ถาม
: ความง่วงเป็นเวทนาหรือเปล่าครับ
ผู้ถามเคยล๊อกอาการ ง่วงได้ประมาณ ๒-๓ ครั้ง
จึงสงสัยว่านี้คือเวทนาหรือไม่เนื่องจากมีอาการ เป็นไปตามไตรลักษณ์ครับ ?


ตอบ
ความง่วงเป็นนิวรณ์ครับ
เป็นอุปสรรคขัดขวางความก้าวหน้าในการภาวนา
ปิด บังไม่ให้เห็นความจริง คือไม่เห็นปัจจุบันของกายเป็นไตรลักษณ์
ไม่เห็น ปัจจุบันของใจเป็นไตรลักษณ์

ตัวความง่วงเองอาจหายไปเมื่อมีสติเข้ามาแทนที่
คือมีอาการรู้ มีอาการเท่าทันสภาพกด สภาพหนัก
หรือสภาพหม่นของความง่วงนั้นเอง
ว่าสัก แต่เป็นสภาวธรรม มีความไม่เที่ยงเหมือนกันกับสภาวะอื่นๆ
เมื่อสติเข้ามา แทนที่ความง่วง สิ่งที่เหลือคือความตื่น

ส่วนเวทนานั้น เว้นแต่พระอรหันต์เข้านิโรธสมาบัติ
จะเกิดขึ้นกับทุก สภาพจิตอยู่แล้ว
โดยทั่วไปเมื่อเกิดสภาพกดหน่วงบีบคั้นของความง่วง
เวทนาจะเป็นทุกข์เมื่อใจฝืนต้านความง่วงอยู่
เราสามารถกำหนดรู้ความง่วงผ่านทุกขเวทนาก็ได้
เวทนาจะเป็นสุขเมื่อใจไหล ตามความง่วงอยู่
เราสามารถกำหนดรู้ความง่วงผ่านสุขเวทนาก็ได้

การล็อกอาการง่วงนั้นไม่น่าจะเป็นไปได้ครับ
เพราะเท่ากับเราใช้ความ ง่วงเป็นอารมณ์ทางสมถะ
แต่การ "รู้ทันสภาพง่วง" แง่ใดแง่หนึ่ง เห็นมันสักแต่เป็นสภาพธรรม
ที่จะแสดงความไม่เที่ยงในทันทีที่ถูกรู้ อันนั้นจะเป็นอารมณ์ทางวิปัสสนา
สำคัญคือจิตต้องประกอบด้วยสติปัญญาเห็นชัดตามจริง
ว่าสิ่งใดถูกรู้ สิ่งนั้นไม่ใช่จิต
สิ่งใดเกิด ขึ้นด้วยเหตุ สิ่งนั้นย่อมดับสลายลงเป็นธรรมดา


ที่มา...ดังตฤณวิสัชนา ฉบับเปิดกรุ - ฉบับที่ ๘๑
ธรรมะใกล้ตัว