ถ้าเข้าใจเรื่องของปฏิจสมุปบาทแล้ว ควรจะปฏิบัติตามอย่างไร

กลับมาที่คำถามของกระทู้ พอดีเข้ามาอ่านข้อความท่านสุทธิญาณ
และเกิดอาการเพิ่งจำความบางอย่างได้

ปฏิจสมุปบาทเป็นสิ่งที่จะเห็น/เข้าใจในตอนท้าย
หลังจากการที่ได้มีการปฏิบัติมาแล้ว..จนที่สุด



เมื่อนั้น การตระหนักรู้ของจิตจะเคลื่อนเข้าสู่วิถีทวนกระแสเป็นลำดับไปเอง(ธรรมนั้นจักเป็นไปแล้ว)

ผู้ปฏิบัติจะทวนธรรมที่ปรากฎ ทวนไป-ทวนมา ซ้ำไปซ้ำมา
จนเริ่มเห็นเคล้าโครง ที่เป็นรูปแบบตามนั้น ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น
จนกว่าจะหมดข้อสงสัยในธรรมทั้งปวง



แต่ธรรมที่จะเป็นกำลังให้เห็น/เข้าใจในปฏิจ..
คือ อิทัปปัจจยตา

รึเปล่า...?

เพราะพอดีเพิ่งระลึกความหลังได้ว่า
เอกอนพิจารณา อิทัปปัจจยตา ก่อน
ส่วนแง่มุมของ ปฏิจจ ปรากฏให้ได้พิจารณา ในภายหลัง
เป็นในภายหลัง ไม่ปรากฎการพิจารณาปฏิจจก่อน หรือในระหว่างนั้นเลย
เพราะก่อนหน้านั้น มีแต่วนเวียนอยู่กับการคอยละความเพลินไปในอารมณ์
สำรวมกาย วาจา ใจ ทำจิตให้สงบ(สมาธิ)
การพิจารณาธรรม ก็จับอยู่ในแง่มุม อิทัปปัจจยตา
ไม่ปรากฏล้ำเข้าไปสู่การพิจารณาสายปฏิจจเป็นสายเลย

อิทัปปัจจยตาเหมือนเราร้อยไข่มุขลงไปในเส้นด้ายทีละเม็ด
เราจะจับอยู่ที่เส้นด้ายและไข่มุขทีละเม็ด ๆ
จนกระทั่งเม็ดสุดท้ายถูกใส่ลงไป
และเราใช้มือจับที่ปลายด้ายทั้งสองข้างยกขึ้นดู
นั่นล่ะจึงจะเห็นเป็น...สายสร้อยไข่มุข (ปฏิจจสมุปบาท)

กระทู้นี้ ประหนึ่งว่า
ในเบื้องต้น เราได้เรียน ได้ศึกษา ได้ทำความรู้จักกับปฏิจ...แล้ว
แต่...เมื่อรู้แล้ว เราจะทำให้รู้แจ้งได้อย่างไร

อิอิ

... ทิ้งเป็นประเด็นให้ท่านวิสุทธิปาละต่อไป..อิอิ



ส่วนเอกอน แบบว่า
หยอด แล้ว เผ่น
รอชมผลงาน

ผู้ปฏิบัติ จะรู้ความสัมพันธ์ของทุกข์กับสมุทัย(อิทัปปัจยตา)เป็นปัจจุบันขณะ ร้อยเรียงสัมพันธ์กันเป็นสายในลักษณะเป็นไปเอง ผู้ปฏิบัติดำรงความเป็นกลางในการรู้ คำว่าดำรงไม่ได้หมายถึงการทำความรู้สึกให้เป็นกลาง แต่หมายถึงการคามรู้จิตที่พึงพอใจ ไม่พึงพอใจ หรือ เฉยๆต่ออารมณ์ และที่สำคัญคือ การรู้ถึงความเปลี่ยนแปลงของสภาวธรรม (ไตรลักษณ์)ในลักษณะของความสัมพันธ์ (รูปกับรูป รูปกับนาม หรือ นามกับนาม)ทั้งหมดเปรียบสมือนชาวนาปลูกข้าว คอยใส่ปุ๋ย กำจัดวัชพืช สำหรับนิโรธ และมรรคเปรียบเสมือนต้นข้าวออกรวงเก็บเกี่ยวผลไว้กิน ปฏิจจสมุปบาทจึงครบวงทั้งสายเกิดและดับ

ชาวนา...คือผู้เพียร

ไถ่..คราด...หว่าน...ดำ...ใส่ปุ๋ย...เป็นความเพียร

ต้นข้าว...คือธรรมคือปฏิจจะ..

