หรือ พระสูตรนี้

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 127

ความบางตอนจากพาหิยสูตร

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนพาหิยะ เพราะเหตุนั้นแล ท่าน

พึงศึกษาอย่างนี้ว่า เมื่อเห็นจักเป็นสักว่าเห็น เมื่อฟังจักเป็นสักว่าฟัง

เมื่อทราบจักเป็นสักว่าทราบ เมื่อรู้แจ้งจักเป็นสักว่ารู้แจ้ง ดูก่อนพาหิยะ

ท่านพึงศึกษาอย่างนี้แล ดูก่อนพาหิยะ ในกาลใดแล เมื่อท่านเห็นจัก

เป็นสักว่าเห็น เมื่อฟังจักเป็นสักว่าฟัง เมื่อทราบจักเป็นสักว่าทราบ เมื่อ

รู้แจ้งจักเป็นสักว่ารู้แจ้ง ในกาลนั้น ท่านย่อมไม่มี ในกาลใด ท่านไม่มี

ในกาลนั้น ท่านย่อมไม่มีในโลกนี้ ย่อมไม่มีในโลกหน้า ย่อมไม่มีใน

ระหว่างโลกทั้งสอง นี้แลเป็นที่สุดแห่งทุกข์.

ลำดับนั้นแล จิตของพาหิยทารุจีริยกุลบุตรหลุดพ้นแล้วจากอาสวะ

ทั้งหลายเพราะไม่ถือมั่นในขณะนั้นเอง ด้วยพระธรรมเทศนาโดยย่อนี้ของ

พระผู้มีพระภาคเจ้า ลำดับนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนพาหิย-

ทารุจีริยกุลบุตรด้วยพระโอวาทโดยย่อนี้แล้ว เสด็จหลีกไป.

ความเห็นของท่านมันไม่เที่ยงตั้งแต่การใช้สัญญาเป็นสิ่งเข้ามาน้อมนำให้จิตเข้าไปตั้งในอารมณ์

ถ้าปฏิบัติถูก ความเห็นในธรรมที่ได้จะสอดคล้องกับธรรมทุกหมวดทั้งหมดทั้งเล่มไม่ว่าจะเป็นในตะกร้าใบไหน
และจะสามารถศึกษาลึกลงไปได้ในทุกแง่ แล้วแต่กำลังของผู้ปฏิบัติ

แล้วเมื่อจะหยิบจับธรรมใดมาบอกมากล่าว มาสอน
จะไม่คิดไปหยิบธรรมอื่นอันเป็นธรรมนอกคำสอนของพระพุทธองค์เลย
เพราะ สำนึกแห่งการเป็นผู้รู้ตามนั้น มันเด่นชัด ชัดเจน ชัดแจ้งอยู่ในใจ
นอกเสียจากว่า มานะที่ตนยังมี(แต่ไม่เห็น)
อันทำให้เห็นว่าตนนั้นเป็นผู้ทรงปัญญาเหนือสรรพสัตว์ทั้งมวลในกาล
และไหลหลงไปเทียบชั้น ปัญญาพระพุทธองค์

เพราะ การไปทำอย่างนั้น มันแสดงความสำคัญในปัญญาตนนั้นเหนือกว่าพระพุทธองค์
ประมาทธรรมของพระพุทธองค์ว่าพระองค์สอนธรรมที่รู้ตามได้ยาก
เป็นเหตุทำให้ต้องอาศัยผู้รู้ที่อยู่ตามสำนักธรรมต่าง ๆ นำธรรมของพระองค์มาดัดแปลงให้ง่าย
ทำแค่นี้แหละ ก็บรรลุธรรม
จึงรู้แค่นี้ เข้าใจแค่นี้ สอนกันแค่นี้

ทำให้ศัทธาที่เคยรวมศูนย์ ไหลลงไปสู่สำนักต่าง ๆ กระจัดกระจาย
ไม่ตั้งอยู่ในฐานเดิมที่เคยอยู่
ความเสื่อมที่ดำเนินมา ก็เพราะศรัทธาที่ไหลลงไปสู่สาขาเล็กสาขาน้อย

สาวกที่ก้ิาวเดินตาม แทนที่จะกล่าวธรรมของพระพุทธองค์ ก็กลับกลายเป็นท่องกล่าวคำสอนสาวก

สาวกที่กล่าวว่านับถือพุทธศาสนา มุ่งมั่นปลายทางแห่งนิพพานตามที่พระศาสดากล่าว
แต่กลับพร่ำบ่นแต่คำสอนของอาจารย์ตน

