การสังเกตุธรรม เราสังเกตุธรรมช่วงไหนบ้าง เมื่อธรรมปรากฎเป็นชัด หรือไม่ชัด เมื่อไม่ชัดเรารู้ว่าไม่ชัดเพราะเหตุ หรือความยังไม่แน่วแน่ของสมาธิ เช่น เข้าไปกำหนดรู้แขน สภาวะรู้หรือวิญญาณขันธ์รู้ที่แขน ไม่ได้แผ่ไปที่อื่น ความปรากฎของทุกขัง อนิจจัง อนัตตาย่อมถูกปิดบัง

เมื่อสมาธิแน่วแน่ขึ้น ธรรมปรากฎถึงความชัดเจน และความละเอียดยิ่งขึ้น วิญญาณขันธ์จับที่แขน ธรรมแผ่ขยายออก ปรากฎถึงความรู้ทั่ว กินบริเวณ ชัดมาถึงลำตัว อาจจะทั้งตัวทั้งๆที่จิตจับอยู่ที่แขน

ความชัดไม่ชัดนั้นมีผลโดยตรงกับสังขารขันธ์ สังขารขันธ์คือความเห็นต่อสภาวะธรรมตรงหน้า ยิ่งเห็นชัดยิ่งสงบลงจากความปรุงแต่ง จนถึงความระงับ student สังเกตุตัวเองว่า ยิ่งเหนื่อย สมาธิจับสภาวะธรรมได้เลือนลาง หากได้พักบ้างสมาธิจับสภาวะธรรมได้ชัดขึ้นหรือมีกำลัง ตั้งแต่เริ่มฝึกมา ตอนเช้าตื่นขึ้นมาจะมีสมาธิที่แน่วแน่กว่า ความแน่วแน่เป็นผลทำให้สังขารขันธ์ปรุงแต่งธรรมได้ตามความเป็นจริงขึ้น

ธรรมที่ลึกซึ้ง ต้องอาศัยสมาธิที่ละเอียดลงยิ่งขึ้น ทำให้วิญญาณขันธ์เข้าไปเห็นสภาวะธรรมที่ลึกซึ้งลงไปอีก หรือ ที่ซ่อนอยู่ลึกๆ สภาวะธรรมคือเหตุ วิญญาณขันธ์ทำหน้าที่เข้าไปรู้เหตุ สังขารขันธ์นั้นทำหน้าที่ออกความเห็นเป็นผลออกมา

เหตุของธรรมปรากฎออกมาเพราะความเป็น ทุกขัง อนิจจัง อนัตตา ความสืบต่อของเหตุเพราะความดำรงอยู่ของขันธ์5

ศีลที่บริสุทธิ์ปรากฎขึ้นที่ใด?

Student ตอบได้ตามความเห็น แต่ไม่แน่ใจว่าถูกหรือผิด หรือเป็นส่วน คือ เมื่อสังขารขันธ์ระงับลงสู่ความเห็นจริงของสภาวะธรรม สู่ความระงับลงของความปรุงแต่งธรรม นั่นคือความบริสุทธิ์ของศีลเกิดขึ้น ผิดอย่างไรก็ขออภัยนะครับ

ความบริสุทธิ์ของศีลจึงมีความสำคัญมากต่อการกำหนดรู้ธรรมชั้นต่อไป ซึ่งอย่างที่student เคยเขียนไว้กระทู้หนึ่งว่า สมาธิขั้น อัปปนาสมาธิ บวกกับ ศีลที่บริสุทธิ์จึงจะเข้าไปสานต่อวิปัสสนาภาวนาขั้นสูงยิ่งขึ้นครับผม
Student ก็ได้แค่นี้ ลึกไปกว่านี้student ไม่รู้

รอท่านโกวิทเถอะ
นี่เป็นกระทู้ของท่านโกวิท...นะ

โฮฮับ เขียน:

