คนเรามันต้องเที่ยวไปในที่สูง ๆ เพื่อให้เราไกลจากอะไรกัน...
ถ้าเราเพียงต้องการจะให้ห่างจากอกุศล ก็แค่ยกจิตให้พ้นจากอกุศลขึ้นมา...
มันก็พ้นแล้ว
ถ้าเรารู้พิกัด วางจิตตัวเองดี ๆ
เราก็จะรู้ตำแหน่งที่มันจะไม่ฝักใฝ่ที่สูง และไม่โคจรลงต่ำ
ที่ ๆ อะไร ๆ มันสมดุล คือที่ ๆ สูงที่สุด เพราะเราอยู่เหนือธรรมทั้งสองฝ่าย

นี่เป็นธรรมที่เอกอนพิจารณาตอนที่ไปเยือนพระธาตุดอยสุเทพ

ไปถึงพระธาตุดอยสุเทพเหมือนกัน...แต่มุมมองก็ต่างกันไป...จริง ๆ
...

"ฉะนั้นองค์มรรค ๘ ก็ต้องให้สมดุลเป็นกลางทุกอย่างต้องอยู่ในความพอดี เพียรเกินไปก็ไม่ดี หมายถึงว่าสติสัมปชัญญะไม่เพียงพอ แล้วก็ทำ ความเพียร แต่สติไม่ทันก็ย่อมจะทำให้เกิดเบลอ หลงเผลออารมณ์ เห็นนิมิตก็หลงนิมิตสติไม่ทัน เพียรไม่หลับไม่นอน ส่วนประกอบอื่นๆ นั้นยังตาม ไม่ทัน ก็ทำให้หลงเผลอเลอะเลือนได้ ฉะนั้นทุกอย่างต้องพอดี ความเพียรเป็นของดีแต่ก็ต้องดูความเหมาะสม ความเป็นกลาง โดยสรุปแล้ว ก็ดูในจิต ดูการประพฤติปฏิบัติ การเจริญสติสัมปชัญญะว่ามันเพ่งเล็งเกินไปไหม ถ้าเพ่งเล็งเกินไปแสดงว่ามันตึงแล้ว แล้วมันก็ตึงจริงๆ ร่างกายก็ตึง จิตใจก็หนักแน่นไม่เบา ก็ปรับผ่อนเสีย ปรับผ่อนให้มันผ่อนคลายในการเพ่งเล็งเพราะว่าบางครั้งมันตกไปในการเผลอเรอ เลอะเลือน หลับผลอย นี่มันก็หย่อนไป ก็เพิ่มการใส่ใจขึ้น คอยใส่ใจ คอยสังเกตมากขึ้น แต่อย่าให้เลยไปเป็นการเพ่งเล็งบังคับกดข่ม การที่จะให้มันอยู่ เป็นกลาง พอดีๆ นี่มันไม่ได้อยู่ได้คงที่ มันต้องประคับประคองทันไปทุกขณะๆ เดี๋ยวมันก็ตกไปข้างตึง เดี๋ยวก็ตกไปข้างหย่อนไป นี่คือการรู้จักปรับอินทรีย์ ปรับผ่อน ปรับให้มันสมดุลให้พอดี ให้เป็นกลาง ไม่ตึง ไม่หย่อน สรุปง่ายๆ ว่าให้มันมีการรู้ ละวาง ปล่อยวาง มีการปล่อยวาง มีตัวรู้ มีตัวละ ให้เป็นไปด้วยกัน ไม่ตึงไม่หย่อน ฉะนั้นแนวทางประพฤติปฏิบัติการเจริญวิปัสสนานี้ก็ให้มีความเข้าใจว่า (หนึ่ง) ต้องระลึกให้ตรงต่อรูปนาม (สอง) ระลึกให้เป็นปัจจุบัน ให้ได้ปัจจุบัน และ (สาม) ระลึกให้พอดี ให้เป็นกลาง เอาแค่นี้ ตามหลัก ๓ อย่างนี่"



พอดีเอกอนกำลังนำเสนออะไรแบบ กลาง ๆ ก็เลย
หยิบเอากลาง ๆ มาเสริมต่อ

ลักษณะของจิตจริงๆ หรือลักษณะของวิญญาณ เป็นเพียงสภาพที่น้อมรับรู้อารมณ์ ไม่เข้าใจอะไรไม่รู้เรื่อง ไม่รู้ความหมาย แค่รับแค่น้อมรับรู้อารมณ์ คือลักษณะโดยตรงของจิต ที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า จิตมีลักษณะอย่างเดียวคือ รู้อารมณ์ ลักษณะการรู้อารมณ์คือ แค่น้อมไปสู่อารมณ์ ไม่รู้เรื่อง ธรรมชาติตรงนี้ฝากให้ผู้ปฏิบัติจะต้องใช้ความสังเกต ไปจับรู้ลักษณะอันนี้ให้ได้ เพราะเป็นส่วนสำคัญต่อการปฏิบัติ ถ้าการปฏิบัติ สังเกตลักษณะของจิตโดยเฉพาะไม่ได้ การปฏิบัติก็จะไม่แยบคาย ไม่ก้าวหน้า เพราะการรู้ตรงนี้จะทำให้เห็นความเกิดดับของสภาวธรรมได้อย่างละเอียดขึ้น มากขึ้นยิ่งขึ้นไป