อืม... อย่างที่เรียนให้ทราบว่าท่านสนใจเฉพาะการปฏิบัติของฌานลาภีบุคคล การเจริญโลกุตตรฌาน เป็นการปฏิบัติของฌานลาภีบุคคล (ไม่แน่ใจว่าจะต้องได้ผลญานก่อนหรือเปล่าจึงจะมาเจริญได้) ในสมัยพุทธกาลเอง พระอรหันต์ที่เป็นอุภโตภาควิมุต ก็ยังมีจำนวนน้อย ราวๆ ๑ ในพัน

ในปฏิสัมภิทามรรค เป็นการรวบรวม เรียบเรียง จำแนก โดยพระสารีบุตร ผู้ที่ได้ชื่อว่าปราดเปรื่องที่สุดในการจำแนกธรรม เนื้อาหาในตำรานี้ เป็นความรู้ล้วนๆ ไม่ได้มีบริบท คือ ไม่ระบุบุคล สถานที่ เหมือนเป็นศาลานุกรม เป็นหนังสืออ้างอิง หรือคู่มือการสอนของครู จึงถูกจัดไว้เป็นเล่มที่ ๒๓ ของพระสุตันนตะ อย่างไรถ้าท่านพอมีเวลา เริ่มอ่านพระสูตรตั้งแต่ต้นมาเลยจะดีกว่านะครับ

การวิปัสสนาภาวนาที่ไม่ใช้ฌาน ปกติ เมื่อเกิดเวทนา เช่นโกรธ ก็ใช้ความคิดพิจารณาว่า โกรธไม่เที่ยงเกิดดับ เป็นทุกข์ ไม่น่ายึดถือ ความโกรธไม่ใช่เรา เท่านี้ก็ดับความโกรธได้ แต่ปกติตอนนี้พิจารณาอารมณ์เป็นหลัก เวทนาไม่ค่อยเกิด เพียงได้ยินเสียง หรือตาเห็นรูป ก็เริ่มพิจารณา ความโกรธก็เลยไม่ค่อยมีโอกาสเกิด

ที่ท่านกรุณานำมาแสดง ผมไม่ค่อยเข้าใจ มองไม่อกว่าตรงใหนที่เป็นปัญญาที่จะนำมาดับทุกข์ได้ รบกวนท่านช่วยชี้ให้เกิดความกระจ่างอีกนิด ช่วยนำพาไปถึงการสร้างอนาสวะสัมมาทิฏฐิตามที่ท่านได้ศึกษามาก็จะเป็นพระคุณอย่างอยิ่ง หรือไม่ก็ช่วยรบกวนบอกว่าผมพอจะหาศึกษาได้จากใหน

ตอนนี้อยกทราบแค่ว่าที่ท่านนำมาแสดงมาจากใหนเท่านี้ก่อนนะครับ จะได้เอามาเทียบพระสูตร

เท่าที่ศึกษาและปฏิบัติ พอสรุปได้ว่า มรรค ในอริยสัจ ๔ (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) มีเจตสิก ๘ ดวง มีปัญญาเจตสิกเป็นประธาน ซึ่งก็คือสัมมามิฏฐิที่เป็นอนาสวะ

การสร้างปัญญาให้แข็งแรง ก็คือ การอบรมอินทรีย์ ๖ และอุปทานขันธ์ ๕ ให้รู้เท่าทันความจริงของโลกและชีวิต (รายละเอียดการปฏิบัติหรือวิธีการแยกไปตามภาวะบุคคล) ความรู้ที่จะนำมาดับทุกข์ได้ ก็มาจากกฎธรรมชาติ ๒ กฎ ได้แก่ ไตรลักษณ์ และอิททัปปัจจยตา ปกิจจสมุปบาท

วิปัสสนาไป พอวางได้ มันก็เกิดความว่าง ก็คือสมาธิเกิด พอได้ถึงผลญาน สมาธิก็อยู่ในระดับปฐมฌาน เป็นการยิงนกนัดเดียวได้ ๘ ตัวพร้อมๆ กัน

ก็มีแค่นี้ ไม่ได้มีอะไรสลับซับซ้อน ก็เลยไม่เข้าใจว่าที่ท่านยกมาแสดง มันจะเกี่ยวเนื่องไปถึงการได้มาซึ่งมรรค ๘ อย่างไร?

