ลักษณะของบุญ-บาป


ลักษณะของบุญ มี ๓ ประการคือ
๑. เหตุของบุญ คือการทำความดี ด้วยการให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา
๒. ผลของบุญ คือความสุข คนที่มีความสุขกาย สุขใจ ในชาตินี้และชาติต่อไป คือผลของบุญ ดังที่พระพุทธเจ้าได้ทรงตรัสไว้ว่า “ดูกรภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายอย่ากลัวบุญเลย คำว่าบุญนี้เป็นชื่อของความสุข”
๓. สภาพของจิต ได้แก่จิตใจที่สะอาดผ่องใส การที่จิตใจของเราสะอาดผ่องใส ท่านเรียกว่าบุญ ดังคำจำกัดความภาษาบาลีว่า “อตฺตโน สนฺตานัง ปุนาติ วิโสเธตีติปุญฺญัง – สภาพใดที่ชำระสันดานของตนให้สะอาด คือให้บริสุทธิ์ สภาพนั้นชื่อว่าบุญ”

ดังนั้น เมื่อจิตใจผ่องใสขึ้น ถือว่าเป็นบุญแล้ว อย่างเช่นเราฟังธรรม ให้ทาน รักษาศีล สภาพจิตจะสูงขึ้น เพราะฉะนั้นท่านจึงกล่าวว่า “ผลของบุญก็คือทำใจให้ประเสริฐขึ้นในทันทีทันใด” ในด้านจิตใจแล้วผลของบุญบังเกิดขึ้นในทันทีทันใดที่เราได้ทำบุญ เหมือนการอาบน้ำ พออาบเสร็จร่างกายก็สะอาดทันที บุญตามหลักของพระพุทธศาสนาจึงมี ๓ อย่าง สรุปออกมาเป็นคำจำกัดความง่าย ๆ ว่า บุญก็คือการทำความดีที่ทำใจให้สะอาดผ่องใส แล้วส่งผลเป็นความสุขความเจริญ

ลักษณะของบาป มี ๓ ประการเช่นกันคือ
๑. เหตุของบาป ได้แก่การกระทำทุจริต ทั้งกาย วาจา ใจ
๒. ผลของบาป คือความทุกข์ ความเดือดร้อน ทั้งในชาตินี้และชาติต่อไป
๓. ตัวของบาป คือจิตใจที่สกปรก เศร้าหมอง ท่านจึงกล่าวว่า ข้อเสียของบาปคือทำให้ใจตกต่ำลง แล้วส่งผลเป็นความทุกข์ ความเดือดร้อน

บาปเราไม่ต้องการ เราต้องการบุญ เราจึงมาทำบุญเพื่อสางบาปออกไป อันจะส่งผลเป็นความสุข ความเจริญ คนที่สั่งสมบุญไว้มาก ๆ จึงเกิดเป็นบารมี ซึ่งบารมีนั้นสามารถให้ทุกสิ่งทุกอย่างที่น่าปรารถนา พระพุทธเจ้าได้สำเร็จพระสัมมาสัมโพธิญาณ และทรงบำเพ็ญสิ่งต่าง ๆ ได้มาก เพราะพระองค์มีบารมีมากล้น แม้แต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระองค์ก็ทรงสั่งสมบุญไว้มาก จึงเกิดเป็นพระบารมี พระองค์มีพระบารมีมาก จึงสามารถคุ้มครองพระองค์เอง พสกนิกร และประเทศชาติบ้านเมืองของเราให้สงบสุขได้ บุญที่เราได้สั่งสมไว้จะก่อผลให้แก่เราทั้งชาตินี้และชาติหน้าแน่นอน ไม่ว่าเราจะต้องการหรือไม่ต้องการก็ตาม เมื่อเราได้สั่งสมบุญ บุญก็ต้องเกิด ในพระสูตรที่ว่าด้วยการสั่งสมบุญที่กล่าวไว้ใน นิธิกัณฑสูตร แห่งคัมภีร์ขุททกนิกาย พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้ว่า

สุวณฺณตา สุสรตา สุสณฺฐานัง สุรูปตา
อธิปจฺจัง ปริวาโร สพฺพเมเตน ลพฺภติ

แปลว่า ความเป็นผู้ที่มีผิวพรรณผ่องใสก็ดี การเป็นผู้มีเสียงไพเราะน่าฟังก็ดี การเป็นผู้มีรูปทรงสมส่วนก็ดี การมีรูปงามก็ดี การเป็นใหญ่เป็นโตก็ดี การมีบริวารมากก็ดี สิ่งทั้งหมดนี้ คนจะได้ก็ด้วยอำนาจบุญ

หรือจะพูดโดยสรุปก็คือ สมบัติในมนุษย์ก็ดี สมบัติในสวรรค์ก็ดี สมบัติคือพระนิพพานก็ดี สิ่งทั้งหมดนี้คนจะรับได้ก็ด้วยอำนาจบุญ เมื่อเรามาสั่งสมบุญ ด้วยการละบาป บำเพ็ญบุญ ก็ถือว่าทำจิตใจให้สูงขึ้น จิตเป็นตัวเก็บบุญและบาปเอาไว้ การมาปฏิบัติธรรมนั้นย่อมทำจิตใจของเราให้สูงขึ้น เมื่อจิตสูงขึ้นเราก็จะต้องได้รับความสงบสุขและสิ่งน่าปรารถนา เพราะฉะนั้น ขอให้ตั้งใจที่จะขจัดความชั่วออกไป สั่งสมความดีให้เกิด อันเป็นหน้าที่ของเราผู้นับถือพระพุทธศาสนาทุกคน ถ้าทำได้ก็ถือว่าประเสริฐ ไม่เสียทีที่เกิดมาเป็นมนุษย์พบพระพุทธศาสนา

(จากบางส่วนหนังสือ ชำระใจให้ไร้ทุกข์...พระธรรมวิสุทธิกวี)




เจริญในธรรมครับ

โมทนา...สาธุ กับความบทความจะพยายามนำไปปฏิบัติค่ะ

ผลของบาปคือทุกข์

ส่วนผลของบุญนั้นกลับตรงข้าม