ผู้เขียนได้มีโอกาสติดตามคณะผู้บริหารสำนักงานพระพุทธศาสนา
ไปกราบนมัสการเจ้าประคุณสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ กรรมการมหาเถรสมาคม
เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ แม่กองบาลีสนามหลวง และเจ้าอาวาสวัดปากน้ำภาษีเจริญ
ในงานฉลองอายุวัฒนมงคลครบ 7 รอบ 84 ปี

ในการนี้ เจ้าประคุณสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์
ได้มอบหนังสือที่ระลึกที่ดีมีคุณค่า ชื่อว่า "อายุวัฒนมงคล"
สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ 26 สิงหาคม 2552
หนังสือเล่มดังกล่าว เป็นการรวบรวมการแสดงพระธรรมเทศนาของพระเดชพระคุณ
พระมงคลเทพมุนี กัณฑ์ที่ 52 และสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์

โดยสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ ได้แสดงธรรมในตอนหนึ่ง เรื่องความกตัญญูกตเวที
ว่า พระธรรมเทศนากัณฑ์นี้แสดงเรื่องมงคลข้อที่ 25 ว่าด้วยความกตัญญู
ซึ่งเป็นมงคลอย่างหนึ่งในจำนวนมงคล 38 ประการ

ความกตัญญูต่อกุศลผลบุญ

เมื่อเราทั้งหลายได้ทำบุญแล้ว บุญก็จะคุ้มครองเราไม่ให้ตกนรก
ไม่ให้ถึงความทุกข์ในสัมปรายภพ และการจะกตัญญูต่อกุศลผลบุญเพื่อให้เกิดผลดีนั้น
ควรทำตาม "สายบุญ 4 ประการ" คือ

1.บุญสมุทัย เหตุเกิดของบุญ
2.บุญกิริยา การกระทำบุญ
3.บุญเขต เขตของบุญ
4.บุญวิบาก ผลของบุญ

บุญสมุทัย เหตุเกิดของบุญ
ได้แก่ อโลภะ ไม่โลภ อโทสะ ไม่โกธคิดประทุษร้าย
อโมหะ ไม่หลง ก็ถือว่าทำบุญได้ แต่ถ้ามีก็ทำบุญไม่ได้
เช่น เมื่อมีโลภะจะให้อะไร จะถวายอะไร ก็เสียดาย อย่างนี้บุญก็ไม่เกิด

บุญกิริยา การทำบุญ
ท่านจำแนกออกเป็นบุญกิริยา วัตถุ 3 ประการ คือ

1.ท่านมัย บุญสำเร็จด้วยการบริจาคทาน
2.สีลมัย บุญสำเร็จด้วยการรักษาศีล
3.ภาวนามัย บุญสำเร็จด้วยการเจริญภาวนา

บุญเขต เขตของบุญ
หมายถึง ท่านผู้มีคุณธรรม 4 ประการ
ในทางพุทธศาสนาหมายรวมถึงพระภิกษุสามเณร คือ

ประการที่ 1 สุปฏิปันโน ท่านผู้ปฏิบัติดี
ประการที่ 2 อุชุปฏิปันโน ท่านผู้ปฏิบัติตรง
ประการที่ 3 ญายปฏิปันโน ท่านผู้ปฏิบัติเพื่อจากทุกข์
ประการที่ 4 สามีจิปฏิปันโน ท่านผู้ปฏิบัติชอบยิ่ง

บุญวิบาก ผลของบุญ
ซึ่งหมายถึงความสุข เช่น เมื่อเราทำบุญแล้ว
ก็ย่อมมีความสบายอก สบายใจ มีความชื่นชมยินดี
สมดังพุทธพจน์บทพระบาลี
ที่ตรัสไว้ในนิธิกัณฑสูตร สัตตกนิบาต อังคุคตรนิกาย
ว่า "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ท่านทั้งหลายอย่างกลัวบุญเลย
คำว่าบุญ เป็นชื่อว่าของความสุข"

บทสรุปคนผู้มีความกตัญญูกตเวที

สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสไว้ว่า
บุพการีบุคคล 1 กตัญญุกตเวทีบุคคล 1 ทั้ง 2 ประเภทนี้เป็นบุคคลที่หาได้ยาก
และบุคคลใดก็ตาม เมื่อได้ชื่อว่าเป็นบุพการีบุคคล และกตัญญูกตเวทีบุคคล
นอกจากจะได้รับสิ่งอันเป็นอุดมมงคลแล้ว
ยังได้รับการยกย่องสรรเสริญจากสาธุชนโดยทั่วไปอีกด้วย


คอลัมน์ หน้าต่างศาสนา
จุไรรัตน์ มีศิริ กองพุทธสารนิเทศ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
ที่มา...http://www.itti-patihan.com/%E0%B8%84%E ... B8%8D.html