. .

ในหนังสือ ตามรอยพระอรหันต์
ในวรรคหนึ่งได้มีการกล่าวถึงพระอรหันต์ ลกุณฑกะ ... จึงได้ไปสืบค้นต่อใน
อสีติมหาเถระสาวก 80 พระอรหันต์” / ธรรมสภา

----- ----- ----- ----- -----

“ลกณ.ฏกภท.ทิโย ความว่า
เมื่อว่าโดยส่วนสูง เป็นคนเตี้ย
โดยชื่อ ชื่อว่า ภัททิยะ เป็นผู้มีเสียงหวาน”

----- ----- ----- ----- -----

ครั้งหนึ่งพระเถระนี้เข้าเฝ้าพระศาสดา ปรนนิบัติบำรุงแล้วหลีกออกไป ขณะนั้นภิกษุอยู่ป่าประมาณ 30 รูป เห็นท่านแล้ว เข้าเฝ้าพระศาสดา ตรัสถามภิกษุอยู่ป่าว่า “พวกเธอเห็นพระเถระรูปหนึ่งผู้ซึ่งออกไปไหม...?”
พระภิกษุ “ไม่เห็นพระเจ้าข้า เห็นแต่สามเณรรูปหนึ่ง พระเจ้าข้า”
พระศาสดา “ภิกษุทั้งหลาย นั่นไม่ใช่สามเณร นั่นล่ะพระเถระ”
พระภิกษุ “รูปร่างเล็กนัก พระเจ้าข้า”
พระศาสดาตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย เราไม่เรียกเถระ เพราะความเป็นคนแก่
หรือเพราะเหตุสักว่านั่งบนอาสนะพระเถระ
ส่วนผู้ใดแทงตลอดสัจจะทั้งหลายแล้ว ตั้งอยู่ในความเป็นผู้ไม่เบียดเบียนมหาชน
ผู้นี้ชื่อว่าเป็นเถระ”
“บุคคลไม่ชื่อว่าเป็ฯเถระ เพราะมีผมหงอกบนศีรษะ ผู้มีวัยแก่รอบแล้วนั้นเราเรียกว่า
แก่เปล่า
ส่วนผู้ใดมีสัจจะ ธรรมะ อหิงสา สัญญมะ และ ทมะ
ผู้มีมลทินอันคายแล้ว มีปัญญา เรากล่าวว่าเป็น
เถระ

----- ----- ----- ----- -----

ความที่ท่านมีรูปร่างเล็ก นอกจากภิกษุจะเข้าใจว่าเป็นสามเณรแล้ว
แม้แต่สามเณรผู้เป็นปุถุชน ยามที่เห็นพระเถระก็จับศีรษะบ้าง จมูกบ้าง หูบ้าง พลางกล่าวว่า
“อาจ๋า อาไม่กระสัน ยังยินดีในศาสนาหรือ...?”
ท่านก็หาโกรธไม่
ภิกษุทั้งหลายสนทนากันถึงความที่ท่านมั่นคง ไม่โกรธ ไม่ประทุษร้าย ที่ถูกรังแก
พระศาสดาเสด็จมารับสั่งถาม ตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย ธรรมดาพระขีณาสพ ย่อมไม่โกรธ ไม่ประทุษร้าย เพราะท่านไม่หวั่นไหว ไม่สะเทือน เป็นเช่นศิลาแท่งทึบ
ภูเขาศิลาล้วนเป็นแท่งเดียว ย่อมไม่สะเทือนด้วยลมอันใด
บัณฑิตทั้งหลายย่อมไม่เอนเอียงในเพราะนินทาและสรรเสริญ ฉันนั้น”

----- ----- ----- ----- -----

วันหนึ่งเป็นวันมหรสพ หญิงคณิกาคนหนึ่งนั่งบนรถ เห็นพระเถระแล้วจึงหัวเราะจนเห็นฟัน
พระเถระถือเอานิมิตในกระดูกฟันของหญิงนั้น แล้วทำฌานให้เกิดขึ้น กระทำฌานนั้นให้เป็นบาท
เจริญวิปัสสา บรรลุเป็นอนาคามี ท่านอยู่ด้วยกายคตาสติเป็นเนืองนิตย์
วัหนึ่ง เมื่อท่านพระสารีบุตรโอวาทอยู่ ท่านดำรงอยู่ในพระอรหัตแล้ว
เมื่อท่านจะแสดงความเป็นพระอรหันต์ จึงกล่าวคาถาว่า
“ภัททิยภิกษุอยู่ ณ อัมพาฏการามอันเลิศ ใกล้ไพรสณฑ์
ได้ถอนตัณหาพร้อมทั้งรากขึ้นแล้ว เป็นผู้เจริญด้วยคุณ มีศีล เป็นต้น
เพ่งฌานอยู่ในไพรสณฑ์นั้น กามโภคีบุคคล (ผู้บริโภคกาม) บางพวก
ย่อมยินดีเสียงตะโกน เสียงพิณ และบัณเฑาะว์
แต่ความยินดีของพวกเขานั้นไม่ประเสริฐ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์
ส่วนเรายินดีแล้วในคำสอนของพระพุทธเจ้า ยินดีอยู่โคนไม้
ถ้าพระพุทธเจ้าประทานพรแก่เรา และเราก็รับพรนั้นแล้ว
ถือเอากายคตาสติอันชาวโลกทั้งปวงพึงเจริญเป็นนิตย์”

พระเถระกล่าวถึง การติเตียนโดยไม่พิจารณาว่า
“ชนเหล่าใดถือรูปร่างเราเป็นประมาณ และถือเสียงเราเป็นประมาณ
ชนเหล่านั้นตกอยู่ในอำนาจฉันทราคะ
ย่อมไม่รู้จักเรา คนพาลถูกกิเลสกั้นไว้รอบด้าน
ย่อมไม่รู้ภายใน ทั้งไม่เห็นภายนอก ย่อมลอยไปตามเสียงโฆษณา
แม้บุคคลผู้เห็นผลภายนอก ไม่รู้ภายใน เห็นแต่ภายนอก ก็ลอยไปตามเสียงโฆษณา
ส่วนผู้ใดมีความเห็นไม่ถูกกั้น ย่อมรู้ชัดภายในและเห็นแจ้งทั้งภายนอก
ผู้นั้นย่อมไม่ลอยไปตามเสียงโฆษณา”

----- ----- ----- ----- -----

. .