เอามาจากตำราอะไรครับ ?




เอามาจากตำราอะไรครับ ?






เอามาจากตำราอะไรครับ ?


เจริญในธรรมครับ


...........................................................................................................
ภิกษุพึงเป็นผู้สำรวมจักษุ
ไม่พึงเป็นผู้โลเลเพราะเท้า
พึงเป็นผู้ขวนขวายในฌาน
พึงเป็นผู้ตื่นอยู่มาก
พึงเป็นผู้ปรารภอุเบกขา มีจิตตั้งมั่น
พึงเข้าไปตัดความตรึก
และตัดธรรมที่อาศัยอยู่แห่งความตรึกและความรำคาญ

พระอภิธรรม เป็นความรู้ของพระอรหันต์ เขียนโดยพระอรหันต์ เพื่อพระอรหันต์ ผมไม่คิดว่าผู้ที่ยังไม่ถึงอรหันต์จะสามารถเข้าใจอภิธรรมได้จริงๆ ทุกวันนี้เพียงแค่พอเข้าใจกันเป็นพื้นฐาน ที่เหลือก็เรียนกันแบบตาบอดคลำช้าง ที่มาทะเละกันก็เพราะอภิธรรมนี่แหละ

พระอภิธรรม ๓ เล่มแเรกเป็นนิยาม ผมไม่คิดว่าจะสามารถเรียนรู้ถึงวิธีปฏิบัติได้จากพจณานุกรม ไม่รู้ว่าท่านจะเห็นอย่างผมหรือเปล่า เพื่อให้เข้าใจเรื่องราวธรรมะตั้งแต่ต้นจนจบ จึงมีการร้อยเรียงคำสอนให้สามารถศึกษากันได้ไม่ผิดพลาด ออกมาเป็นพระสูตร ๒๕ เล่ม เอาจริงๆ ก็ต้องอ่านทุกเล่ม

พระสูตรตั้งแต่เล่ม ๘ ถึงเล่ม ๑๑ มีรายละเอียดของการพิจารณาขันธ์ ๕ อินทรีย์ ๖ รวมถึงการปฏิบัติเพื่อบรรลุโสดาบันที่ค่อนข้างจะละเอียด มีอธิบายไว้หลายนัย ถ้าให้ยกมาก็คงลำบาก คงต้องให้ไปอ่านเอาเองละครับ

โสดาปัตติผลที่ไม่ใช่กายสักขี สามารถเข้าผลสมาบัติได้โดยกำลังของปฐมฌาน องค์ประกอบทางธรรม (วิตก วิจาร ปิติ สุข เอกคัตตา) จากผลการวิปัสสนากับปฐมฌานเหมือนกัน จึงมีคำกล่าวง่ายๆ ว่า โสดาบันปกติทรงอารมณ์ได้ในระดับปฐมฌานเป็นปกติวิสัย

แล้วท่านพอจะแสดงให้ทราบได้ใหมว่า เชือก ๘ เกลียวของท่านได้มาอย่างไร?

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๕ พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๒ วิภังคปกรณ์



ในธรรมเหล่านั้น มรรคมีองค์ ๘ เป็นไฉน ?
ภิกษุในศาสนานี้ เจริญโลกุตตรฌาน อันเป็นเครื่องนำออกไปจากโลก ให้เข้าสู่นิพพาน เพื่อประหาณทิฏฐิ เพื่อบรรลุปฐมภูมิ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมทั้งหลายแล้ว บรรลุปฐมฌาน ประกอบด้วยวิตก วิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวก เป็นทุกขาปฏิปทาทันธาภิญญา อยู่ ในสมัยใด มรรคมีองค์ ๘
คือ สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ ย่อมมี ในสมัยนั้น



อบรมจิตด้วยคาถาธรรมบทที่ชอบใจ ซึ่งเป็นอริยะสัจ 4 โดยย่อ เช่น

" ความโศกทั้งหลาย
ย่อมไม่มีแก่ผู้มีจิตมั่นคง ไม่ประมาท
เป็นมุนีผู้ศึกษาในทางแห่งมโนปฏิบัติ ผู้คงที่
สงบระงับแล้วมีสติในกาลทุกเมื่อ "



ไม่มีนิมิตเครืองหมายใด ๆ ไม่มีความตั้งอยู่ปห่งขันธ์ ไม่ยึดมั่นถือมั่นในนามรูป ย่อมบรรลุปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน ชนิดอนิมิตตะ ชนิดอัปปณิหิตตะ ชนิดสุญญตะ



