ขออนุญาตค่ะ
ในเชิงการปฏิบัติธรรมเพื่อการรู้แจ้งนั้น
ครูบาอาจารย์เน้นย้ำให้เฝ้าระวังที่ ผัสสะ อันเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา
หรือหากเกิดเป็นเวทนาแล้ว ก็อย่าให้เกิดเป็นตัณหา
หากเลยจุดนี้แล้วก็จะไหลไปตามวงจรจนถึงทุกข์ฯ

ดังนั้น เราจึงมักจะได้ยินคำว่า
"ได้ยิน ก็สักว่าได้ยิน" "เห็น ก็สักแต่ว่าเห็น" ฯ
คือ สำรวม ระวัง ในทุกๆ ผัสสะอย่างต่อเนื่อง
เมื่อเกิดผัสสะ แล้วก็ให้เป็นเพียงการรับรู้
ไม่ให้เกิดเป็นชอบ - ชัง
และหากเลยไปชอบ-ชัง แล้ว ก็อย่าให้เลยไปถึง "อยากได้ อยากเป็น ไม่อยากได้ ไม่อยากเป็น"

ที่ฝึกสติ ก็คือให้มีความละเอียดอย่างยิ่ง รวดเร็วอย่างยิ่งต่อผัสสะ
และมีความหนักแน่นอย่างยิ่งต่อผลของผัสสะ ที่จะต่อไปถึง ชอบ-ชัง

จากประสบการณ์ของตัวเองก็เห็นว่า
หากต้องการตัดวงจรของปฏิจจสมุปบาท
ที่ง่ายที่สุดในเชิงปฏิบัติก็ควรเริ่มที่จุดนี้

คือเมื่อเราเห็นอย่างชัดเจนว่า ว่าคำสอนของพระพุทธองค์ เป็นจริง ปฏิบัติได้จริง
เราจะมีศรัทธามั่นคง และก็จะมุ่งมั่นฝึกฝนต่อๆไป เพื่อละอวิชชา

ขอทุกท่านเจริญในธรรมค่ะ

เราไปอ่านเค้ามา ก็เป็นธรรมของผู้นั้นๆ

แต่ถ้า เราพิจารณาธรรมนั้น ก็เป็นธรรมของเราแล้วล่ะครับ

จะถูกบ้าง ผิดบ้างก็ธรรมดา พระพุทธเจ้าก็ทรงลองถูกลองผิดมาเหมือนกัน

เมื่อเราพิจารณาไปเรื่อยๆ แล้ว ธรรมนั้น ก็จะแจ่มแจ้งเอง

แต่ถ้าจับต้นชนปลายไม่ถูกหรือ ปรุงมากไปก็ติดฟุ้งซ่านได้อีกครับ เพราะฉะนั้น ปัญญาอบรมสมาธินั้น มีทั้งแง่ + และ - ได้ เหมือนกัน ดังนั้นเมื่อพิจารณาไปนานเข้า ก็ควรมาพัก ที่สมาธิบ้างก็ดีนะครับ อย่างผม ก็ใช้ ดูลมหายใจเข้า กับ ออก รู้แค่นี้พอ รู้มากกว่านี้ยังไม่ได้ แต่ก็จับลมได้ทั้งวันนะครับ

การศึกษาทางเข้า...ว่ามันเข้ามาอย่างไร....เป็นสมุทัย

ใช้กระบวนการเข้า..ย้อนศรเพื่อการออก....เป็นมรรค

[112] เวทนา 5 (การเสวยอารมณ์ — feeling)
1. สุข (ความสุข ความสบายทางกาย — bodily pleasure or happiness)
2. ทุกข์ (ความทุกข์ ความไม่สบาย เจ็บปวดทางกาย — bodily pain; discomfort)
3. โสมนัส (ความแช่มชื่นสบายใจ, สุขใจ — mental happiness; joy)
4. โทมนัส (ความเสียใจ, ทุกข์ใจ — mental pain; displeasure; grief)
5. อุเบกขา (ความรู้สึกเฉยๆ — indifference)


ผัสสะ แล้ว สุข ................................ ก็มี
ผัสสะ แล้ว ทุกข์ ...............................ก็มี
ผัสสะ แล้ว โสมนัส ...........................ก็มี
ผัสสะ แล้ว โทมนัส .............................ก็มี
ผัสสะ แล้ว อุเบกขา ............................ ก็มี

คนธรรมดา ผัสสะ แล้วก็มีครบ..........ทุกเวทนา

แต่ พระอรหันต์ ผัสสะ แล้ว.................. ยกเว้นข้อ โทมนัส ............ ไม่มี

สาเหตุ ที่ไม่มีโทมนัส เพราะพระอรหันต์ไม่มีโทสะ

อะไรหนอ เป็นต้นเหตุของโทสะ

งง คำถาม ที่ถามนั่นแหละครับเป็นคำตอบในตัวอยู่แล้ว

คำถาม...ทำไมต้องขึ้นต้นด้วยอวิชชา คำตอบก็คือ ไม่รู้ ซึ่งเป็นตัวตั้งต้นถูกต้องแล้ว(ที่ถามเพราะว่าไม่รู้ความจริง)
คำถาม... ควรจะเป็นสังขารขึ้นต้น คำตอบก็คือ มันเกิดการปรุงการคาดคะเน(เพราะไม่รู้จึงคิดคาดคะเน)

