สัจกิริยา ทางออกที่ดีสำหรับผู้ยังหวังอำนาจดลบันดาล

สำหรับชาวพุทธในระยะพัฒนาขั้นต้น ผู้ยังห่วง ยังหวัง หรือยังมีเยื่อที่ตัดไม่ค่อยขาด ในเรื่อง

แรงดลบันดาล หรืออำนาจอัศจรรย์ต่างๆ

ประเพณีพุทธแต่เดิมมายังมีวิธีปฏิบัติที่เป็นทางออกให้อีกอย่างหนึ่ง คือ สัจกิริยา แปลว่า การกระทำ

สัจจะ หมายถึงการอ้างพลังสัจจะหรือการอ้างเอาความจริงเป็นพลังบันดาล คือยกเอาคุณธรรม

ที่ตนได้ประพฤติปฏิบัติบำเพ็ญมา หรือ มีอยู่ตามความจริง หรือแม้แต่สภาพของตนเองที่เป็นอยู่จริง

ในเวลานั้น ขึ้นมาอ้างเป็นพลังอำนาจสำหรับขจัดปัดเป้าภยันตรายที่ได้ประสบในเมื่อหมดทางแก้ไข

อย่างอื่น

วิธีการนี้ไม่กระทบกระเทือนเสียหายต่อความเพียรพยายาม และไม่เป็นการขอร้องวิงวอนต่ออำนาจ

บันดาลจากภายนอกอย่างใดๆ ตรงข้ามกลับเป็นการเสริมย้ำความมั่นใจในคุณธรรมและความเพียร

พยายามของตน และทำให้มีกำลังใจเข้มแข็งยิ่งขึ้น อีกทั้งไม่ต้องยุ่งเกี่ยวกับวัตถุหรือพิธีที่จะเป็น

ช่องทางให้ขยายกลายรูปฟั่นเผือออกไปได้

สัตว์ทั้งหลายเจริญอยู่ในขั้นตอนต่างๆแห่งพัฒนาการในอริยธรรม เมื่อมองดูการเดินทาง

หรือพัฒนาการนั้น ก็จะเห็นลำดับขั้นตอนแห่งพัฒนาการ เป็น ๓ ขั้นคือ ขั้นอ้อนวอนหวังพึ่งเทวดา

ขั้นอยู่ร่วมกันด้วยไมตรีกับเทวดา และขั้นได้รับความเคารพบูชาจากเทวดา

ขั้นที่ ๑ จัดว่าเป็นขั้นก่อนพัฒนา

ขั้นที่ ๒ คือจุดเริ่มต้นของชุมชนแบบพุทธหรือชุมชนอารยะ

ขั้นที่ ๓ เป็นระดับพัฒนาการของผู้เข้าถึงจุดหมายของพระพุทธศาสนา

คนผู้ใดผู้หนึ่ง จะได้ชื่อว่าเป็นชาวพุทธ ก็ต่อเมื่อเขาก้าวพันจากขั้นอ้อนวอนหวังพึ่งเทพเจ้าเข้าสู่

ขั้นอยู่ร่วมกันด้วยไมตรี ซึ่งเขาจะดำเนินชีวิตด้วยความเพียรพยายามกระทำการตามเหตุผล

ขั้นที่ ๓ คือการมีชีวิตจิตใจเป็นอิสระ ดำเนินชีวิตที่โปร่งเบาแท้โดยไม่ต้องอาศัยอิทธิปาฏิหาริย์

หรือสิ่งอื่นภายนอกมาเสริมกำลังใจของตนเอง เพราะมีจิตใจเข้มแข็งเพียงพอ สามารถบังคับควบ

คุมจิตใจของตนได้เอง ปราศจากความหวาดหวั่นกลัวภัย อย่างน้อยก็มีความมั่นใจในพระรัตนตรัย

อย่างบริบูรณ์เป็นหลักประกัน ขั้นที่ ๓ นี้ จัดเป็นขั้นเข้าถึงพระพุทธศาสนา

เมื่อใดเดินทางก้าวหน้าถึงขั้นที่ ๓ เมื่อนั้น จึงจะปลอดภัยแท้ เพราะได้เข้าอยู่ในชุมชนอารยะเป็น

โสดาบันขึ้นไป ไม่มีการถอยหลังหรือลังเลใดๆอีก มีแต่จะเดินหน้าอย่างเดียว เพราะเข้าถึงความ

หมายของพระรัตนตรัย มั่นใจในความเป็นไปตามเหตุผล จนมีศรัทธาที่ไม่หวั่นไหว ไม่ต้องอ้างอิง

ปัจจัยภายนอก ไม่ว่าสิ่งศักดิ์สิทธิ์หรือเทวฤทธิ์ใดๆ และไม่มีกิเลสรุนแรงพอที่จะให้ทำความชั่วร้าย

หรือให้เกิดปัญหาใหญ่ๆ เป็นปมในใจที่จะต้องระบาย กับทั้งรู้จักความสุขอันประณีตซึ่งเกิดจากความสงบ

ผ่องใสภายในแล้ว จึงมีความเข้มแข็งมั่นคงในจริยธรรมอย่างแท้จริง

ภาวะที่มีคุณธรรม มีความสุข และเป็นอิสระ ซึ่งอิทธิพลภายนอกไม่อาจมาครอบงำชักจูงได้

เพียงเท่านี้ เป็นความประเสริฐเพียงพอที่เทพเจ้าเหล่าเทวดาจะบูชานบไหว้ และพอที่จะทำให้ชีวิต

ของผู้นั้นเป็นอุดมมงคล คือมงคลอันสูงสุดอยู่แล้วในตัว