เจริญในธรรมครับ

รบกวนท่านช่วยแสดงความหมายตามที่ท่านเข้าใจด้วยครับ

มีคำถามง่ายๆ ว่า

๑) เจริญโลกุตตรฌาน ทำให้เกิดมรรค หรือ เพราะมีมรรค จึงสามารถเจริญโลกุตตรฌานได้

๒) สติปัฏฐานเป็นเหตุของมรรค หรือมรรคเป็นเหตุของสติปัฏฐาน

สวัสดีครับคุณศุภฤกษ์

ด้วยความเป็นกัลยาณมิตรนะครับ

คุณตั้งคำถาม คุณก็ตั้งผิดเสียแล้วครับ
ที่คุณถามนั้นดูง่าย แต่คุณไม่เข้าใจสิ่งที่คุณถามผมมาครับ

ตอนนี้ผมเข้าใจความเข้าใจของคุณนะครับ ว่า...
คุณแยกแยะเรื่องจิตเหตุกับจิตผลไม่ออก
คุณมองผลเป็นเหตุ มองเหตุเป็นผลเสียแล้ว
แยกแยะเรื่องการเกิดร่วมเกิดพร้อมไม่ออก
วิปัสสนาจิตในพระพุทธศาสนาคืออะไรคุณไม่รู้จัก
วิปัสสนามีในจิตชนิดไหนบ้างคุณไม่รู้จัก
วิปัสสนาในพระพุทธศาสนาทำหน้าที่อะไร คุณไม่รู้จัก
มัคคจิตคือ อะไร คุณไม่รู้จัก
ผลจิตคือ อะไรคุณไม่รู้จัก
สติปัฏฐานคือ อะไรคุณไม่รู้จัก
ลักขณูปณิชฌานคือ อะไรคุณไม่รู้จัก
ฌานในวิปัสสนาจิต ฌานในมัคคจิต ฌานในผลจิตที่เป็นลักขณูปณิชฌานคุณไม่รู้จัก



ผมตอบไปให้คุณอ่านคุณก็ไม่อ่าน ไม่ทำความเข้าใจ
คิดอยู่แต่ว่าผมนี่โง่เขลา ไม่รู้เรื่องอะไรเอาเสียเลย
สิ่งที่คุณตอบมาผมเข้าใจแน่นอนครับ ว่าตรงไหนคุณเข้าใจผิด ตรงไหนคุณเข้าใจถูก แต่ปัญหาคือคุณไม่สามารถรู้ ไม่สามารถเข้าใจในสิ่งที่ผมบอกคุณ

นี่จึงเป็นปัญหาในการปฏิบัติของคุณที่บอกว่า




ก่อนที่จะสนทนากันต่อคุณตอบคำถามผมมาก่อนครับ ผมถามคุณคุณยังไม่ได้ตอบผมครับ ว่า


Supareak Mulpong เขียน:
เท่าที่ศึกษาและปฏิบัติ พอสรุปได้ว่า มรรค ในอริยสัจ ๔ (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) มีเจตสิก ๘ ดวง มีปัญญาเจตสิกเป็นประธาน ซึ่งก็คือสัมมามิฏฐิที่เป็นอนาสวะ


เอามาจากตำราอะไรครับ ?


Supareak Mulpong เขียน:
การสร้างปัญญาให้แข็งแรง ก็คือ การอบรมอินทรีย์ ๖ และอุปทานขันธ์ ๕ ให้รู้เท่าทันความจริงของโลกและชีวิต (รายละเอียดการปฏิบัติหรือวิธีการแยกไปตามภาวะบุคคล) ความรู้ที่จะนำมาดับทุกข์ได้ ก็มาจากกฎธรรมชาติ ๒ กฎ ได้แก่ ไตรลักษณ์ และอิททัปปัจจยตา ปกิจจสมุปบาท



เอามาจากตำราอะไรครับ ?




Supareak Mulpong เขียน:
วิปัสสนาไป พอวางได้ มันก็เกิดความว่าง ก็คือสมาธิเกิด พอได้ถึงผลญาน สมาธิก็อยู่ในระดับปฐมฌาน เป็นการยิงนกนัดเดียวได้ ๘ ตัวพร้อมๆ กัน

ก็มีแค่นี้ ไม่ได้มีอะไรสลับซับซ้อน ก็เลยไม่เข้าใจว่าที่ท่านยกมาแสดง มันจะเกี่ยวเนื่องไปถึงการได้มาซึ่งมรรค ๘ อย่างไร?



