แลนด์มาร์คที่สำคัญก่อนเกิดอริยมรรค
โดยหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชโช
วันที่ 6 กันยายน 2552 เวลา 13.00 - 14.30 น.
เทศน์ ณ สาวิกาสิขาลัย เสถียรธรรมสถาน
หัวข้อ “หนทางอริยะ”

นาทีที่ 23 (แลนด์มาร์คที่สำคัญก่อนเกิดอริยมรรค)

หลวงพ่อจะบอกแลนด์มาร์คที่สำคัญไว้นะ
แลนด์มาร์คที่สำคัญก่อนจะเกิดอริยมรรคเนี่ยะ
จิตจะเกิดปัญญาชนิดหนึ่ง เรียกว่า สังขารุเบกขาญาน
สังขารุเบกขาญาน ญานแปลว่าปัญญา
มีปัญญาที่จะเป็นอุเบกขาเป็นกลางต่อสังขาร
อะไรที่เรียกว่า สังขาร ความปรุงแต่งทั้งปวงเรียกว่า สังขาร
ร่างกายก็เป็นสังขารนะ ความสุข ความทุกข์ก็เป็นสังขาร
ความโลภ ความโกรธ ก็เป็นสังขาร อะไร อะไร ก็เป็นสังขาร
ในขันธ์ 5 นี่แหล่ะ คือ ตัวสังขารทั้งหมด

ถ้าเราค่อยๆ ฝึกตามดูไปเรื่อย มีสติตามดูไป ก็จะเห็นว่า
ร่างกายที่หายใจออก ก็อยู่ชั่วคราว ร่างกายที่หายใจเข้า ก็อยู่ชั่วคราว
ความสุขก็อยู่ชั่วคราว ความทุกข์ก็อยู่ชั่วคราว จิตที่อยู่เฉยๆก็ชั่วคราว
มีใครไม่สุขชั่วคราวมีมั๊ย มีใครสุขถาวรมีมั๊ย ไม่มีหรอก ใครทุกข์ถาวรมีไหม ไม่มี
เนี่ยะเรามีสติตามดูความเปลี่ยนแปลงของจิตไปนะ
จะเห็นเลยว่า สุขก็ชั่วคราว ทุกข์ก็ชั่วคราว โลภ โกรธ หลง ก็ชั่วคราว
ดูไปเรื่อยนะ ในที่สุดปัญญามันเกิด ก็จะรู้ว่าทุกอย่างเป็นของชั่วคราว
พอเมื่อไหร่ที่จิตมัน เห็นว่าทุกอย่างเป็นของชั่วคราว
จิตก็จะเริ่มเข้าสู่ความเป็นกลางด้วยปัญญา

เป็นกลางเนี่ยะเกิดได้หลายแบบ
เป็นกลางอันแรกเกิดด้วยการกดข่มไว้ เช่น ถูกเค้าด่า
(ไม่โกรธนะ ไม่โกรธนะ) เป็นกลางเพราะ กดข่มเอาไว้
เป็นกลางอีกอันหนึ่งเรียก ด้วยมีสติ
เป็นกลางอีกอย่างนึงเป็นกลางด้วย ปัญญา
เป็นกลางแบบมีสติ ก็คือ เช่น เราขับรถอยู่
คนมันปาดหน้า ใจเราโมโหขึ้นมา
เราเห็น เราเห็นใจเลยว่าใจ เราโมโห พอเราเป็นนักปฏิบัติเนี่ยะ
พอเราเห็นใจเรา โมโหขึ้นมาไม่ดี คุณแม่บอกให้เมตตา
โมโหไม่ดีใช่มั๊ย เราต้องรีบไปรู้ทันใจที่ไม่ชอบ
ความโกรธเกิดขึ้นแล้วใจยินร้าย ไม่ชอบตอนที่โกรธ
หรือกุศลเกิดขึ้นใจเราหลงยินดี เราไม่รู้ว่ายินดี ในแง่จิต ไม่เป็นกลาง
ถ้าจิตยินดีเรารู้ทัน จิตยินร้ายเรารู้ทัน มันจะเป็นกลางด้วยสติ

แต่ถ้าเป็นกลางด้วยปัญญา ตรงนี้สำคัญมากเลย
ก่อนที่จะเกิดอริยมรรคเนี่ยะ ใจจะเป็นกลางด้วยปัญญา
แล้วก็จะเห็นเลยเนี่ยะว่า ความสุขก็ชั่วคราว ความทุกข์ก็ชั่วคราว
กุศลก็ชั่วคราวนะ โลภ โกรธหลง อะไรต่อมิอะไรก็ชั่วคราว
ความฟุ้งซ่านก็ชั่วคราว หดหู่ก็ชั่วคราว ทุกอย่างชั่วคราวหมดเลย
ถ้าเมื่อไหร่เห็นว่าจิตเห็นว่า ทุกอย่างเป็นของชั่วคราว
จิตมันจะเป็นกลางด้วยปัญญา ความสุขเกิดขึ้นมันไม่หลงระเริงแหล่ะ
เพราะมันรู้ว่าชั่วคราว ความทุกข์เกิดขึ้นมันไม่ทุรนทุราย
เพราะมันรู้ว่าชั่วคราว ดีใจ เสียใจ สมหวัง ผิดหวัง มัน ไม่หลงระเริง
ไม่เสียอกเสียใจเพราะมันรู้ว่าชั่วคราว เห็นมั๊ยพอมันเห็นว่าทุกอย่างชั่วคราวเนี่ย
ใจจะหมดความดิ้นรน เนี่ยะเรียกว่า เป็นกลางด้วยปัญญา

