พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓
ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค



[๙๒] ปัญญาในการสำรวมแล้วตั้งไว้ด้วยดี เป็นสมาธิภาวนามยญาณ
อย่างไร สมาธิอย่างหนึ่ง คือ เอกัคคตาจิต สมาธิ ๒ คือ โลกิยสมาธิ ๑
โลกุตรสมาธิ ๑ สมาธิ ๓ คือ สมาธิมีวิตกและวิจาร ๑ สมาธิไม่มีวิตกมีแต่
วิจาร ๑ สมาธิไม่มีวิตกไม่มีวิจาร ๑ สมาธิ ๔ คือ สมาธิมีส่วนเสื่อม ๑
สมาธิเป็นส่วนตั้งอยู่ ๑ สมาธิเป็นส่วนวิเศษ ๑ สมาธิเป็นส่วนชำแรกกิเลส ๑
สมาธิ ๕ คือ สมาธิมีปีติแผ่ไป ๑ สมาธิมีสุขแผ่ไป ๑ สมาธิมีจิตแผ่ไป ๑
สมาธิมีแสงสว่างแผ่ไป ๑ สมาธิมีการพิจารณาเป็นนิมิต ๑ สมาธิ ๖ คือ
สมาธิคือเอกัคคตาจิตมิได้ฟุ้งซ่านด้วยสามารถพุทธานุสสติ ๑ ธรรมานุสสติ ๑
สังฆานุสสติ ๑ สีลานุสสติ ๑ จาคานุสสติ ๑ เทวตานุสสติ ๑ สมาธิ ๗ คือ
ความเป็นผู้ฉลาดในสมาธิ ๑ ความเป็นผู้ฉลาดในการเข้าสมาธิ ๑ ความเป็นผู้
ฉลาดในการตั้งสมาธิ ๑ ความเป็นผู้ฉลาดในการออกจากสมาธิ ๑ ความเป็นผู้
ฉลาดในความงามแห่งสมาธิ ๑ ความเป็นผู้ฉลาดในโคจรแห่งสมาธิ ๑ ความ
เป็นผู้ฉลาดในการน้อมไปแห่งสมาธิ ๑ สมาธิ ๘ คือ สมาธิ คือเอกัคคตาจิต
มิได้ฟุ้งซ่านด้วยสามารถปฐวีกสิณ ๑ อาโปกสิณ ๑ เตโชกสิณ ๑ วาโยกสิณ ๑
นีลกสิณ ๑ ปีตกสิณ ๑ โลหิตกสิณ ๑ โอทาตกสิณ ๑ สมาธิ ๙ คือ
รูปาวจรสมาธิส่วนเลว ๑ ส่วนปานกลาง ๑ ส่วนประณีต ๑ อรูปาวจรส่วนเลว
๑ ส่วนปานกลาง ๑ ส่วนประณีต ๑ สุญญตสมาธิ ๑ อนิมิตตสมาธิ ๑
อัปปณิหิตสมาธิ ๑ สมาธิ ๑๐ คือ สมาธิคือเอกัคคตาจิตมิได้ฟุ้งซ่าน ด้วย
สามารถอัทธุมาตกสัญญา ๑ วินีลกสัญญา ๑ วิปุพพกสัญญา ๑ วิฉิททก
สัญญา ๑ วิกขายิตกสัญญา ๑ วิกขิตตกสัญญา ๑ หตวิกขายิตกสัญญา ๑
โลหิตกสัญญา ๑ ปุฬุวกสัญญา ๑ อัฏฐิกสัญญา ๑ สมาธิเหล่านี้รวมเป็น
๕๐ ฯ
[๙๓] อีกอย่างหนึ่ง สภาพในความเป็นสมาธิแห่งสมาธิ ๒๕ ประการ
คือ สมาธิเพราะอรรถว่าอันสัทธินทรีย์เป็นต้นกำหนดถือเอา ๑ เพราะอรรถว่า
อินทรีย์เป็นบริวารแห่งกันและกัน ๑ เพราะอรรถว่าสัทธินทรีย์เป็นต้นบริบูรณ์
๑ เพราะอรรถว่ามีอารมณ์เป็นอันเดียว ๑ เพราะอรรถว่าไม่ฟุ้งซ่าน ๑ เพราะ
อรรถว่าไม่แส่ไป ๑ เพราะอรรถว่าไม่ขุ่นมัว ๑ เพราะอรรถว่าไม่หวั่นไหว ๑
เพราะอรรถว่าหลุดพ้นจากกิเลส ๑ เพราะความที่จิตตั้งอยู่ด้วยสามารถความตั้งมั่น
ในความเป็นจิตมีอารมณ์เดียว ๑ เพราะอรรถว่าแสวงหาความสงบ ๑ เพราะ
อรรถว่าไม่แสวงหาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบ ๑ เพราะแสวงหาความ
สงบแล้ว ๑ เพราะไม่แสวงหาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบแล้ว ๑ เพราะ
อรรถว่ายึดมั่นความสงบ ๑ เพราะอรรถว่าไม่ยึดมั่นธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความ
สงบ ๑ เพราะยึดมั่นความสงบแล้ว ๑ เพราะไม่ยึดมั่นธรรมอันเป็นข้าศึก
แก่ความสงบแล้ว ๑ เพราะอรรถว่าปฏิบัติสงบ ๑ เพราะอรรถว่าไม่ปฏิบัติไม่
สงบ ๑ เพราะปฏิบัติสงบแล้ว ๑ เพราะไม่ปฏิบัติไม่สงบแล้ว ๑ เพราะ
อรรถว่าเพ่งความสงบ ๑ เพราะอรรถว่าเผาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบ ๑
เพราะเพ่งความสงบแล้ว ๑ เพราะเผาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบแล้ว ๑
เพราะอรรถว่าเป็นธรรมสงบ เป็นสภาพเกื้อกูลและนำสุขมาให้ ๑ สภาพใน
ความเป็นสมาธิแห่งสมาธิเหล่านี้รวมเป็น ๒๕ ฯ
ชื่อว่าญาณ เพราะอรรถว่ารู้ธรรมนั้น ชื่อว่าปัญญา เพราะอรรถว่า
รู้ชัด เพราะเหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการสำรวมแล้วตั้งไว้ดี เป็น
สมาธิภาวนามยญาณ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑ บรรทัดที่ ๑๐๘๘ - ๑๑๒๙. หน้าที่ ๔๕ - ๔๖.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v ... agebreak=0

