[๒๖๗] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ทางแห่งถ้อยคำที่บุคคลอื่นจะพึงกล่าวกะท่านมีอยู่ ๕ ประการ
คือ กล่าวโดยกาลอันสมควรหรือไม่สมควร ๑ กล่าวด้วยเรื่องจริงหรือไม่จริง ๑ กล่าวด้วยคำอ่อน
หวานหรือคำหยาบคาย ๑ กล่าวด้วยคำประกอบด้วยประโยชน์หรือไม่ประกอบด้วยประโยชน์ ๑ มี
จิตเมตตาหรือมีโทสะในภายในกล่าว ๑ ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลอื่นจะกล่าวโดยกาลอันสมควร
หรือไม่สมควรก็ตาม จะกล่าวด้วยเรื่องจริงหรือไม่จริงก็ตาม จะกล่าวถ้อยคำอ่อนหวานหรือหยาบ-
*คายก็ตาม จะกล่าวถ้อยคำประกอบด้วยประโยชน์ หรือไม่ประกอบด้วยประโยชน์ก็ตาม จะมีจิต
เมตตาหรือมีโทสะในภายในกล่าวก็ตาม ดูกรภิกษุทั้งหลาย แม้ในข้อนั้น พวกเธอพึงศึกษาอย่างนี้
ว่า จิตของเราจักไม่แปรปรวน เราจักไม่เปล่งวาจาลามก เราจักอนุเคราะห์ด้วยสิ่งอันเป็นประโยชน์
เราจักมีจิตเมตตา ไม่มีโทสะในภายใน เราจักแผ่เมตตาจิตไปถึงบุคคลนั้น และเราแผ่เมตตาจิต
อันไพบูลย์ ใหญ่ยิ่ง หาประมาณมิได้ ไม่มีเวร ไม่มีพยาบาท ไปตลอดโลก ทุกทิศทุกทาง
ซึ่งเป็นอารมณ์ของจิตนั้น ดังนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงศึกษาด้วยอาการดังที่กล่าวมา
นี้แล.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=12&A=4208&Z=4442&pagebreak=0

จิตตั้งมั่น คือ จิตที่เป็นสมาธิ สมาธิ ไม่สามารถตั้งมั่นทั้งวันได้ แม้สภาวะสมาธิ ก็เป็นเจตสิก


"เกิดดับตามผัสสะ"

เจตสิก คือ กลุ่มนามธรรมที่เกิดในจิต โดยเป็นไปเนื่องกับจิตหมายถึง กลุ่มธรรมอันมีผัสสะเป็นต้น
หมายความว่า ผัสสะ เป็นต้น จะเกิดขึ้นไม่ได้ถ้าไม่มีจิต



แต่จิตเป็นไปได้ แม้จะไม่มีเจตสิกบางดวงเกิดร่วม เช่น กลุ่มปัญจวิญญาณ ย่อมเกิดขึ้นได้แม้ไม่มีวิตกเจตสิกร่วมด้วย เป็นต้น


ถ้าเปรียบเทียบภาษาชาวบ้าน เรียกว่า รู้(จิต) กับ รู้สึก(เจตสิก)

กลุ่มปัญจวิญญาณ คือ อะไรครับ คือ หูตาจมูกลิ้นกาย หรือป่าวครับ


[๗๖๘] ธรรมเป็นเจตสิก เป็นไฉน?
เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นเจตสิก.

[๑๑๗] ดูกรภิกษุทั้งหลาย วิญญาณเป็นไฉน? ดูกรภิกษุทั้งหลาย วิญญาณ ๖ หมวดนี้
คือ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ. ดูกรภิกษุ
ทั้งหลาย นี้เรียกว่าวิญญาณ.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v ... agebreak=0
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v ... agebreak=0

[๗๖๗] ธรรมเป็นจิต เป็นไฉน?
จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนธาตุ
มโนวิญญาณธาตุ สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นจิต.
ธรรมไม่เป็นจิต เป็นไฉน?
เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์, รูปทั้งหมด และอสังขตธาตุ สภาวธรรม
เหล่านี้ชื่อว่า ธรรมไม่เป็นจิต.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_it ... agebreak=0

ในเมื่อ เป็นผู้ใฝ่รู้ คุณควรใส่ใจ ในคำตอบ หรือ ข้อคิดเห็น ที่มีผู้นำมาแสดงไว้แล้ว

ต้องเห็นจิต ไม่ใช่เรา แล้วจะไม่ยึดมั่นในความคิด

คิดว่านะ

มันยังไงหรือครับ ธรรมด้านบนนั้นผมมีเก็บไว้ดูนานแล้ว ผมไม่เข้าใจที่ว่า กลุ่มปัญจวิญญาณ คือ อะไรครับ คือ หูตาจมูกลิ้นกาย หรือป่าวครับ เท่านั้นเองครับ มันมีคำตอบในนั้นหรือครับ งง

ฝีกจิต ...จะเชือมโยง ถ้อยคำดังกล่าว กับ วลี ว่า จิตของเราจะไม่แปรปรวน หรือเปล่าครับ

คุณควรศึกษาเรื่อง อายตนะ และ ผัสสะ ในอภิธรรม มีอธิบายไว้

แต่สิ่งเหล่านี้ จะรู้ได้เอง เมื่อปฏิบัติต่อเนื่อง

เขาเพียงแยก ตามลักษณะอาการที่เกิด เหมือนๆกับ กิน รับประทาน ยัด แด-ก เพื่อใช้ในการสื่อสาร ให้เข้าใจไปในทางเดียวกัน

ป่าวครับ เพราะ วิญญาณ=จิต=มโน วิญญาณรับรู้ จิตนึกคิด มโนรู้สึก
ทั้งหมดนี้ ไม่ใช่เรา มันเป็นตามเหตุและปัจจัย ไม่มีผู้กระทำ แต่ต้องเห็น ลงในกระแสปฏิจจ.. ในปัจจุบันขณะ


ถูกบ้างมั้ยนี้

ถูกมั้ยหว่า

พระสูตรบทนี้ แสดงแก่ภิกษุโดยบุคคลธิษฐาน ให้ภิกษุผู้ปฏิบัติตามนั้น
เมื่อมีจิตตั้งมั่นเป็นกุศลในสัมมาวาจา ก็อย่าแปรปรวนรวนเร ออกไปจากความตั้งมั่นนั้น
เนื้อหามีเพียงนั้น

ส่วนที่แตกออกมาเป็นวิญญาณเป็นเจตสิก ก็เป็นเพียงแตกกระทู้ซอยออกไป