อยากจะถามปัญหาธรรมครับ

คือเรื่องการมีสติในชีวิต กระผมเป็นคนชอบอ่านหนังสือธรรม มากครับ อ่านแล้วรู้สึกสบายใจมากๆ
เป็นการสบายใจที่หาจากที่ใดไม่ได้ เมื่ออ่านแล้วทำให้มีสติ ปัญญาในการตรองเรื่องต่าวๆ ที่เข้ามาในชีวิต ทำให้อารมณ์ใหนเรื่องต่างๆ เบาบางลงมาก
แต่ยังมีบางเวลาที่ทำงานแล้วรู้สึกเหนื่อยกับงานและเมื่อเวลางานไม่เป็นไปตามที่เราตั้งไว้ก็จะเกิดอารมณ์ คือ โทสะ จะทำให้รู้สึกหงุดงิต แล้วจะเสียงาน พยายามจะทำสมาธิตรองเรื่องนั้นๆ แต่ก็มิได้เกิดสมาธิ จึงอยากจะปรึกษาในเรื่องกล่าวมาว่าจะทำอย่างไรดีครับ


และอยากจะทราบอีกเรื่อง คือ การนอนอย่างมีสตินั้นทำอย่างไรครับ


ช่วยตอบทีครับ

ยืน/เดิน/นั่ง/นอน/กิน/ดื่ม/ทำ/พูด/คิด ตลอดจนการใช้ชีวิตประจำวัน...อย่างมีสติ มีสัมปชัญญะ

มีฉันทะ มีสมาธิ มีวิริยะ เป็นต้น ก็ทำนองเดียวกับที่คุณตั้งจิตตั้งใจอ่านหนังสือนั่นเอง คือ ตั้งใจอยู่กับกิจ

ตั้งจิตอยู่กับงาน

การอ่านหนังสือธรรมะแล้วจิตใจสงบ เป็นผลจากการที่จิตเป็นสมาธิ ซึ่งอยู่ได้ชั่วคราว
พอหมดกำลัง หรือเลิกอ่านไปสักระยะ ก็กลับมาเกาะเกี่ยวกับอารมณ์ต่างๆเหมือนเดิม
เพราะตรงนั้นเป็นความสงบแบบหินทับหญ้า ไม่ได้ถอนรากถอนโคนเหมือนการเจริญวิปัสสนา
ที่เห็นความจริงของทุกสิ่งจนเข้าใจและถอดถอนความเห็นผิดว่ากายใจเป็นเราลงได้

โทสะเกิดขึ้นตามเหตุปัจจัย เมื่อหมดเหตุจะหรี่ซาลงจนดับไป
แต่ที่ยังไม่ดับ เพราะใจเรากลับไปย้อนคิดถึงเหตุที่ทำให้เกิดโทสะนั้นอีก
ลองเปลี่ยนมาดูโทสะที่เกิดตรงๆ ดูความโกรธที่ผุดขึ้นมา
แต่ไม่ไปช่วยจิตคิดเรื่องที่ทำให้หงุดหงิด
(เพราะหากคิดซ้ำๆถึงเรื่องที่เป็นต้นเหตุ โทสะก็จะยังคงอยู่)
จะเห็นความโกรธดับไปต่อหน้าต่อตา

แต่หากความโกรธยังไม่ดับไป ก็ไม่ต้องไปอยากให้มันดับ
เพราะกิเลสตัวที่อยากให้ดับนี้เป็นโทสะอีกตัวที่เกิดซ้อนขึ้นมา
ยิ่งทำให้หงุดหงิดขึ้นไปอีก
ให้ตามรู้ตามดูอารมณ์ที่เกิดด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง
หากไม่เป็นกลางก็คอยรู้ทันความไม่เป็นกลางนั้น

ทั้งนี้ ต้องแบ่งเวลาทำสมถะด้วยเพื่อทำให้จิตมีกำลังที่จะตามรู้ตามดู
ความมีอยู่และความเคลื่อนไหวของกายกับใจในระหว่างวัน

เราสามารถเจริญสติได้ตลอดเวลาตั้งแต่ลืมตาตื่น
ปกติใจเรามักจะไหลไปอยู่ในโลกของความคิด
ทันทีที่เรารู้สึกตัว ใจจะตื่นขึ้นมา
แต่สติก็ไม่เที่ยง เกิดแล้วก็ดับไปเหมือนกันตามเหตุปัจจัย
คอยรู้ตัวเนืองๆเท่าที่จะนึกได้
ไม่ต้องไปบังคับให้ต้องรู้ตัวตลอดเวลา