ธรรมไม่ได้สร้างผู้ปฏิบัติที่เห็นแก่ตัว แต่สร้างนักปฏิบัติที่เห็นแก่ธรรม
ไม่มีใจคิดกระทำสิ่งใดเพื่อรักษาตัว แต่มีใจที่จะคิดและทำทุกอย่างเพื่อรักษาธรรม
ไม่ได้เพื่อบำรุงตน
เพื่อส่งต่อความสมบูรณ์แห่งธรรม

ไม่สนหรอกว่าชาตินี้จะได้มีโอกาสบรรลุธรรมเป็นอริยะกะเขาได้มั๊ย
สนแค่ว่า สรรพสัตว์ีที่ต้องเวียนว่ายอยู่ในทุกข์อีกตั้งมากมายตั้งเท่าไร
เมื่อเราได้รับโอกาสในธรรมที่อริยะได้สืบทอดส่งต่อมาแล้ว
แล้วใยเราจะเอาความคิดเห็นภายใต้กรอบปัญญาของตน
กีดกันโอกาสของสรรพสัตว์ที่จะเกิดมาในภายภาคหน้าล่ะ

ถ้าเราเอาแต่ธรรมตามความเห็นภายใต้กรอบปัญญาของเรามาชนกัน
แล้วธรรมของพระพุทธองค์จะเหลืออะไร

เราเป็นคนหนึ่งที่ ก็แค่วางความคิดเห็นในธรรมของตนลง
อยู่อย่างไร ก็เก็บมันไว้อย่างมิดชิดเช่นนั้น
เพราะเป็นธรรมที่เรารู้แล้วว่า มันเป็นความได้มาเฉพาะตน
ไม่ใช่แนวทางที่จะใช้ได้ครอบคลุมไปในทุกหมู่ชน
และเมื่อจะต้องสอน ต้องให้คำแนะนำ หรือบอกกล่า่ว
เราก็หันมาหยิบธรรมของพระพุทธองค์
หรือหยิบธรรมของคณาจารย์ที่สอดคล้องกับธรรมของพระพุทธองค์
ใช้ส่วนไหน ก็พิจารณาให้เหมาะสมตามกาลไป

เพื่อไม่เป็นการปิดกั้นหนทางในการก้าวเดินของผู้แสวงหา

ใครแสดงธรรมที่ไม่มีในตน ว่ามีในตน
หรือใครที่ไปเอาความคิดเห็นของคนอื่น มาแสดง ว่าเป็นความคิดเห็นของตน

เข้าข่ายเป็นพวกลวงโลก

หนทางไปคือ อบายภูมิ

ใครทำอย่างนั้นเขาก็น่าจะรู้แก่ใจ

กลัวเสียสมาชิกเรอะ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าท่านก็ไม่ได้ดับฉันทะที่จะแสดงธรรมนะ ท่านสั่งสอนให้สาวกขวนขวายที่จะศึกษาธรรม ขวนขวายที่จะแสดงธรรม

การวางเฉย คือ เฉยต่อสิ่งที่เข้ามากระทบสัมผัส จะได้ไม่อยู่ในทางของมาร



ไปลากเอาสมาธิของพระอริยมาให้ปุถุชนปฏิบัติ ขาดความเคารพยำเกรงในอริยสมาธิ เอาคำสอนของพวกคณะนิครณ์มาปนคำสอนพระพุทธเจ้า เท่าที่อ่านก็สรุปมาได้แค่นี้

สมาธิของพระอริยะเกิดจากอุปธิวิเวก หรือ เกิดจากการละอุปทานขันธ์ลงไปได้ ไม่ใช่ให้ไปทำสมาธิแล้วจะละอุปทานขันธ์ได้ มันเป็นการเอาผลเป็นเหตุเอาเหตุเป็นผล

พวกซื่อบื้ออยู่ในฌาน ไม่ใช่ว่าไม่มีผัสสะ เพราะยังหน่วงอามรณ์ในมโนวิญญานอยู่ ชวนจิตเสพอุเบกขาเวทนา มีรูปสัญญาอรูปสัญญาเกิดประกบกับจิตตลอดเวลา ยังเกิดตัณหาอุปทาน อย่าเข้าใจว่า ไม่รู้ ไม่เห็น ไม่ได้ยิน แปลว่า ไม่มีสัญญา อย่างดีก็ได้ไปเกิดเป็นพรหมณ ถ้าเป็นผู้ชาย ถ้าเป็นผู้หญิงไม่รู้จะได้ไปใหน