ซึ่งสภาวะธรรมที่แท้ของบัญญัติทั้งสามนี้ก็คือ....เนวสัญญานาสัญญายตนะ

เปล่า ...
หมายถึง เอกอนแสดงความเห็น...พอแล้ว ...
และกระทู้นี้ก็เป็นกระทู้ที่ท่านโกวิทตั้งขึ้นมาเพื่อสนทนาในหัวข้อ

"ท่านเห็นความงดงาม ในการสนทนาธรรม แล้วหรือยัง"

ซึ่งก็มีสมาชิกเข้ามาสนทนาในหัวข้อนี้อยู่
ดังนั้น ก็น่าจะกลับเข้าสู่การสนทนาในหัวข้อนั้น ๆ ...ได้แล้ว... น่ะ

สำหรับในส่วนที่เอกอนแสดงความเห็น
เอกอนไม่ได้สงสัยอะไร
ก็เพียงแค่ ความเห็นในเรื่อง เนวสัญญานาสัญญายตนะ
ที่ท่านเข้าใจ กับที่เอกอนเข้าใจนั้น...ไม่ตรงกัน
ท่านแสดงที่ท่านเข้าใจ ... ในทำนองว่า

และ ท่านก็แสดง เนวสัญญานาสัญญา ออกเป็น สองแง่
แง่ เนวสัญญานาสัญญา ของ อุทกดาบส
กับ เนวสัญญานาสัญญา ของ พระพุทธเจ้า ที่เป็นปัจจัยใจการวิปัสสนา

แต่ เอกอนเห็นว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ไม่ใช่ สภาวะที่แท้ของ บัญญัติทั้งสาม
เพราะหนึ่งเป็น ฌาณ-สมาบัติ อีกหนึ่งเป็น ฌาณ-วิปัสสนา
ซึ่งก็ได้ยกพระสูตรที่พอจะเทียบเคียงได้มาแสดง...แล้ว

ส่วน เนวสัญญานาสัญญา ก็ไม่อาจจะดำเนินสู่วิปัสสนาได้
ซึ่งเอกอนก็นำพระสูตรที่พอจะอ้างอิงได้ มาแสดง...แล้ว

ถ้าจะตอบคำถาม พระสูตรทำให้ เอกอนตอบตัวเองได้ ว่าเอกอนไม่ได้เห็นผิดไปจากพระสูตร ...
นั่นเพียงพอแล้วสำหรับเอกอน ...



สำหรับกระทู้นี้ ... ที่จะโต้ตอบธรรมกับท่านโฮ จึงน่าจะพอเพียงเท่านี้...

งั๊นท่านก็แสดง เนวสัญญานาสัญญา ในความเห็นท่านต่อไปสิ่...

งั๊นท่านก็แสดง เนวสัญญานาสัญญา ในความเห็นท่านต่อไปสิ่...

ยินดีครับ แล้วว่างๆผมจะมาชี้แนะ พระอภิธรรมปิฎกที่คุณเอามาโพส
แต่ต้องใช้เวลาพิจารณาธรรมนานหน่อย สาเหตุก็เพราะ มันไม่ได้เป็นเหตุปัจจัย
หรือเกี่ยวข้องโดยตรงกับเรื่องที่เรากำลังคุยกัน

ในสมัยพุทธกาล พระพุทธองค์จะไม่ทรงแก้ปัญหาแบบนี้ให้ใคร
เพราะเห็นว่ามันเป็นเพียงบัญญัติที่เกิดจากการจินตนาการ

พระพุทธองค์จะทรงชี้ลงไปตรงๆเลยว่า บุคคลนั้นเป็นมิจฉาทิฐิ
ยังไม่ปัญญาเห็นธรรม มองธรรมด้วยวิจิกิจฉา

เรื่องที่พูดเป็นเพียงเรื่องเปรียบเทียบ

และ ท่านก็แสดง เนวสัญญานาสัญญา ออกเป็น สองแง่
แง่ เนวสัญญานาสัญญา ของ อุทกดาบส
กับ เนวสัญญานาสัญญา ของ พระพุทธเจ้า ที่เป็นปัจจัยใจการวิปัสสนา