รวงข้าว...เป็นผลเป็นนิโรธ...อันชาวนาต้องการ

ชาวนา..คราดไถ่หว่านดำ..ให้ปุ๋ย..ดูแล..ต้นข้าว..ได้เท่านั้น

จะไปบังคับว่า..ให้ข้าวจงออกรวง..เดียวนี้...ก็ทำไม่ได้

ได้แต่....ดูแล...ใส่ปุ๋ย...กันไป...ทำไป..ทำไป...เพียรไป..เท่านั้น

รวงข้าว...จะผลิออกจากต้น..เมื่อทุกอย่างมันถึงสมดุลย์ของมัน...

การเพียรพิจารณาข้อแต่ละข้อ....ของปฏิจจะ...เข้าใจแจ้งแก่ใจในแต่ละข้อ...แต่ละข้อ

เพียรพิจารณา...แต่ละครั้ง...แต่ละครั้ง...ความแจ้งแต่ละขั้น แต่ละขั้น....ยิ่งสุขุมลุ่มลึก

ความแจ้งแต่ละข้อ...แต่ละข้อ...ยังมิใช่ผล..เสมือนต้นข้าวที่เติบโตยังไม่ใช่ที่สุดที่ชาวนาต้องการ

เราจึงเพียรทำซ้ำ..ซ้ำ...เหมือนชาวนาดูแลต้นข้าวไปเรื่อย ๆ...

ได้ผลก็หยุดเอง...รู้ได้เองเป็นปัจจัตตัง

สำหรับผลสมาบัติที่มีฌานจิตเป็นบาท กำลังของฌานจิตแต่ละลำดับฌานจะมีผลต่อผลสมาบัติ แต่ต้องสมดุลกับระดับมรรค ผู้เสวยจะทราบด้วยตนเอง ถึงความเหมาะสม การเสวยผล จิตจะอิสระจากรูปนาม เป็นสิ่งเดียวกับธรรมชาติทั้งปวงไม่มีมิติ อายะตนะหยุดการทำงาน (ปรุงแต่ง) ไม่มีการเคลื่อน จึงไม่ตกอยู่ภายใต้กฎไตรลักษณ์ จึงไม่เกี่ยวข้องกับการเวลา ฃึ่งต่างจากฌานจิตที่มีการเคลื่อนของจิต โดยจิตจะเสวยอารมณ์ขององค์ฌาน

อ่านแล้วไม่เข้าใจครับ

ขออนุญาตมาต่อกันครับ

ก่อนที่จะอธิบายขยายความคำเทศน์ของพ่อแม่ครูอาจารย์ตามกำลังสติปัญญาของวิสุทธิปาละที่พอจะมี ด้วยภาษาและตัวอย่างของโลกสมัยปัจจุบันที่พวกเราคุ้นเคย

ขอแทรกคำเทศน์ขององค์หลวงพ่อพุทธอีกสักช่วงใหญ่ๆ ซึ่งผู้ปฏิบัติจะเห็นการลาดไปจากอธิศีล ซึ่งในคำเทศน์ขององค์หลวงพ่อพุทธท่านเริ่มด้วยศีล ๕ ในเบื้องต้น (แต่วิสุทธิปาละไม่ได้ยกมาให้ศึกษาในส่วนของสกทาคามีมรรคนี้ โดยผู้ที่สนใจสามารถเข้าไปอ่านได้ตาม URL ที่ลิงค์ไว้ให้) ไปสู่อธิศีลในส่วนของอินทรียสังวร สติสัมปชัญญะ

