หลวงพ่อปราโมทย์ : สังขารที่ปรุงดีปรุงชั่วก็ไม่ใช่เรา นะ ยกตัวอย่าง โลภ โกรธ หลง ไม่ใช่เรา ปีติ ฉันทะ วิริยะ สมาธิ อะไรเหล่านี้ พวกนี้ไม่มีตัวเราสักอย่าง จิตที่รู้อารมณ์ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ไม่ใช่ตัวเรา ก็ดูของจริงบ่อยๆนะ ในที่สุดมันรู้เลยว่า โอ้..ที่คิดว่าเป็นเรา มันสมมุติขึ้นมา สมมุติปิดบังสภาวะ

เพราะฉะนั้น พอเราเห็นสภาวะอย่างแท้จริงนะ ไม่หลงสมมุติละ ก็หายโง่ ไม่เข้าใจผิดละ จริงๆตัวตนไม่มี ไม่ต้องละอัตตาตัวตน อัตตาตัวตนไม่มีมาตั้งแต่ไหนแต่ไรแล้ว กระทั่งในขันธ์ ๕ ยังไม่มีอัตตาตัวตนเลย

บางคนเตลิดไปเรื่องนิพพานมีอัตตา ตัวตน หนักเข้าไปอีก ขันธ์ ๕ ยังไม่ใช่อัตตาตัวตนเลย นิพพานอะไรเป็นอัตตาตัวตน ไปไกลใหญ่แล้ว ไปหลงสมมุติเรื่องนิพพานขึ้นมา แล้วก็เลยมีความเห็นว่านิพพานเป็นอัตตาตัวตนขึ้นมาอีก

เราหัดภาวนานะ ทะลุสมมุติเข้าไปเห็นสภาวะจริงๆ สภาวะจริงๆไม่มีตัวมีตน เห็นแล้วเห็นอีก วันหนึ่งก็รู้เลยว่า สมมุติมันหลอกเรา มันหลอกเอาแท้ๆเลย แต่ก็อย่าไปเกลียดสมมุติ พระอรหันต์ก็รู้สมมุตินะ ก็คล้อยตามสมมุติ สมมุติมันเป็นมติร่วมกันของชาวโลกเขาน่ะ เพราะฉะนั้นจะไปฝืนชาวโลกเขาได้อย่างไร

เคยมีนักปราชญ์คนหนึ่งนะ คือท่านจะเป็นปราชญ์หรือเปล่าก็ไม่รู้ละ แต่แกคิดว่าแกก็เป็นปราชญ์ล่ะ ไม่รู้ว่าตายแล้วหรือยัง เคยคุยกับแกสมัยที่เรายังเป็นนักศึกษา ดูแกฉลาด แกบอกว่าแกไม่ติดหรอก ระเบียบวินัยทั้งหลายเป็นของสมมุติ เนี่ยเห็นไฟแดงนะ ขับฝ่ามันไปเลย ไม่หลงสมมุติ เขาสมมุติว่าไฟแดงให้หยุด เราฟังแล้ว หา.. ท่านนักปราชญ์ ท่านไม่น่าจะมีชีวิตยืนยาวหรอก…

สมมุติไม่ได้เอาไว้ปฏิเสธนะ เอาไว้เข้าใจมัน เข้าใจมันโดยฐานะที่มันเป็นสมมุติ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
แสดงธรรมที่สำนักสงฆ์สวนสันติธรรม
บ้านโค้งดารา ศรีราชา ชลบุรี
แสดงธรรมเมื่อ วันอาทิตย์ที่ ๓ มกราคม พ.ศ.๒๕๕๓

ที่่่่่่่่่่่่่่มา http://www.dhammada.net/page/9/