เอกัคคตา ความมีอารมณ์เป็นอันเดียว คือ ความมีจิตแน่วแน่อยู่ในอารมณ์อันเดียว ได้แก่สมาธิ
(พจนานุกรมเขียน เอกัคตา);
ดู ฌาน




พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=เอกัคคตา
http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_see ... 4%A4%B5%D2

เอกัคตา
เอกัคตา : ดู เอก, เอก. เอกัคตา : [เอกักคะ] น. ความมีอารมณ์เป็นอันเดียว หมายถึงความมีจิตแน่วแน่อยู่ในอารมณ์อันเดียว. (ป. เอกคฺคตา).
source : ราชบัณฑิตยสถาน

พระอรหันต์ 500 รูป ที่มีคุณสมบัติเป็นเลิศ
ทำการสังคยนาพระธรรมและพระวินัย ด้วยความประณีต
ถ่ายทอดเป็นนิรุติ ด้วยปฎิภาณอันเฉียบแหลม เพื่อให้ชนรุ่นหลังได้เรียนรู้ถึงสภาวะอันละเอียดอ่อน
สุขุม คัมภีรภาพ

หากเทียบ กับพุทธธรรม ที่เรียบเรียงขึ้นในภายหลังโดยพระเถระผู้ใหญ่รูปหนึ่ง
แล้วลูกศิษย์ผู้มีความเลื่อมใสในตัวพระเถระผู้นั้นออกมากล่าวว่า สิ่งที่พระเถระผู้ใหญ่นั้นเรียบเรียงนั้นถูกต้องทุกประการ

