ความเป็นมนุษย์ เป็นลาภอันสูงสุดในชาตินี้


สิ่งที่แก้ตัวไม่ได้ในปัจจุบันได้แก่การเกิด
คือ การเกิดมาแล้วจะเป็นสัตว์หรือเป็นมนุษย์ย่อมแก้ไขไม่ได้
ในชาติหนึ่งๆ เหมือนสอบ ไล่ชั้นนั้นๆ
เมื่อสอบตกในขณะนั้นแล้ว จะขอสอบแก้ตัวใหม่ย่อมไม่ได้
ต้องเรียนต่อไปอีกจนมีภูมิความรู้ควรจะสอบและโอกาสอำนวยแล้ว
จึงจะสอบได้อีก ถ้าสอบได้ก็เลื่อนชั้นขึ้นไป

เราเกิดมาเป็นมนุษย์และสัตว์ จะถูกหรือผิดก็เกิดมาแล้ว
เป็นสัตว์ประเภทใดก็เป็นเต็มที่ เป็นคนชั้นไหนก็เป็นคนเต็มที่
ถ้าขาดตกบกพร่อง อวัยวะส่วนใดขาดเต็มที่
จะแก้ไขรูปร่างและส่วนบกพร่องของอวัยวะให้สมบูรณ์ก็แก้ไขไม่ได้
ถ้าเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยอวัยวะก็เป็นเต็มที่
สิ่งเหล่านี้ถ้าส่วนใดบกพร่อง ย่อมแก้ไขลำบาก
ไม่เหมือนเครื่องอะไหล่ ของเครื่องจักรเครื่องยนต์
ซึ่งมีขนาดพอหาซื้อได้ ในห้างร้านต่างๆ
เพราะสิ่งเหล่านี้มีไว้เป็นสินค้าทั่วๆไป
ไม่เหมือนอวัยวะ ของคนและสัตว์ซึ่งเป็นอวัยวะที่จำเป็นและเป็นสิ่งจำเพาะ
แม้จะมีสำรองอยู่บ้างก็เป็นสิ่งปลอมแปลง ไม่เหมือนธรรมชาติดั้งเดิมแท้
และใช้ก็ไม่ดีและมั่นคงเหมือนอวัยวะเดิม

เพราะฉะนั้น ท่านจึงไม่ให้ประมาทในคุณค่าแห่งการเกิดของตน
กำเนิดที่ต่ำเช่นสัตว์มีมากเหลือประมาณ
ไปที่ไหนเจอแต่สัตว์ ในน้ำก็มี บนบกก็มี บนต้นไม้ ชายเขา
ใต้ดิน บนอากาศ มีเกลื่อนไปหมด
เพราะกำเนิดต่ำ สัตว์เกิดได้ง่าย แต่มนุษย์เราเกิดยากกว่าสัตว์
ฉะนั้น ความเป็นมนุษย์จึงเป็นลาภอันสูงสุดในชาตินี้

คำว่า “มนุษย์สมบัติ” จึงหมายเอาอวัยวะที่สมบูรณ์ประจำชาติของมนุษย์
ไม่บกพร่องส่วนต่างๆ ของร่างกายและวิกลจริต
ส่วนสมบัติตามมาทีหลังนั้นเป็นส่วนหนึ่งต่างหากจากมนุษย์สมบัติอันแท้จริง
ไม่เป็นของจำเป็นยิ่งกว่าความมีอวัยวะอันสมบูรณ์ เป็นต้น
อวัยวะสมบัติ นี้เป็นสมบัติก้นถุงแท้
คือเป็นทุนที่จะให้บำเพ็ญประโยชน์ในทางโลกและทางธรรมได้ตามความปรารถนา
ทั้งเป็นเครื่องมืออันดีเยี่ยมในการสร้างโลกและสร้างธรรม
เพื่อสวรรค์สมบัติและนิพพานสมบัติ
เพราะเป็นศูนย์กลางแห่งภพชาติทั้งมวล
สามารถสร้างตัวให้ดีเด่นได้ทั้งทางโลก ทางธรรม
ผู้ทำตัวให้ต่ำลงไป จนเป็นที่ดูถูกเหยียดหยามของเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
เนื่องจากการดัดแปลงตัวเองไปในทางผิด
โดยมีความคิดผิดเป็นเจ้าเรือน ผู้จะทำตัวให้ดีและเด่นขึ้นเป็นลำดับ
จำต้องดัดแปลงตัวเองให้ถูกทาง
ผลย่อมเป็นความสุขความเจริญคืบหน้าตามลำดับแห่งเหตุที่ทำไว้ดีแล้ว
ไม่ว่าวันนี้วันหน้า ชาตินี้ชาติหน้า
ความสุขความเจริญต้องอาศัยผลที่เราทำจากคนคนเดียวนี้แล
เป็นเครื่องตามสนองในภพนั้นๆ