และในส่วนของสัมมาสมาธิที่เนื่องด้วยอธิจิตตสิกขาในเบื้องกลาง จนลาดไปสู่การวิปัสสนารู้แจ้งในไตรลักษณ์ ซึ่งเนื่องด้วยอธิปัญญาสิกขาในเบื้องท้ายที่สุด

เนื่องจากวิสุทธิปาละเห็นว่า ส่วนที่เอามาลงนี้ จะเป็นประโยชน์กับนักนักปฏิบัติทุกท่านในเรื่องของการเจริญสติรู้ลงในจิต และในเรื่องของจิตที่ตั้งมั่นเป็นสัมมาสมาธิ ที่ต้องเกาะมาคู่กันมาในการปฏิบัติลงในมรรคมีองค์ ๘

ซึ่งถึงแม้ว่าองค์หลวงพ่อท่านเอง จะเทศน์โปรดสำหรับผู้ที่ยังเป็นปุถุชน แต่ในขั้นของการปฏิบัติของสกทาคามีมรรคแล้ว ก็ยังต้องใช้วิธีการเดิมของมรรคมีองค์ ๘ แต่จะเป็นในขั้นที่ละเอียดขึ้น ซึ่งถ้าสังเกตอ่านดีๆ องค์หลวงพ่อท่านก็ได้เทศน์รวมไว้ด้วยบางส่วน

และในคำเทศน์ที่จะยกมา องค์หลวงพ่อท่านก็ได้แสดงออกมาจากประสบการณ์ภาวนามยปัญญาของท่านเองได้อย่างละเอียดลึกซึ้ง ซึ่งเหมาะกับผู้ที่จะต้องต่อยอดในแนวทางการปฏิบัติ และยังเหมาะสำหรับนักปฏิบัติที่ผ่านสิ่งนั้นๆมาแล้ว

โดยผู้ที่ผ่านมาแล้ว จะเกิดปีติซาบซึ้งถึงใจในคำเทศน์ของท่านได้ไม่ยาก (ซึ่งรวมถึงขององค์หลวงปู่ดูลย์ และองค์หลวงปู่เทสก์ ที่ยกมาก่อนหน้า)

และในส่วนที่สำคัญกว่าก็คือ จะเป็นการตรวจสอบย้อนกลับทางเดินของผู้ปฏิบัตินั้นๆด้วยว่า ไม่ได้มาผิดทิศผิดทางไปจากทางเดินที่พระบรมครู และพ่อแม่ครูอาจารย์ท่านได้เคยเดินผ่านมาแล้วด้วยนั่นเอง

(ซึ่งอันที่จริงแล้ว ยังมีคำเทศน์ในส่วนที่ลึกกว่าและเป็นประโยชน์กับผู้ปฏิบัติอีกมาก ทั้งจากองค์หลวงพ่อพุธเอง และพ่อแม่ครูอาจารย์ท่านอื่นๆ เช่น องค์หลวงตามหาบัว องค์หลวงปู่ชา องค์หลวงพ่อทูล ฯลฯ ซึ่งวิสุทธิปาละจะค่อยๆทยอยลงเมื่อถึงขั้นตอนการปฏิบัติที่สมควรนะครับ)

โดยวิสุทธิปาละจะค่อยๆทยอยแบ่งลงเป็นตอนๆ โดยตัดเป็นท่อนสั้นๆ เพื่อให้ผู้ศึกษาปฏิบัติบางท่านสามารถค่อยๆทยอยย่อยได้ทัน

(ส่วนท่านที่ย่อยได้เร็ว ก็สามารถไปที่ URL ที่ทำลิงค์ไว้ให้ได้เลยนะครับ แต่ขออย่าให้อ่านแบบสแกน ให้อ่านแบบช้าๆ เพื่อที่จะได้ซึมซับส่วนต่างๆในคำสอนของท่านได้ทุกประโยคโดยละเอียด ซึ่งจะเกิดปีติได้ในความงดงามของพระธรรมตั้งแต่เบื้องต้น ท่ามกลาง และในท้ายที่สุด)