เช่นนั้น ถามท่านคำเดียว
ที่ท่านแสดงว่า เอกัคคตา คือตัวสมาธิ
มีพระสูตร หรือพระอภิธรรม ไหนชี้ชัดว่า เอกัคคตาคือตัวสมาธิ

ท่านเก่งกว่าพระอรหันตเจ้า 500 รูป นั้นกระมัง จึงได้ แสดงว่า เอกัคคตา และ สมาธิ คือสิ่งเดียวกัน
พระอรหันตเจ้า จำแนกสภาวะธรรม ไม่ทับซ้อนกัน จึงได้แยกออกมาให้ชนรุ่นหลังได้รู้จัก

คุณ mes อย่าดันทุรัง ขัดแย้งกับพระไตรปิฏก โดยยกเอาตำราพุทธธรรม มายัน

เมื่อท่านไม่รู้จัก สภาวะเอกัคคตา ท่านก็ควรศึกษา และนำไปพิจารณา แล้วปฏิบัติทำความรู้จักกับสภาวะธรรมที่พระอรหันตเจ้า ได้จำแนกไว้ ....

หากเทียบ กับพุทธธรรม ที่เรียบเรียงขึ้นในภายหลังโดยพระเถระผู้ใหญ่รูปหนึ่ง
แล้วลูกศิษย์ผู้มีความเลื่อมใสในตัวพระเถระผู้นั้นออกมากล่าวว่า สิ่งที่พระเถระผู้ใหญ่นั้นเรียบเรียงนั้นถูกต้องทุกประการ

เอกัคคตา แปลว่า อะไรครับ พอแยกศัพท์ได้ไหม ช่วยกันแยกสิครับ

อ้อ กรัชกายสวม หัวไว้นี่เอง ไปนับถือคำสอนผิดผู้ผิดคน ที่ยัดไส้คำสอน
ไม่พิจารณา บท พยัญชนะ และอรรถ ในพระไตรปิฏก ให้ดี

คุณ mes ผิดพลาดมามากแล้ว ที่ไปเห็นคำสอนของปุถุชน ว่าเป็นคำสอนที่ถูกต้อง

การแสดงความเห็นในครั้งนี้
ทำให้เช่นนั้น ระลึกถึงความสำคัญในการคัดเลือกพระอรหันต์ ในคราปฐมสังคยานาจริงๆ
ว่าต้อง มีคุณสมบัติที่เข้มงวด

และที่ขาดไม่ได้คือ ปฏิสัมภิทา 4

ความละเอียดอ่อนในการแสดง พยัญชนะ และอรรถ อย่างถี่ถ้วนของพระอรหันตเจ้าทั้งหลายในเวลานั้น

เมื่อคุณ mes จะถือเอา กรัชกาย และหนังสือพุทธธรรมเป็นเกณฑ์ ก็ตามสบาย

จบการแสดงความเห็นในกระทู้นี้เพียงเท่านี้

เช่นนั้น

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๒๓
ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค



[๙๒] ปัญญาในการสำรวมแล้วตั้งไว้ด้วยดี เป็นสมาธิภาวนามยญาณอย่างไร สมาธิอย่างหนึ่ง คือ เอกัคคตาจิต สมาธิ ๒ คือ โลกิยสมาธิ ๑
โลกุตรสมาธิ ๑ สมาธิ ๓ คือ สมาธิมีวิตกและวิจาร ๑ สมาธิไม่มีวิตกมีแต่
วิจาร ๑ สมาธิไม่มีวิตกไม่มีวิจาร ๑ สมาธิ ๔ คือ สมาธิมีส่วนเสื่อม ๑
สมาธิเป็นส่วนตั้งอยู่ ๑ สมาธิเป็นส่วนวิเศษ ๑ สมาธิเป็นส่วนชำแรกกิเลส ๑
สมาธิ ๕ คือ สมาธิมีปีติแผ่ไป ๑ สมาธิมีสุขแผ่ไป ๑ สมาธิมีจิตแผ่ไป ๑
สมาธิมีแสงสว่างแผ่ไป ๑ สมาธิมีการพิจารณาเป็นนิมิต ๑ สมาธิ ๖ คือ
สมาธิคือเอกัคคตาจิตมิได้ฟุ้งซ่านด้วยสามารถพุทธานุสสติ ๑ ธรรมานุสสติ ๑
สังฆานุสสติ ๑ สีลานุสสติ ๑ จาคานุสสติ ๑ เทวตานุสสติ ๑ สมาธิ ๗ คือ
ความเป็นผู้ฉลาดในสมาธิ ๑ ความเป็นผู้ฉลาดในการเข้าสมาธิ ๑ ความเป็นผู้
ฉลาดในการตั้งสมาธิ ๑ ความเป็นผู้ฉลาดในการออกจากสมาธิ ๑ ความเป็นผู้
ฉลาดในความงามแห่งสมาธิ ๑ ความเป็นผู้ฉลาดในโคจรแห่งสมาธิ ๑ ความ
เป็นผู้ฉลาดในการน้อมไปแห่งสมาธิ ๑ สมาธิ ๘ คือ สมาธิ คือเอกัคคตาจิต
มิได้ฟุ้งซ่านด้วยสามารถปฐวีกสิณ ๑ อาโปกสิณ ๑ เตโชกสิณ ๑ วาโยกสิณ ๑
นีลกสิณ ๑ ปีตกสิณ ๑ โลหิตกสิณ ๑ โอทาตกสิณ ๑ สมาธิ ๙ คือ
รูปาวจรสมาธิส่วนเลว ๑ ส่วนปานกลาง ๑ ส่วนประณีต ๑ อรูปาวจรส่วนเลว
๑ ส่วนปานกลาง ๑ ส่วนประณีต ๑ สุญญตสมาธิ ๑ อนิมิตตสมาธิ ๑
อัปปณิหิตสมาธิ ๑ สมาธิ ๑๐ คือ สมาธิคือเอกัคคตาจิตมิได้ฟุ้งซ่าน ด้วย
สามารถอัทธุมาตกสัญญา ๑ วินีลกสัญญา ๑ วิปุพพกสัญญา ๑ วิฉิททก
สัญญา ๑ วิกขายิตกสัญญา ๑ วิกขิตตกสัญญา ๑ หตวิกขายิตกสัญญา ๑
โลหิตกสัญญา ๑ ปุฬุวกสัญญา ๑ อัฏฐิกสัญญา ๑ สมาธิเหล่านี้รวมเป็น
๕๐ ฯ
[๙๓] อีกอย่างหนึ่ง สภาพในความเป็นสมาธิแห่งสมาธิ ๒๕ ประการ
คือ สมาธิเพราะอรรถว่าอันสัทธินทรีย์เป็นต้นกำหนดถือเอา ๑ เพราะอรรถว่า
อินทรีย์เป็นบริวารแห่งกันและกัน ๑ เพราะอรรถว่าสัทธินทรีย์เป็นต้นบริบูรณ์
๑ เพราะอรรถว่ามีอารมณ์เป็นอันเดียว ๑ เพราะอรรถว่าไม่ฟุ้งซ่าน ๑ เพราะ
อรรถว่าไม่แส่ไป ๑ เพราะอรรถว่าไม่ขุ่นมัว ๑ เพราะอรรถว่าไม่หวั่นไหว ๑
เพราะอรรถว่าหลุดพ้นจากกิเลส ๑ เพราะความที่จิตตั้งอยู่ด้วยสามารถความตั้งมั่น
ในความเป็นจิตมีอารมณ์เดียว ๑ เพราะอรรถว่าแสวงหาความสงบ ๑ เพราะ
อรรถว่าไม่แสวงหาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบ ๑ เพราะแสวงหาความ
สงบแล้ว ๑ เพราะไม่แสวงหาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบแล้ว ๑ เพราะ
อรรถว่ายึดมั่นความสงบ ๑ เพราะอรรถว่าไม่ยึดมั่นธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความ
สงบ ๑ เพราะยึดมั่นความสงบแล้ว ๑ เพราะไม่ยึดมั่นธรรมอันเป็นข้าศึก
แก่ความสงบแล้ว ๑ เพราะอรรถว่าปฏิบัติสงบ ๑ เพราะอรรถว่าไม่ปฏิบัติไม่
สงบ ๑ เพราะปฏิบัติสงบแล้ว ๑ เพราะไม่ปฏิบัติไม่สงบแล้ว ๑ เพราะ
อรรถว่าเพ่งความสงบ ๑ เพราะอรรถว่าเผาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบ ๑
เพราะเพ่งความสงบแล้ว ๑ เพราะเผาธรรมอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบแล้ว ๑
เพราะอรรถว่าเป็นธรรมสงบ เป็นสภาพเกื้อกูลและนำสุขมาให้ ๑ สภาพใน
ความเป็นสมาธิแห่งสมาธิเหล่านี้รวมเป็น ๒๕ ฯ
ชื่อว่าญาณ เพราะอรรถว่ารู้ธรรมนั้น ชื่อว่าปัญญา เพราะอรรถว่า
รู้ชัด เพราะเหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในการสำรวมแล้วตั้งไว้ดี เป็น
สมาธิภาวนามยญาณ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๑ บรรทัดที่ ๑๐๘๘ - ๑๑๒๙. หน้าที่ ๔๕ - ๔๖.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v ... agebreak=0