แต่ เอกอนเห็นว่า เนวสัญญานาสัญญายตนะ ไม่ใช่ สภาวะที่แท้ของ บัญญัติทั้งสาม
เพราะหนึ่งเป็น ฌาณ-สมาบัติ อีกหนึ่งเป็น ฌาณ-วิปัสสนา
ซึ่งก็ได้ยกพระสูตรที่พอจะเทียบเคียงได้มาแสดง...แล้ว

ส่วน เนวสัญญานาสัญญา ก็ไม่อาจจะดำเนินสู่วิปัสสนาได้
ซึ่งเอกอนก็นำพระสูตรที่พอจะอ้างอิงได้ มาแสดง...แล้ว

ถ้าจะตอบคำถาม พระสูตรทำให้ เอกอนตอบตัวเองได้ ว่าเอกอนไม่ได้เห็นผิดไปจากพระสูตร ...
นั่นเพียงพอแล้วสำหรับเอกอน ...

ถ้าเคย....เนวสัญญานาสัญญยาตนฌาน...พูดกับแป๊ปเดียวก็คงเข้าใจ..

ถ้าแปลตามรากศัพท์..คงไม่จบ...ง่าย...

ท่านอุทกดาบส ท่านได้ฌาณ๘ ....เป็นอรูป ซึ่งพระพุทธเจ้าก็ทรงรู้
แต่พระพุทธองค์ทรงรู้ว่า มันไม่ใช่ธรรมแห่งการพ้นทุกข์ที่แท้จริง
ที่นี้จะอธิบายให้ฟังถึงความเหมือนความต่างของธรรม

ก่อนอื่นต้องรู้ก่อนว่า เนวสัญญานาสัญญาตนะของท่านอุทกดาบส....เป็นฌานเป็นความว่างจากสัญญา
พูดตามเหตปัจจัยก็คือ รู้แต่สัญญาที่เป็นความว่างที่สืบต่อจนเกิดสมาบัติ๘(ไม่ใช่นิพพาน)

ส่วนเนวสัญญานาสัญญาตนะที่เป็นญานเป็นปัญญา (เรียกตามเหตุปัจจัยของสภาวะ)
นั้นมีเหตุปัจจัยมาจาก สภาวะรู้ถึงการดับของสังขาร

สภาวะเนวสัญญานาสัญญาตนะของท่านอุทก เรียกว่า...ฌาน

สภาวะเนวสัญญานาสัญญาตนะของพระพุทธเจ้า เรียกว่า.....ญาน

เนวสัญญานาสัญญาตนะของท่านอุทกฯ เป็นเหตุปัจจัยให้เกิดเพียงอรูปพรหม
มันเป็นเพียงความว่าง ไม่ใช่ความดับ(นิพพาน)

เนวสัญญานาสัญญาตนะของพระพุทธองค์ เป็นเหตุปัจจัยแห่งความดับ(นิพพาน)


และเหตุที่เรียกบัญญัติเหมือนกัน เพราะทั้งฌานและญาน มีเหตุปัจจัยมาจาก..สัญญาเหมือนกัน
แต่การเอาสัญญาไปเป็นเหตุปัจจัยต่างกัน

สัญญานาสัญญาตนะที่เป็นญานเป็นการ ไประลึกรู้ปัญญาไตรลักษณ์มานำหน้า
เพื่อการวิปัสสนา เรียกว่า สติปัฏฐาน
ในที่นี้ไตรลัษณ์เป็นสัญญา แต่ด้วยเหตุที่ว่า สภาวะไตรลักษณ์เป็นลักษณะแห่งความดับ
มันจึงเป็นทั้งสัญญาและไม่ใช่สัญญา ตรงกับบัญญัติที่ว่า สัญญานาสัญญาตนะ

ส่วนสัญญานาสัญญาตนะที่เป็นฌาน เป็นการไปรู้สัญญาหรือการสืบต่อธรรม
และเนื่องด้วยสัญญาหรือธรรมที่สืบต่อ เป็นสภาวะของความว่าง สัญญาจึงเป็นเพียง
ความว่าง สภาวะนั้นจึงเป็นเหมือนสัญญาและไม่ใช่สัญญา