ตอนแปล ให้ยกมาทั้งบริบท สรุปทั้งสูตร ไม่ใช่เน้นที่คำใดคำหนึ่ง ... สูตรนี้ท่านสอนเรื่องอุปทานขันธ์ ๕ ไม่ได้ให้ละสัญญา แต่ให้ละราคะในสัญญา วิญญานอันไม่มีที่ตั้ง คือ ไม่ได้ตั้งอยู่ที่อุปทานขันธ์
พระไตรปกฏกแปลชอบย่อ ชอบละ มีเครื่องหมายไปยาลเต็มไปหมด ถ้าอ่านรู้เรื่อง ต้องรู้ว่า ที่ละไปนั้น คืออะไร ตรงใหนเป็นคำย่อ ตรงใหนเป็นคำเต็ม เช่นข้อความนี้ ถ้าจะเขียนให้เข้าในมากขึ้น ก็ต้องเขียนว่า;

ภิกษุ ท. ! ถ้าราคะในรูปธาตุ ราคะในเวทนาธาตุ ราคะในสัญญาธาตุ ราคะในสังขารธาตุ ราคะในวิญญาณธาตุ เป็นสิ่งที่ภิกษุละ ได้แล้ว ;


ผู้ที่ได้วิปัสสนา ดับกิเลสตัณหาลงไปได้ ก็เหมือนเสาหินขนาด ๓ คนโอบ สูง ๑๖ ศอก ฝังลงไปในดิน ๘ ศอก มั่นคงแบบนี้ ไม่มีอะไรมาเปลี่ยนได้

อาการรู้แล้วไม่เป็นผู้ติดตาติดใจ รู้สักแต่ว่ารู้ เห็นสักแต่ว่าเห็น หรือ รู้เห็นแล้วไม่เกิดเวทนา ไม่เกิดความคิดปรุงแต่ง อาการแบบนี้ ไม่สามารถเกิดได้กับปุถุชน หรือ แม้แต่ฌานลาภีบุคคล ถ้าคุณแน่ใจว่าทางเดินของคุณเดินถูกทาง คุณก็ต้องทำแบบนี้ได้ ไม่ใช่เฉพาะตอนอยู่ในสมาธิ แต่ทำได้ตลอดเวลาที่ไม่หลับ ... คำสอนของพระพุทธองค์ท้าพิสูจณ์ เอา out-come มาวัดได้เลย ทำแล้วไม่ได้ผลตามนี้เอามีดมาตัดคอผมได้ที่ลำพูน (เว้นพวกห้ามมรรคผล) .... แล้วตกลงจะได้ทำหรือจะทำได้มั้ย?

วิปัสสนาปัญญา คือ ความเห็นจริงตามจริงเท่าทันปัจจุบัน การคิดเห็นได้ตามนี้ สามารถดับ โลภะ โทสะ โมหะ ได้ทันที เมื่อเกิดการรับข้อมูลจากภายนอก อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส รวมไปถึงการคิดนึก

แล้วการรู้เห็นแบบนี้จะทำให้เราเกิดความสุขในชีวิตได้อย่างไร?

สภาวะที่มีอิทธิพลทำให้คนเรา เห็นผิด (มิจฉาทิฏฐิ) คิดผิด (มิจฉาสังกัปปะ) พูดผิด (มิจฉาวาจา) ทำผิด (มิจฉากัมมันตะ) ก็คือ โลภะ โทสะ โมหะ หรือ ความพอใจ ไม่พอใจ และความหลง เมื่อเราดำเนินชีวติประจำวัน ปล่อยให้ ความพอใจไม่พอใจมาบังคับบัญชาเราแล้ว เราก็จะคิดผิดทำผิดอยู่เรื่อยไป เมื่อเกิดปัญหาในชีวิต ก็แก้ไขปัญหาแบบผิดๆ เป็นการสร้างปัญหาทับถมปัญหาไม่สิ้นสุด ยกตัวอย่างเช่น มีคนมาต่อว่าเรา เราก็เกิดความโกรธ แก้ปัญหาโดยการด่ากลับ ผลที่ออกมาก็คือการทะเลาะวิวาทที่รุนแรง หรือเด็กกำลังอ่านหนังสือสอบ มีเพื่อนชวนไปเล่น ก็เกิดความอยาก จึงไปโดยไม่สนใจเรื่องสอบ เป็นต้น