ด้วยเหตุนี้ ความเป็นมนุษย์จึงอยู่ในความนิยมของโลก
ว่าเป็นภพชาติที่สูงและเป็นที่รวมแห่งความดีทั้งปวงไว้ด้วย
เช่น พระศาสนา เครื่องหล่อหลอมมนุษย์ให้เป็นคนดีก็รวมอยู่ที่นี่
แม้พระพุทธศาสนาซึ่งเป็นศาสนาที่เยี่ยมด้วยเหตุผลก็มีอยู่กับมนุษย์เรา
พระพุทธเจ้าก็มาตรัสรู้ในแดนแห่งมนุษย์เรานี้
พระสาวกเกิดเป็นมนุษย์โดยสมบูรณ์แล้ว
จึงสามารถปฏิบัติธรรมจนได้ตรัสรู้ตามพระพุทธเจ้า
ฉะนั้น ความเป็นมนุษย์จึงเป็นผู้มีภาชนะอันดีสำหรับรับรอง
ทั้งกองสมบัติเงินทองของมีค่าในโลก ทั้งโลกุตรภูมิสมบัติ
จึงควรภาคภูมิใจในบุญวาสนาของตนที่พบพระพุทธศาสนา
อันเป็นศาสนาที่บริสุทธิ์ทั้งเหตุทั้งผล

การกล่าวทั้งนี้มิได้ตำหนิศาสนาใดๆ ว่าไม่ดี เพราะศาสนาใดก็ดีด้วยกัน
เนื่องจากไม่ได้สอนคนให้ชั่ว แต่ความดีนั้นมีสูงต่ำต่างกัน
คุณภาพของศาสนาจึงต่างกัน
พระพุทธศาสนานี้ สามารถสอนคนให้เป็นคนดีเยี่ยมได้
ทั้งความประพฤติและความรู้ความเห็นภายในใจ
จนกลายเป็นใจวิเศษและอัศจรรย์เหนือใจสามัญธรรมดา
เพราะการอบรมจากธรรมของจริงอย่างประเสริฐ คือพระพุทธศาสนา

ฉะนั้น จึงควรเห็นคุณค่าในตัวเราและชีวิตจิตใจซึ่งครองตัวอยู่ขณะนี้
พยายามอบรมดัดแปลงวิถีทางเดินของชีวิตและจิตใจ
ให้เป็นไปด้วยความสม่ำเสมอและ ราบรื่น ทั้งทางโลกและทางธรรม
จะมีความสุขกายสุขใจ อยู่ในโลกนี้ก็เห็นประจักษ์ใจ
ถ้ามีธรรมเครื่องดัดแปลงให้ถูกทางจะไปโลกหน้า
ก็คือใจดวงกำลังดัดแปลงอยู่ ณ บัดนี้ จะเป็นผู้พาไป ไม่มีสิ่งใดจะไปโลกหน้าได้
นอกจากจิตดวงเดียวซึ่งเป็นของละเอียดยิ่งนี้เท่านั้น