ก่อนที่จะเกิดอริยมรรคเนี่ยะ จิตจะเป็นกลางด้วยปัญญา
ก่อนที่จิตจะเป็นกลาง ด้วยปัญญาเนี่ยะ เราจะต้อง หัดเจริญสติ
ตามดูความเปลี่ยนแปลง ของกาย ของใจ เรื่อยไป
จนปัญญามันเกิดว่าทุกอย่าง ชั่วคราว สุข ทุกข์ ดี ชั่ว ชั่วคราว
หายใจออก หายใจเข้า ชั่วคราว ยืนก็ชั่วคราว เดินก็ชั่วคราว นั่งนอนชั่วคราว
ดูไปเรื่อยๆ นะมีแต่ของชั่วคราวไปหมดเลย...ทุกอย่างชั่วคราวนะ ดูไป
ในชีวิตเรานะ ถ้าเห็นว่าทุกอย่างชั่วคราวนะ ต่อไปไม่ว่าอะไรเกิดขึ้น
จิตจะเป็นกลาง จิตที่เป็นกลางแล้วนะจะเกิดอะไร จิตจะหมด ความดิ้นรน
จิตที่ไม่เป็นกลางนะมันจะดิ้นรนไม่เลิก

พวกเรารู้สึกไหม จิตใจไม่มีความสุข เราอยากให้มีความสุข
เราเกลียดความทุกข์ จิตที่เกลียดความทุกข์ก็ดิ้นรนนะ
คิดอยู่ว่าเอ่ ทำอย่างไรจะมีความสุข หรือจิตดิ้นรนหาความสุข
จิตดิ้นรนหนีความทุกข์ การที่จิตต้องดิ้นรนหนีตลอดเวลานะคือตัวทุกข์เลย
จิตจะมีแต่ความทุกข์ล้วนๆ สร้างภพสร้างชาติสร้างความปรุงแต่งตลอดเวลา
พวกเราเห็นมั๊ย ในใจของเรามีความอยากเกิดตลอดเวลา
ไปหัดดูนะ แล้วเราจะเห็นเลย ใจเรามีความอยากตลอดเวลา
เดี๋ยวอยากดู เดี๋ยวอยากฟัง เดี๋ยวอยากคิด เดี๋ยวอยากหนีไปที่อื่น

อย่างตอนนี้แดดร้อนแล้วอยากหนีแล้ว ถอยได้นะถอยเลย
ถอยไปอยู่ข้างหลัง...แบ่งๆ กัน หรือจะเอาเสื่อขึ้นคลุมก็ไม่ว่านะ (โยมหัวเราะ)...
เห็นมั๊ย ตอนหัวเราะเมื่อกี้ใจฟุ้งซ่าน ดูออกมั๊ย ดูตัวเองเนี่ยะนะ
ฝึกรู้อย่างนี้ไปเรื่อยๆ แหล่ะ ดูไปเรื่อยนะ ถึงจุดหนึ่งที่ปัญญามันพอเนี่ยะ
จิตมันจะรวม รวมเข้าอัปนาสมาธิ มันรวมของมันเองนะ
แล้วจะเห็นสภาวธรรม เกิดดับอยู่สองสามขณะ แล้วถัดจากนั้น
อริยะมรรคก็จะเกิดขึ้น จะล้างกิเลส อริยมรรคเวลาล้างกิเลส
มันจะไม่เหมือนการล้างกิเลสด้วยสติ ด้วยสมาธิ ด้วยศีล ด้วยการกดไว้
อริยมรรค เวลาล้างกิเลส ล้างตัวไหนแล้วล้างเลยนะ ไม่ต้องล้างอีกนะ
ล้างทีเดียวสะอาดหมดจด ไม่เกิดขึ้นอีกแล้ว แล้วเราค่อยๆ ฝึกนะ

วันหนึ่งเราได้เป็นพระอริยะ อย่าวาดภาพว่าพระอริยะยากเกินไป
อย่าวาดภาพว่า พระอริยะอยู่ไกล บารมีเราน้อย มัวแต่คิดว่าบารมีน้อย
ไม่ภาวนา มันก็น้อยไปทุกชาตินั่นแหล่ะ ถึงบารมีน้อยก็ขยันภาวนานะ
หายใจไปก็รู้สึกตัวไป หายใจไปรู้สึกตัวไป มีสติรู้สึกตัวไปเรื่อย
อย่าให้ลืมตัวเอง ต่อไปก็หายใจไป เห็นร่างกายที่ หายใจอยู่ไม่ใช่เรา
เห็นจิตใจมันทำงานได้เองนะ นี่ขั้นเดินปัญญาง่ายๆ แค่นี้เองนะ ลองไปทำดู

ขออนุโมทนากับเสถียรธรรมสถาน และผู้เกี่ยวข้องทุกๆท่าน
ที่ได้จัดบรรยายธรรมอันมีประโยชน์อย่างยิ่งนี้
และขออนุโมทนากับผู้ไปร่วมฟังธรรม ผู้ศึกษาและปฏิบัติธรรมทุกๆ ท่านครับ

สาธุ.....

อนุโมทนาครับ

เจริญในธรรมยิ่ง ๆ ขึ้นไปเทอญฯ

อนุโมทนาที่นำธรรมะดีๆ มาฝากค่ะ
ทุกครั้งที่ฟัง CD ทุกครั้งที่อ่านบทความของ
หลวงพ่อปราโมทย์ มันทำให้มีกำลังใจ มีความ
กะตือรือร้นที่จะภาวนาต่อไป ท่านบอกอยู่เสมอ
ว่าให้เพียรนะ พยายามนะ ทำไปเรื่อยๆ ไม่เสียหลาย
ชาตินี้ไม่ได้ ก็เป็นการสะสม ชาติหน้า ก็ง่ายเข้า
เพราะมีทุนเดิมสะสมอยู่

อนุโมทนาครับ