ดังนั้น การปฏิบัติเพื่อลด โลภะ โทสะ โมหะ ลงได้จึงเป็นการแก้ตรงที่เหตุ เป็นต้นตอทำให้เราคิดเห็นผิด เมื่ออุปสรรค์ต่อกระบวนการคิดที่ถูกต้องลดลงหรือหมดไป เราก็จะสามารถคิดวิเคราะห์ปัญญหาหาทางแก้ไขได้ด้วยเหตุด้วยผล ปัญหาในชีวิตจึงสามารถแก้ไขได้ง่าย กล่าวง่ายๆ ก็คือ สามารถแก้ปัญหาโดยไม่หลง

เมื่อเห็นถูก (สัมมาทิฏฐิ) ก็คิดถูก (สัมมาสังกัปปะ) พูดถูก (สัมมาวาจา) ทำถูก (สัมมากำมันนตะ) จะทำอะไรที่ผิด ก็ไม่อยากทำ เพราะมีปัญญารู้ว่าทำแล้วมีโทษ สิ่งที่จะพาไปทำสิ่งไม่ดี คือ ความพอใจใพอใจ เมื่ออ่อนกำลังลง การที่จะเกิดไปคิดลักขโมย โกหกเอาตัวรอด หลอกลวง ทำร้ายคนอื่น ผิดลูกผิดเมีย กินเหล้าเมายา ประกอบอาชีพที่ไม่สุทจริต ก็ไม่คิดที่จะทำแล้ว เพราะพฤติกรรมเหล่านี้ ล้วนเกิดจากความพอใจไม่พอใจและความหลงทั้งสิ้น

ตรงจุดนี้เองที่เรียกว่า เกิดศีลขึ้น ศีลในระดับนี้เรียกว่า ศีลที่ประเสริฐ หรือ อริยศีล เป็นศีลที่เกิดจากปัญญาปหานกิเลสกามอย่างหยาบลงไปได้ ซึ่งมีความแตกต่างกับศีลของบุคคลทั่วไปที่ยังยอมให้ความพอใจไม่พอใจและความหลงเข้าครอบงำอยู่ ผู้ที่ยังอยู่ในกิเลสกาม จะรักษาศีลได้เป็นครั้งคราวเมื่อเกิดสติระลึกถึงศีล ไม่สามารถประคับประคองให้ศีลเกิดได้ตลอดเวลา

ศีลนั้นทำให้คนเราดำเนินชีวิตประจำวันด้วยความไม่ประมาท ไม่ตกต่ำ ปกติมีกายสงบใจสงบ ไม่ฟุ้งซ่าน ไม่หวั่นใหวต่อสิ่งที่มากระทบ พฤติกรรมแบบนี้ เป็นไปเพื่อสมาธิ ในระดับที่วิปัสสนาปัญญาแข็งแรง ความคิดเห็นของบุคคลจะน้อมไปแต่ทางกุศล จิตที่จะคิดเป็นอกุศลนั้นจะเกิดน้อยมากหรือไม่มีเลย จะมีสติเกิดเป็นปกติ ไม่หลงไม่ลืม มีความทรงจำดี ไม่ฟุ้งซ่าน มีความคิดอ่านที่ดี มีผลดีทั้งทางโลกและทางธรรม

สมาธิที่เกิดจากอริยศีล เป็นสมาธิที่มั่นคง ไม่เสื่อมเพราะเริ่มเกิดจากปัญญาที่มั่นคง ไม่ได้เป็นการฝืนบังคับให้สมาธิเกิด เพราะ สมาธิแบบนี้เกิดโดยธรรมชาติ ถ้าจะไม่ไปฝึกสมาธิเพิ่มเติมเลย สมาธิในระดับนี้ จะพัฒนาไปได้จนถึงระดับปฐมฌาน (อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์) ถือเป็นสัมมาสมาธิ หากฝึกสมาธิเพิ่มเติม สามารถพัฒนาได้ด้วยความรวดเร็ว ไปจนถึง อรูปฌาน ทั้งนี้ เพราะมีศีลเป็นพื้นฐานที่มั่นคงแล้วนั่นเอง สมาธิแบบนี้เรียกว่า อริยสมาธิ

