เมล็ดพันธุ์แห่งปัญญา เมล็ดพันธุ์แห่งการรู้ ตื่น เบิกบาน เรื่องโดย แม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต

ข่าวเด็กวัยรุ่น หญิงแข่งกันถ่ายเว็บแคม เพื่อแลกเอาเงินไปซื้อสินค้าแบรนด์เนม เที่ยวเตร่หรือบางเคสนำไปสู่วงจรการค้าประเวณี

ข่าวการล่อลวงเด็กสาวไปกระทำการล่วงละเมิดนั้น เมื่อสืบราวเรื่องแล้วพบว่า พบกันบนโลกออนไลน์ แชตกันไปมา นัดพบกันโดยไม่เคยเห็นหน้า ที่สุดก็นำไปสู่เหตุการณ์ที่ไม่น่าจดจำ

เป็นหัวข้อข่าวที่มีมานาน และมีความเป็นไปได้สูง ว่าจะยังคงมีต่อไปเรื่อยๆ

“เด็กๆคิดอะไรกันอยู่ ทำไมจึงทำแบบนั้น” คือคำถามที่มีมานาน และก็มีความเป็นไปได้สูงว่ายังคงมีต่อไปเรื่อยๆ

ครั้งหนึ่งในวงสนทนาธรรม ที่ส่วนใหญ่ของผู้ร่วมวงมีอาชีพเป็นเรือจ้าง ซึ่งเข้ามาร่วมปฏิบัติธรรมที่เสถียรธรรมสถาน มีคำถามนี้ดังขึ้นให้ข้าพเจ้าได้แลกเปลี่ยน

“เพราะความเหงา” คือคำตอบของข้าพเจ้า

“ทำไมเด็กทุกวันนี้จึงเหงากันนัก ทั้งๆที่มีกิจกรรมให้ทำมากมาย” คือคำถามที่ดังตามมา

“เพราะแม้เด็กทุกวันนี้ จะมีสิ่งอำนวยความสะดวก มีกิจกรรมให้ทำมากมาย แต่พวกเขาไม่มีตัวเองเป็นเพื่อน ไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง อะไรที่ยิ่งเยอะจึงยิ่งแย่”

“แล้วผู้ใหญ่อย่างเราๆ จะทำอย่างไรดีให้เด็กๆ ของเราไม่เหงา มีตัวเองเป็นเพื่อนและเห็นคุณค่าในตัวเอง เพื่อที่จะไม่เป็นปัญหาของสังคม”

“ถ้าจะทำงานแก้ปัญหาของเด็กและเยาวชน เราควรชวนเยาวชนที่แข็งแรงมาเป็นทีมของเรา ให้เขาใช้เสียงที่ตระหนักในการพึ่งพาตนเอง ออกมาแลกเปลี่ยนกับคนวัยเดียวกัน มนุษย์มีเมล็ดพันธุ์แห่งปัญญาด้วยกันทุกคน จึงควรที่จะสร้างวิถีชีวิตที่ทำให้เด็กและเยาวชน คนหนุ่มสาวได้มีโอกาสบ่มเพาะเมล็ดพันธุ์แห่งปัญญาให้เติบโต เพื่อจะได้รับร่มเงาของเมล็ดพันธุ์แห่งปัญญานี้”

เพราะทราบดีว่าเยาวชนและคนในวัยเดียวกันมักสื่อสารกันได้ดี กว่า เสถียรธรรมสถานจึงได้ริเริ่มให้มีค่ายเยาวชน SOS : Seeds Of Spirituality อย่างต่อเนื่องมาแล้ว 6 ครั้ง ตั้งแต่ พ.ศ. 2548 โดยเป็นกิจกรรมหนึ่งภายใต้โครงการบ่มเพาะ แตกหน่อ ต่อยอดเมล็ดพันธุ์แห่งปัญญา ( SOS : Seeds Of Spirituality ) ซึ่งมีเป้าหมายในการทำงานร่วมกับเครือข่ายเยาวชนทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อสร้างเครือข่ายเยาวชนจิตอาสาที่มีความเป็นผู้นำทางสติปัญญา ( Spiritual Leader ) ออกไปรับใช้สังคม ผ่านกระบวนการพัฒนาเยาวชน 3 ขั้นตอนคือ

• บ่มเพาะ หมายถึง การส่งเสริมให้เยาวชนเกิดความเข้าใจตนเอง และเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่จะทำให้ชีวิตเป็นสุขยิ่งขึ้น

• แตกหน่อ หมายถึง การส่งเสริมให้เยาวชนได้นำประสบการณ์ตรงของการเปลี่ยนแปลงตนเองนั้น มาพัฒนาเครือข่ายการทำงานร่วมกันและสร้างสรรค์งานจิตอาสา ที่มีพลังให้เกิดสังคมที่เป็นสุขอย่างยั่งยืน

• ต่อยอด หมายถึง การสร้างโอกาสให้เยาวชนจิตอาสาได้ทำงานร่วมกับบุคคลและองค์กรทั้งในและต่าง ประเทศที่มีประสบการณ์สูง เพื่อสร้างแรงบันดาลใจและพัฒนาทักษะการคิด การทำ การสื่อสาร ที่จะทำให้เยาวชนพัฒนามิติของการทำงานให้มีความลึกซึ้งและกว้างขวางยิ่งขึ้น