ที่กล่าวมาทั้งหมด เป็นวิธีที่ลองทำดูแล้วได้ผลกับตัวเอง
เพราะเมื่อก่อนเป็นคนที่ใจลอยบ่อย เกิดโทสะบ่อย
คิดมากมีทุกข์เยอะเพราะความคิด
แต่ตอนนี้ทุกข์น้อยลงๆ โทสะเกิดก็เห็นทันได้บ่อย
ไม่หลงไปจมอยู่กับเรื่องที่ทำให้เกิดโทสะนานๆอีก
ลองดูนะคะ ในเวลาไม่นานเราจะเห็นความเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับตัวเองได้ชัดเจน
(แต่หากทำแล้วไม่ถูกจริตก็ลองศึกษาดูแนวทางอื่นๆดูค่ะ)


ส่วนเรื่องการนอน
ก่อนนอนก็คอยรู้สึกตัว
จะรู้ลมหายใจหรือรู้สึกถึงท้องที่เคลื่อนไหวพองยุบก็ได้
จนกว่าจะหลับไปเอง
แต่หากฝึกสติบ่อยๆจนเกิดสติอัตโนมัติขึ้นมา
จะทำอะไร หรือแม้แต่ตอนนอน จะพลิกตัว มันก็จะรู้ตัวของมันเอง
เราสร้างเหตุให้เต็มที่ แต่ปล่อยวางผล วันนึงเราจะได้รู้ด้วยตัวเองค่ะ

เจริญในธรรมค่ะ

หมายเหตุ
การทำสมถะ จะเดินจงกรม ดูลมหายใจ สวดมนต์ ดูท้องพองยุบ
เลือกทำอะไรก็ได้ที่ทำแล้วสบายและถูกจริตกับตัวเองที่สุด
เดิน/ดูลม/สวดมนต์ แล้วจิตหนีไปคิดก็รู้
จิตไปแนบอยู่กับเท้ากับลมหายใจกับบทสวดก็รู้
เป็นการซ้อมดูจิตดูใจระหว่างวันเพื่อให้จิตมีกำลังสามารถดูสภาวะที่เกิดขึ้นด้วยใจเป็นกลาง

ขออนุญาติครับ
สภาวะ อารมณ์ ปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันนั้นมีอยู่แล้ว
ซึ่งเป็นความเกิด ด้วยเหตุปัจจัย ให้อาศัยสิ่งต่างๆที่ปรากฏเรียนรู้ ยอมรับ
ตรงตามความเป็นจริง อย่างเป็นปัจจุบัน
วิธีการต่างๆที่เราปฏิบัติกันล้วนแต่เป็นทางให้ สติเกิด ผลงานที่ต้องการ คือ สติ
หากเรามีสติ ระลึกรู้อยู่ในปัจจุบันตามความเป็นจริง เรานำสติมาใช้ในชีวิตประวันได้

ดังนี้ เราจึงไม่หลีกเลี่ยงที่จะ รู้ในปรากฏการณ์ต่างๆที่สัมผัสได้ทางอายตนะ
ในขณะปัจจุบันทั้งทางดีและไม่ดี
แต่เราจะไม่ปรุงแต่งปรากฏการณ์ต่างๆให้เป็นความสืบเนื่อง ต่อไป

การงานต่างๆเราก้อพิจารณาแก้ไขเนื้องานไปตามความเหมาะสม
ในการพิจารณาไต่ตรองเรื่องราวต่างๆที่ผ่านนั้นในขณะที่มีความหงุดหงิดไม่สบายใจ
สติ สมาธิจึงไม่มี ประเดี๋ยวจะฟุ้งซ่านเปล่าๆ ให้โยนสิ่งต่างๆที่เกิดขึ้นทิ้งไปเสีย
แล้วเริ่มต้นแก้ไขงานต่างๆ
สิ่งที่ผ่านมาแล้วให้ผ่านไป เมื่อผ่านไปแล้วก้ออย่าไขว่คว้ามาเก็บเอาไว้อีกละกัน

การนอนให้มีสติ ในขณะที่นอน มีอะไรให้ระลึกรู้ได้ ในกาย ใจ ก้อระลึกรู้ไป
ให้รู้อยู่อันเดียว เพื่อเป็นการอบรมจิตใจ หากไปรู้อันอื่นเข้า พอมันเต็มที่แล้ว
มันก้อจะกลับมาอยู่อันเดิมที่เรากำหนดไว้
ขอบคุณครับ