เมื่อเกิดสมาธิที่มั่นคง ประกอบด้วยสติปัญญา จะน้อมให้เกิด ญานทัสสนะ หรือ วิชา ๓ อภิญญา ๖ วิชา ๘ ซึ่งปัญญาอันยิ่งเหล่านี้ เป็นปัญญาที่จะทำให้เรารู้เห็นสิ่งต่างๆ ได้มากกว่ามนุษย์ปุถุชนโดยทั่วๆ ไป สามารถนำไปเป็นเครื่องมือในการศึกษาธรรมชาติที่ละเอียดลึกซึ้งต่อๆ ไปได้

สัญญา ไม่ใช่ ปัญญา

กระบวนการที่ดึงสัญญาเข้ามากระทำ ไม่ใช่ วิปัสสนา
เป็นกระบวนการที่ค่อนไปในทาง สมถะ

ผลที่ได้เป็นผลในทาง สมถะ ยังไม่ใช่ผลในทาง วิปัสสนา



เมื่อเห็น "ธรรมดา" ก็จะเห็นความเป็นเช่นนั้นเอง
สิ่งที่เคยตั้งไว้ไม่ถูกที่ถูกทาง ก็ค่อย ๆ กลับเข้ามาตั้งไว้ในที่ในทางเรื่อย ๆ เรื่อย ๆ
เท่านั้นเอง

เปลี่ยนวาทะที่มักจะนำมาใช้อยู่เสมอไปนะ รู้ตัวรึเปล่า

ทำได้แว๊ป ๆ...พอจะเป็นได้มั้ย..คับ

กรรมฐานมีตั้งหลากหลายวิธี

คนอื่นๆ มองไม่เห็นเอง ว่าวิธีที่คุณ Supareak Mulpong ปฏิบัติอยู่ ก็เป็นอีกวิธีหนึ่ง
คือเป็นปฏิบัติวิปัสสนาไปพร้อมกับสมาธิ
เมื่อถึงเวลาอันควรมีเหตุปัจจัยพร้อมผลก็จะปรากฏเอง

คุณ Supareak Mulpong ยังไม่เร่งรีบ ไม่เค้น เพื่อจะเอาผล
แต่คนอื่นๆ กลับไปเร่งให้คุณ Supareak Mulpong แสดงผล

อะไร ๆ มันก็มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เจริญขึ้น เสื่อมลง เป็นธรรมดา
หนีไม่พ้นกฏไตรลักษณ์

สัญญามันก็คือจำ จำทุกอย่างที่รับรู้

ลองทบทวนใหม่แบบนี้นะครับ ... ได้ฟังความจริง เกิดรู้ตามหรือเกิดปัญญา สิ่งที่ฟังถูกเก็บไว้เป็นความทรงจำ เมื่อวิปัสสนาระลึกรู้หรือกำหนดรู้ได้ เพราะได้รู้มาก่อน ... แล้วก็ไปคิดเอาเองก็แล้วกันว่า ปัญญา สัญญา มันสัมพันธ์กันอย่างไร

"ธรรมดา" ก็คือ อนิจจัง ทุกขขัง อนัตตา เกิดแต่เหตุปัจจัยมาประชุมกันชั่วคราวแล้วแตกสลายฯ

"ความเป็นเช่นนั้นเอง" ก็คือ อนิจจัง ทุกขขัง อนัตตา เกิดแต่เหตุปัจจัยมาประชุมกันชั่วคราวแล้วแตกสลายฯ

บทความนี้เขียนทิ้งไว้เมื่อ ๒ ปีที่แล้ว ... ตอนฝึกเปลี่ยนภาษาธรรมเป็นภาษาคน

พระพุทธองค์ตรัสไว้ชัดมีบันทึกในพระไตรปิฏกว่า ได้พิจารณาเห็นความไม่เที่ยงเพียงวันละหน ถือเป็นผู้ไม่ห่างจากพระรัตนไตร ...

แปลว่า มีการกระทำเป็นที่ตั้ง ... และพระพุทธเจ้าไม่เคยบอกว่า สมถะกรรมฐาน จะทำให้เกิดปัญญา มีแต่บอกว่า จะทำให้ปัญญาที่เกิดแล้วพัฒนาขึ้น ถ้าทำคู่ไปกับวิปัสสนา

เย้..

ทำต่อไป พ่อโสดาบันน้อย ... ทำต่อเนื่องได้ ๗ วัน ก็เห็นผล แล้วจะมาสงสัยตัวเองว่า กูเป็นอะไรวะวันนี้ ใครด่าไม่โกรธ

ครับ
เพราะภาษาพูดนี่แหละ เป็นสิ่งปิดบัง ทำให้เข้าใจสิ่งเดียวกันไปคนละทาง

อนุโมทนา