อ่านไม่ได้ศัพท์ อ่านไม่เข้าใจ นิรุติ ที่ท่านพระสารีบุตรแสดง

คุณ mes

เมื่อไม่เข้าใจ
ก็จงนำไปพิจารณา

เอกัคคตา เจตสิก ประการหนึ่ง
สมาธิ เจตสิก ประการหนึ่ง
เอกัคคตาจิต ก็อีกประการหนึ่ง

เอกัคคตาจิต เป็นสมาธิภาวนามยญาณ อันสำเร็จจาก อธิจิตตภาวนา สำเร็จโดยจินตามยปัญญา แนบแน่นอยู่ในอารมณ์พระนิพพาน เป็นนิรุติเฉพาะที่ท่านพระสารีบุตรเลือกใช้ในการแสดงสภาวะธรรมนั้น

และ โปรดรับทราบด้วยว่า จิตที่ฟุ้งซ่าน ก็ยังมีเอกัคคตาเจตสิกธรรม สมาธิเจตสิกธรรม เกิดร่วมเกิดพร้อม

ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นว่า เอกัคคตาจิต เป็นคำเฉพาะ ไม่ได้หมายความถึง เอกัคคตาเจตสิกธรรม

ความรู้ของท่าน เรียนรู้ไม่ทั่วถึง ยังอาศัยอมิตรที่คอยสอดไส้พุทธพจน์ ย่อมทำให้ท่านหลงทางเป็นธรรมดา

พระไตรปิฎกของท่าน คงจะเหลือเพียง เทวปิฎก กระมัง ....

ทั้งท่านและกรัชกาย โดนแบน โดนบี้ โดนไล่ ออกจากเว็ปธรรมะไทย เพราะแสดงธรรมบิดเบือน สอดไส้พุทธพจน์มาแล้ว ก็อย่าแสดงธรรมสอดไส้ความเห็นปุถุชนต่อไปในเว็ปนี้

จูฬเวทัลลสูตร
พระไตรปิฎก ฉบับสยามรัฐ เล่มที่ ๑๒


................................
วิ. ข้าแต่พระแม่เจ้า ก็ธรรมอย่างไร เป็นสมาธิ ธรรมเหล่าใด เป็นนิมิตของสมาธิ

ธรรมเหล่าใด เป็นเครื่องอุดหนุนสมาธิ การทำให้สมาธิเจริญ เป็นอย่างไร?

ธ. ดูกรวิสาขะผู้มีอายุ ความที่จิตมีอารมณ์เป็นอย่างเดียว เป็นสมาธิ