เอามาจากตำราอะไรครับ ?


เจริญในธรรมครับ


...........................................................................................................
ภิกษุพึงเป็นผู้สำรวมจักษุ
ไม่พึงเป็นผู้โลเลเพราะเท้า
พึงเป็นผู้ขวนขวายในฌาน
พึงเป็นผู้ตื่นอยู่มาก
พึงเป็นผู้ปรารภอุเบกขา มีจิตตั้งมั่น
พึงเข้าไปตัดความตรึก
และตัดธรรมที่อาศัยอยู่แห่งความตรึกและความรำคาญ

พระธรรมที่พวกผมศึกษามาจากพระไตรปิฎกกับพระอธิธรรมสังคหะ ถ้าจะให้ย้อนกลับไปหาว่ามาจากตรงใหนบ้าง ก็คงลำบาก เพราะมันเยอะ หากแต่ท่านได้อ่านผ่านหูผ่านตามาบ้าง ก็คงพอจะระลึกได้


อ่าน ใครว่าผมไม่อ่าน ถ้าไม่อ่านแล้วผมจะเอาอะไรกลับมาถามท่านละ แล้วท่านก็อย่าคิดอะไรให้เลยเถิดไปไกลซิ ไม่มีใครว่าอะไรท่าน ก็ท่านเล่นยกมรรควิภังค์มาให้อ่านตีความเอาเอง ผมจะไปรู้ได้อย่างไรว่าท่านตีความว่าอย่างไร

พระอภิธรรมเขียนโดยอรหันต์เพื่ออรหันต์ ท่านอ่าน ผมอ่าน ตีความยังไงก็ไม่ตรงกัน อาจจะไม่ตรงกับผู้เขียนอีกด้วย นอกจากจะมีพระอรหันต์มาตัดสิน ถ้านำคำถามนี้ถามอรหันต์รูปที่ ๑ ท่านตอบมากอย่างหนึ่ง แล้วลองไปถามพระอรหันต์อีกรูปหนึ่ง ท่านก็ต้องตอบเหมือนกัน หรือเอาไปถามพระอรหันต์รูปอื่นๆ อีก ท่านก็ต้องตอบเหมือนกัน เพราะพระอรหันต์เห็นสิ่งเดียวกัน หากคำตอบที่ได้ไม่เหมือนกัน ก็แสดงได้ว่า อาจจะมีคำตอบใดคำตอบหนึ่งที่ถูก หรือเป็นคำตอบผิดทั้งหมด แต่ปัญหาอยู่ที่ว่า อย่างเราๆ จะไปทราบถึงคำตอบที่ถูกได้อย่างไร จะเอาอะไรไปวัด

ในประเทศไทย ผู้เรียนจบอภิธรรมก็มาก ท่านว่ามีสักกี่คนที่ได้มรรคผล? ในสมัยพุทธกาล คนได้มรรคผลก่อนแล้วจึงมาศึกษาอภิธรรม พระพุทธองค์เองก็ไม่ได้นำอภิธรรมมาสอนผู้คน ท่านเอาไปสอนเทวดา กับพระอรหันต์

ผมขอสรุปง่ายๆ ตรงนี้แบบนี้ก็แล้วกัน ว่า ท่านกับผมเข้าใจพระธรรมไม่เหมือนกัน แนวทางศึกษา แนวทางปฏิบัติก็ไม่เหมือนกัน เพราะฉะนั้น ท่านกับผมสนทนากันไปก็เสียเวลากันเปล่าๆ ไม่มีทางหาข้อสรุปได้หรอก ผมว่าผมแสดงสิ่งที่พวกผมศึกษาเรียนรู้และปฏิบัติมาจนหมดแล้ว หากท่านต้องการแสดงเพื่อแลกเปลี่ยนประสพการณ์ ท่านก็สามารถแสดงได้เลยหากท่านมั่นใจในสิ่งที่ยึดถือและปฏิติจนได้ผล ลานนี้เขาก็ใจกว้าง เปิดให้ท่านแสดงได้อย่างเต็มที่