สรุปโดยรวม คำถาม ก็คือคำตอบ เพราะไม่รู้ความจริงก็เลยปรุงแต่ง(คาดคิด) ขึ้นมา
ความเห็นส่วนตัว ปฎิจจสมุปบาทแสดงตัวอยู่แล้ว หยุดดูซักนิดก็เห็นแล้วครับ

ไม่เข้าใจจริงๆครับว่า ในปฏิจจสมุปบาท ที่ว่า อวิชชา ทำให้เกิดสังขาร เท่าที่ฟังมาคือหมายความว่า ความไม่รู้แจ้ง ทำให้เจตนาที่จะรับรู้เกิดกับอายตนะของเรา เช่นทำให้เกิดหูฟังเสียงแล้วเป็นเสียงขึ้น (ตรงข้ามกับเสียงผ่านมาแล้วผ่านไป ไม่รับรู้เข้าไป อย่างตอนเรานอนหลับ) งงตรงที่ว่า ความไม่รู้ จะไปเกี่ยวอะไรกับ การทำงานของระบบประสาท ทำไมวงจรไม่เิ่ริ่มตรงสังขารเป็นจุดแรกเลยครับ ขอบคุณครับ

ความไม่รู้ จะไปเกี่ยวอะไรกับ การทำงานของระบบประสาท ต้อ งไล่เรียงจาก อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป อายตนะ ผัสสะ

เนื่องจากในกระบวนการของปฎิจจสมุปบาท ความจริงแล้วเร็วมาก บางครั้ง เราจะเห็นเฉพาะสังขารแล้ววิ่งไปที่เวทนา ยากสุดตรงที่ วิญญาณ ผมยกตัวอย่างอย่างนี้ครับ

เช่น เราเที่ยงนี้ไม่รู้จะกินอะไรดี ข้าวผัดก็แล้วกัน เริ่มต้น ไม่รู้ จะกินอะไรดี ก็ต้องคิดขึ้นมาก่อนว่ากิน ข้าวผัด หลังจากนั้นเราก็จะเคลื่อนไหวร่างกายเพื่อจะไปหาข้าวผัดกิน กระบวนการในช่วงนี้คือ สังขาร วิญญาณ นามรูป คือเมื่อคิดขึ้นมา จะต้องเกิดการรับรู้ เนื้อเรื่อง เนื้อหาของความคิด ถึงจะเกิดการเคลื่อนไหวเคลื่อนที่ของ นามหรือรูป หรือทั้งนามทั้งรูป

[112] เวทนา 5 (การเสวยอารมณ์ — feeling)
1. สุข (ความสุข ความสบายทางกาย — bodily pleasure or happiness)
2. ทุกข์ (ความทุกข์ ความไม่สบาย เจ็บปวดทางกาย — bodily pain; discomfort)
3. โสมนัส (ความแช่มชื่นสบายใจ, สุขใจ — mental happiness; joy)
4. โทมนัส (ความเสียใจ, ทุกข์ใจ — mental pain; displeasure; grief)
5. อุเบกขา (ความรู้สึกเฉยๆ — indifference)


ถ้าระวังที่ผัสสะสติจะตัดความรับรู้สงบไวแต่จะค้นหาสมุทัยไม่เจอจะได้ความสงบจากสมาธิเป็นผล
แต่ครูบาอาจารย์ท่านให้ระวังตรงช่วงต่อระหว่าง....เวทนา กับ ตัณหา.....ที่นี่จะสอดคล้องกับสติปัฏฐาน 4 และจะทำให้สติปัญญาได้พบกับสมุทัยเหตุทุกข์แล้วมีโอกาสเอาเหตุทุกข์ออก ลองพิจารตากันดูดีๆนะครับ
ว่าจะแก้ที่ผัสสะ หรือจะแก้ที่ สมุทัย

จะแก้ตรงไหนก็ตาม....ต่างก็ต้องใช้วิชชา...คือธรรมทั่งหลาย..ที่โยนิโสมาแล้วทั้งนั้น...จนมาเป็นบทสรุปสั้น..ๆ..ว่า..ไม่เอา

คือ..ไม่เอา...เพราะทุกข์...ทุกข์เพราะอะไร....

ทีนี้...การจะไม่เอา...จะเอามาใช้ตรงไหน....ก็ขึ้นกับความถนัดของแต่ละคน

ฉนั่น...จะตรงที่..หลังผัสสะ..ก็ได้

หรือจะหลัง...เวทนา...ตัณหา....หรือ..อุปาทาน...ก็ไม่น่าแปลกอะไร

แต่หากไม่ประกอบด้วยปัญญาแล้วละก้อ...จะตรงไหน..ก็เป็นการกดข่ม..

ตัวปฏิจจสมุปบาท...นั่นแหละ....สมุทัยทั้งหมด