(วิสุทธิปาละ : ขอหมายเหตุคำเทศน์ที่ผ่านมาตรงด้านบนและที่จะต่อตรงด้านล่างนี้ไว้สักหน่อยนะครับ ส่วนนี้เป็นส่วนที่สำคัญมากๆสำหรับการฝึกสติให้เป็นมหาสติตั้งแต่ในระดับโสดาปัตติมรรค สกทาคามีมรรค และอนาคามีมรรค .. มาศึกษาคำเทศน์ขององค์หลวงพ่อพุธในด้านล่างกันต่อครับ)



ต่อไปนี้ขอให้ท่านทั้งหลายกำหนดจิต กำหนดรู้ลงที่จิต พยายามจดจ่อลงที่ตัวผู้รู้

หรือผู้ที่ยังภาวนาไม่เป็น ก็กำหนดบริกรรมภาวนาตามที่ตนเคยชำนิชำนาญมาแล้ว

ผู้ที่เคยมีสมาธิมาแล้วและทำสมาธิได้เร็ว ก็ไม่จำเป็นต้องไปบริกรรมภาวนาอีก กำหนดรู้ลงที่จิตเท่านั้น จ้องรู้ลงที่จิตผู้รู้ คอยจดจ่อว่ามันจะมีอะไรเกิดขึ้นภายในจิต

ในเมื่อมีอะไรเกิดขึ้นภายจิต จิตมันจะตามรู้ ในขั้นแรกเราจะกำหนดจดจ่อด้วยความตั้งใจ ให้มันตามรู้ แต่เมื่อมันรู้ทันกันจริงๆ แล้ว ต่อไปเราไม่ต้องไปกำหนดตามรู้ให้มันลำบาก จิตกับสติเป็นของคู่กัน และจะกำหนดตามรู้สิ่งที่เกิดขึ้นภายในจิตเองโดยอัตโนมัติ

ในตอนนี้เรียกว่า ปัญญาภูมิ ขั้นแห่งวิปัสสนาในภาคปฏิบัติ เกิดขึ้นเองในขั้นอัตโนมัติ คือมันเกิดเป็นความรู้ขั้นมานั่นเอง

แต่ความรู้ในขั้นนี้มันก็ยังเป็นภาคปฏิบัติ ในขั้นวิปัสสนา ยังไม่ใช่ตัววิปัสสนาอย่างแท้จริง ในเมื่อจิตกำหนดตามรู้สิ่งที่รู้เรื่อยไป เมื่อจิตรู้ซึ้งในสิ่งที่รู้นั้น บางทีมันอาจจะรู้ซึ้งลงไปว่า ความคิดอ่านทั้งหลายเหล่านี้ มันก็เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา

พระอรหันต์เช่นอย่างท่าน พระอัญญาโกณฑัญญะ ฟังพระธรรมจักกัปปวัตตนสูตร แล้ว ได้ดวงตาเห็นธรรม เห็นว่าอย่างไร เห็นว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นมีความดับไปเป็นธรรมดา ซึ่งเป็นธรรมชาติของความรู้แจ้งเห็นจริงภายในจิต ย่อมมีลักษณะอย่างนี้

ใครจะรู้ เห็นมากมายสักปานใดก็ตาม มันก็รวมไปสู่ความว่า ยงฺกิญจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพนตํ นิโรธธมฺมนฺติ สิ่งใดสิ่งหนึ่งเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นมีความดับไปเป็นธรรมดา

ความเห็นความรู้ในขั้นสุดยอด มันมีเพียงแค่นี้ ใครจะเทศน์อย่างไร อธิบายอย่างไร พิจารณาไปอย่างไร ในเมื่อจิตมันรู้แจ้งเห็นจริง มันก็มีแต่ ยงฺกิญจิ สมุทยธมฺมํ อย่างเดียวเท่านั้น เพราะความรู้อันนี้มันอยู่เหนือสมมติบัญญัติ อยู่เหนือโลก เป็นความรู้ขั้นโลกุตตรธรรม



มาต่อคำเทศน์ขององค์หลวงพ่อพุธในคราวหน้าครับ

เจริญในธรรมครับ