เราทุกท่านต่างก็เป็นนายช่างผู้ฝึกฝนอบรมตนอย่างไรจะเป็นที่มั่นใจ
โปรดกระทำลงไปจนสุดความสามารถในขณะมีชีวิตอยู่
ถ้าชีวิตหาไม่แล้วจะสุดวิสัย เพราะร่างกายแตกสลาย
ต้องหมดทางเดินทันทีที่ชีวิตสิ้นสุดลง
การบำเพ็ญความดีทุกประเภทเป็นต้นว่าเคยบำเพ็ญทาน รักษาศีล
และเจริญภาวนาก็ทำต่อไปอีกไม่ได้ ทำให้ขาดไปเสียทุกอย่าง

เราจึงไม่ควรเห็นสิ่งใดว่าเป็นของมีคุณค่ายิ่งกว่าใจ
ซึ่งกำลังรับผิดชอบในสมบัติทุกสิ่งอยู่เวลานี้
แม้เราจะเสาะแสวงหาสิ่งใดมาเพื่อบำบัดร่างกายและจิตใจ
ให้มีความสุขเท่าที่ ควรจะเป็นได้
แต่เราอย่าลืมตัวถึงกับได้ผิดพลาดไปกับสิ่งนั้นๆ จนถอนตัวไม่ขึ้น
เพราะอำนาจความอยากเป็นเจ้าของเรือนใจ
ถ้าได้รับการอบรมอยู่เสมอ อย่างไรก็ไม่ตกต่ำและถอยหลังมาสู่ความทุกข์
และความต่ำทรามต่างๆ ที่ไม่พึงปรารถนา
จะก้าวไปทีละเล็กละน้อย และก้าวไปเสมอจนถึงจุดประสงค์จนได้

ผู้มีความเจริญรุ่งเรืองทั้งทรัพย์ภายนอกและทรัพย์ภายใน
คือคุณสมบัติของใจ ท่านเจริญรุ่งเรืองได้เพราะการฝึกฝนดัดแปลง
อย่าเข้าใจว่าเป็นไปจากเหตุอื่นใดทั้งสิ้น
เพราะกายวาจาใจเป็นสิ่งอบรมดัดแปลงได้ด้วยกัน
ไม่เช่นนั้น จะหาคนดีคนฉลาดไม่ได้ในโลกมนุษย์เรา
และจะไม่ผิดอะไรกับสัตว์ที่มิได้ฝึกหัดดัดแปลงเลย
สิ่งที่จะทำให้คนดีคนชั่วได้จึงขึ้นอยู่กับการฝึกหัดดัดแปลงตัวเองตามใจชอบ
ผลก็กลายเป็นคนดีคนชั่ว และสุขทุกข์ขึ้นมาเป็นเงาตามตัว

ฉะนั้น การไม่ปล่อยตัว คือให้อยู่ในกรอบของการสังเกตสอดรู้ของตัวเสมอ
นั่นแลเป็นทางเจริญก้าวหน้า ผู้ชอบความเจริญก้าวหน้าจงเป็นผู้สงวนตน

อนึ่ง ธรรมเครื่องขัดเกลามนุษย์และสัตว์ให้เป็นคนดีและสัตว์ดีตามฐานะของตนนั้น
มีอยู่กับทุกคน ไม่ว่านักบวชและฆราวาสหญิงชาย
ขึ้นอยู่กับความขยันหมั่นเพียร ความอดทน
ความดีความชั่วขึ้นอยู่กับตัวผู้ชอบทำ ทำที่ไหนก็ได้
ไม่นิยมว่าในบ้านนอกบ้าน ในวัดนอกวัด ในน้ำ บนบก
เพราะต้นเหตุความดีและชั่ว มันอยู่กับตัวของผู้ทำ ไม่ได้อยู่ที่อื่นใดทั้งนั้น


(เรียบเรียงจากส่วนหนึ่งของพระธรรมเทศนา
วันที่ ๒๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๐๗ ณ วัดป่าบ้านตาด)

(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 124 มีนาคม 2554
โดย พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตามหาบัว) วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี)

อนุโมทนาสาธุๆค่ะ ขอบพระคุณค่ะ


ผู้ใดประพฤติธรรม ผู้นั้นชื่อว่าบูชาตถาคตอย่างยิ่ง