แต่ละปีคอนเซ็ปต์ของค่ายจะแตกต่างกันออกไป เพื่อให้เกิดความหลากหลายในตัวกิจกรรม และเพื่อสร้างเยาวชนที่เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณในหลากสาขา สำหรับปีนี้ เนื่องจากมีการพูดกันมากถึงเรื่องผลกระทบของสื่อกับเยาวชน โดยเฉพาะในประเด็นที่เยาวชนในฐานะที่เป็น “ผู้ใช้สื่อ” ไม่สามารถ “เลือกรับ” และ “เลือกใช้” สื่อได้ แต่กลับกลายเป็นถูกสื่อและความทันสมัยอันเป็นบริบทรอบๆ สื่อ “ใช้” ข้าพเจ้าและทีมงาน ซึ่งก็คือเด็กๆ และเยาวชนในวัน 15-25 ปี จึงออกแบบให้ค่ายในครั้งนี้เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้ขั้นตอนและวิธีในการ ผลิตดสื่อจากวิทยากรผู้มีความสามารถและความรู้เฉพาะทาง พร้อมๆกับการใส่สารที่เป็นภูมิต้านทาน “ความเหงา” ผ่านกิจกรรมในมิติทางสติปัญญาให้เด็กๆ ได้รู้ว่าการ “รู้ ตื่น เบิกบาน” ซึ่งเหมือนจะเป็นคำที่ไกลตัวของพวกเขานั้น จริงๆแล้วไม่ไกลเลย และพวกเขาก็สามารถเป็นบุคคลซึ่งรู้ ตื่น และเบิกบานได้ ผ่านสื่อทั้งหลายได้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของพวกเขานั่นเอง

ระหว่างวันที่ 21-27 เมษายน ที่ผ่านมา เสถียรธรรมสถานได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริม สุขภาพ (สสส.) กระทรวงวัฒนธรรม และโครงการทำดีทุกวัน จากดีแทคเสียงเพลงประจำค่าย ที่มีใจความบอกถึงการประกาศตัวเป็นไท ไม่เป็นทาสต่อกิเลสและอคติใดๆ จึงดังกระหึ่มขึ้นในเสถียรธรรมสถาน

“ We are SOS เราคือ SOS เราบ่มเพาะ แตกหน่อ ต่อยอด เป็นเมล็ดพันธุ์แห่งปัญญา เป็นไท ไม่เป็นทาส”

เสียงเพลงจากปากของเยาวชนกว่าสองร้อยชีวิตจากทั่วประเทศดัง ขึ้น ราวกับจะเป็นการประกาศให้รู้ว่า เด็กและเยาวชนจะมีชีวิตเป็นอิสระจากความโลภ โกรธ หลง อันเนื่องจากความรุนแรงของอวิชชาที่กำลังเติบโตในสังคมปัจจุบันนี้

และตลอดระยะเวลา 7 วัน 6 คืนที่เด็กๆ อยู่ร่วมกัน นอกจากเด็กๆ จะได้เข้าร่วมเรียนรู้ถึงการใช้สื่อและศิลปะในการสื่อสารผ่านกิจกรรม 8 เวิร์คชอป ได้แก่ Open Mag (azine) , Crestive Movement , หนังสั้น , การถ่ายภาพนิ่ง , เพลงและคอนเสิร์ต, ศิลปะการทำอาหาร , Happening Environment และ ภาพประกอบ เพื่อสร้างคลื่นของความสุขจากชุมชนนี้ส่งผ่านสู่สังคมแล้ว เด็กๆ ก็ยังได้เรียนรู้การอยู่ร่วมกันและได้เข้าใจความหมายที่แท้จริงของการรู้ ตื่น เบิกบาน อีกด้วย

วิถีชีวิตในค่ายสอนให้เด็กรู้ลิ้น กาย ใจ ที่กระทบกับรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ ซึ่งเมื่อเด็กๆ เจริญสติทุกลมหายใจ รู้ทันการกระทบเขาจึงเห็นจิตที่ไหวเพราะการกระทบ แต่พอเขารู้ทันความไหว ใจก็ ตื่น และ เบิกบาน เพราะความทุกข์ตามมาไม่ถึง

เมื่อค่ายจบลง ผลงานของเด็กที่ประสานความรู้เกี่ยวกับการผลิตสื่อจากวิทยากร และความรู้จริงที่ฝึกเจริญสติ จึงทำให้เขารู้ ตื่นและเบิกบาน ไม่ว่าจะเป็นงานเขียนในนิตยสารทำมือ ภาพถ่าย อาหารกระทั่งคอนเสิร์ต ทำให้ผู้ใหญ่หลายคนต้องอึ้งและทึ่งในศักยภาพที่เด็กๆ มีในตัว และก็เป็นอีกครั้งที่พิสูจน์ให้เราเห็นว่า เพียงมีเวทีมีต้นแบบที่ดี มีจิตอาสาของพี่ๆ ทั้งหลายที่เข้ามาเป็นเหมือนเพื่อนผู้ร่วมเดินทาง พลังงานมากมายที่อาจเคยแตกแถวไปบ้าง ก็กลับมาอยู่เป็นระเบียบและแตกหน่อกันอย่างงดงาม

เป็นอีกครั้งที่พิสูจน์ให้เราเห็นว่า ศักยภาพของเด็กที่ไม่เหงาเพราะเข้าใจตัวเอง สามารถทำให้โลกทั้งภายในและโลกภายนอกรู้ ตื่น และเบิกบานได้