มิ จ ฉ า ส ม า ธิ เ ป็ น อ ย่ า ง ไ ร
พระราชสังวรญาณ (หลวงพ่อพุธ ฐานิโย)
วัดป่าสาลวัน อ.เมือง จ.นครราชสีมา

เคยดูหนังกำลังภายในไหม

หนังกำลังภายใน หนังจีน
เขาสร้างกำลังขึ้นมาเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการต่อสู้

สมาธิอันใดที่เป็นไปเพื่อการทำลายคนอื่น
สมาธิอันนั้นเป็นมิจฉาสมาธิ

ทีนี้อย่างเราที่ปฏิบัติกัน
พอปฏิบัติได้สมาธิพอสมควรแล้ว ผลพลอยได้มันบังเกิดขึ้น

เช่น บางท่านอาจะสามารถใช้พลังจิตรักษาโรคภัยไข้เจ็บ
บางท่านอาจจะใช้พลังจิตไปในการดูหมอ
อันนี้ถือว่าเป็นผลพลอยได้ ไม่ถือว่าเป็นมิจฉาสมาธิ

แต่ถ้าหากว่าสมาธิอันใดที่ทำไปแล้ว
มุ่งที่จะใช้พลังสมาธิหาผลประโยชน์ โดยไม่เป็นธรรม

เช่น ใช้พลังสมาธิไปบีบบังคับ
หรือบังคับจิตใจใครให้ตกอยู่ใต้อำนาจของเรา
หรือนำผลประโยชน์มาเพื่อเราอะไรทำนองนี้

อันนี้เรียกว่า มิจฉาสมาธิ
รวมความแล้วว่าสมาธิเป็นไปเพื่อทำลาย เรียกว่า มิจฉาสมาธิ

ทีนี้สัมมาสมาธิอย่างแท้จริง
มุ่งตรงต่อการที่จะสร้างพลังจิตให้เกิดสมาธิ
มีสติปัญญารู้แจ้งเห็นจริงในธรรมตามความเป็นจริง
เพื่อขจัดกิเลสอาสวะไปสิ้นให้หมดไปจากขันธสันดาน
บรรลุพระนิพพาน อันนี้มันเป็นความหมายที่กว้างขวางมาก

รวมความแล้วสมาธินี่เราสามารถจะใช้ไปในทางที่ให้โทษให้คุณได้

เพราะฉะนั้นพระพุทธเจ้า
ท่านจึงสอนให้ปฏิบัติสมาธิ
ตามคำสอนของพระองค์ยึดหลักศีล ๕ เป็นหลัก

ทีนี้การใช้ประโยชน์เกี่ยวกับเรื่องสมาธิ
สมาธิอันใดซึ่งไม่ผิดศีล ๕ ข้อใดข้อหนึ่งเป็นสัมมาสมาธิ
แต่ถ้าผิดศีลข้อใดข้อหนึ่งก็เป็นมิจฉาสมาธิ

เช่น อย่างพระสงฆ์ที่เก่งในทางสมาธิ นั่งสมาธิอยู่ในวัด
แล้วก็ใช้พลังจิตส่งกระแสไปบังคับเศรษฐีทั้งหลาย
ให้เอาเงินมาช่วยสร้างวัดสร้างวา
อันนี้ก็เป็นมิจฉาสมาธิเหมือนกัน
และที่หนักยิ่งไปกว่านั้นก็มีค่ายิ่งกว่าโจรไปเที่ยวจี้ปล้นชาวบ้าน

(มีต่อ)

สัมมาสมาธิและมิจฉาสมาธิ
สามารถเกิดขึ้นในคนๆ เดียวกันได้หรือไม่
จะมีวิธีใดที่จะทำให้ปฏิบัติไปสู่แนวสัมมาสมาธิ

สมาธิในขั้นต้นๆที่เราปฏิบัติแล้ว ผลงานคือสมาธิเกิด
มันเกิดทั้งสัมมาสมาธิและมิจฉาสมาธิ
แต่แท้ที่จริงมิจฉาสมาธิและสัมมาสมาธิ
มันก็คือสมาธิอันเดียวกัน

ที่มันเป็นมิจฉา หรือสัมมา นั้น
มันขึ้นอยู่กับเจตนาของผู้ปฏิบัติสมาธิ

ถ้าสมาธิมีแนวโน้มที่จะทำให้จิตบริสุทธิ์สะอาด ก็เป็นสัมมาสมาธิ
ถ้าหากจิตมีแนวโน้มที่ผิดไปจากศีลผิดธรรม ก็เป็นมิจฉาสมาธิ

ทีนี้ในระดับขั้นสูง ถ้าหากว่าผู้ที่ปฏิบัติสมาธิ ไปติดในสมาธิ
ติดในญาณ ติดในฌาน
ก็ถือว่าเป็น มิจฉาสมาธิ ของผู้ที่เป็นสัมมาปฏิบติเพื่อปฏิบัติให้พ้นทุกข์

เพราะฉะนั้นแนวทางปฏิบัติในเมื่อสมาธิเกิดขึ้นแล้ว
ท่านก็ไม่ให้ติดสมาธิ

ผลอันใดอันเกิดจากสมาธิ
เช่น อภิญญา หรือ ญาณ หรือ ฌาน อะไรเป็นต้น
ท่านก็ไม่ให้ยึดไม่ให้ติด
ถือเป็นแต่พียงว่าให้สร้างพลังจิต
เพื่อให้มีสมรรถภาพยกตัว ให้อยู่เหนือกิเลสเหนืออารมณ์ได้

เพราะฉะนั้นสัมมาสมาธิก็ดี มิจฉาสมาธิก็ดี
มันเกิดขึ้นได้โดยคนๆ เดียว
คือพื้นฐานก็คือสมาธิอย่างเดียวกัน

แต่ถ้าหากว่าผู้ที่บำเพ็ญฌานสมาบัติ ได้สมาธิถึงขั้นฌานสมาธิ
ถ้าไปสำคัญว่านี่คือพระนิพพาน ก็เป็น มิจฉาสมาธิ

แต่สมาบัติก็ไม่เป็นพิษเป็นภัยอะไร
แต่ไปเข้าใจว่าความละเอียดของจิต
ซึ่งจิตอยู่ในสมาธิขั้นละเอียด
แล้วจะรู้สึกว่ากิเลสและอารมณ์มันไม่มี ถึงมีก็อย่างละเอียด
ความคิดหรือเจตนาที่ไปสร้างบาปสร้างกรรมมันก็ไม่มี

ทีนี้ผู้ที่เข้าใจผิด
ก็สำคัญว่าตัวเองก็สำเร็จเป็นพระอรหันต์แล้ว
อันนั้นก็เป็น มิจฉาสมาธิ

ทีนี้พวกพราหมณ์ทั้หลายที่ไปบวชเป็นฤาษีไปบำเพ็ญสมาธิ
ได้อิทธิฤทธิ์ได้ฌานสมาบัติ
ความเข้าใจของเขา เขาก็ถือว่า
เขาก็สำเร็จพระนิพพานเหมือนกัน
เพราะสติปัญญาของเขามีเพียงเท่านั้น
เขาทั้งหลายเหล่านั้นก็ไม่ใช่ผู้ที่จะเป็นวิสัยตรัสรู้ชอบได้ด้วยตนเอง

(มีต่อ)

แต่สมาธิพวกฌานสมาบัตินี่
เป็นปฏิปทาของผู้สร้างบารมีเพื่อสำเร็จเป็นพระพุทธเจ้า

พระโพธิสัตว์ทุกพระองค์ต้องบำเพ็ญสมาธิ
ผ่านฌานสมาบัติมาหลายภพหลายชาติ
แม้แต่เมื่อจะมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้านี่
ก็ต้องทำสมาธิตามแนวทางแห่งฌานสมาบัติ

เมื่อจิตของท่านไปอยู่ในฌานสมาบัติขั้นสูงสุด
ในขณะนั้นกิเลสอารมณ์ใดไม่มีทั้งสิ้น

แต่วิสัยของพระพทธเจ้าผู้สร้างบารมีมา
ย่อมมีพระสติปัญญาอันละเอียดสุขุม

ท่านก็มาสังเกตตรงที่ว่า
เมื่อจิตอยู่ในสมาธิแล้วดูเหมือนไม่มีกิเลส
ความยินดียินร้ายไม่มี ความสุขความทุกข์ไม่มี
มีแต่ความเป็นกลาง

แต่เมื่อออกมาสู่โลกภายนอก ตา หู จมุก ลิ้น กาย และใจ
รู้เห็นอันใดมันก็ยังยินดียินร้ายอยู่ ก็แสดงกิเลสยังไม่หมด
นี่พระพุทธเจ้าท่านเข้าใจอย่างนี้

แต่พวกฤาษีทั้งหลายไม่ได้เข้าใจอย่างนี้
เข้าใจว่าพอเราทำสมาธิถึงพระนิพพาน
พอมันดับสนิทแล้ว
เวลาใกล้จะตายรีบทำจิตให้เข้าสมาธิ
แล้วเข้าสมาบัติถึงพระนิพพาน
เขามาชะล่าใจกันอยู่ตรงนี้

ถ้าจะทำความเข้าใจเกี่ยวกับการทำสมาธินี่
มันมีอยู่อันหนึ่ง หลวงพ่อได้พิจารณาตามโอวาทของ หลวงปู่เสาร์

หลวงปู่เสาร์ท่านชอบพูดเปรยๆ ว่า

“เวลานี้จิตข้ามันไม่สงบมีแต่ความคิด”

ที่ได้ถามท่านจริงๆ

“จิตฟุ้งซ่านหรืออย่างไร ท่านอาจารย์”

ท่านก็บอกว่า

“ถ้ามันเอาแต่นิ่งมันก็ไม่ก้าวหน้า”

ปัญหานี้จะเกิดขึ้นมาในวงการของนักปฏิบัติ...



(คัดลอกบางตอนมาจาก ไขข้อข้องใจในการปฏิบัติ : มิจฉาสมาธิเป็นอย่างไร
ใน “ฐานิยปูชา ๒๕๓๙” พิมพ์ครั้งที่ ๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๓๙, หน้า ๗๑-๗๔)

• รวมคำสอน “หลวงพ่อพุธ ฐานิโย”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=40915

• ประวัติและปฏิปทา “หลวงพ่อพุธ ฐานิโย”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=50583

อนุโมทนาสาธุ คุณกุหลาบสีชา

ขอบคุณนะคะสำหรับธรรมะดีๆ.....ที่นำมาให้อ่านค่ะ

อนุโมทนาสาธุค่ะ คุณกุหลาบสีชา
ธรรมะสวัสดีค่ะ

สาธุ ครับ

ขออนุโมทนาสาธุนะครับ