" อนิจเจทุกขสัญญา "

สัญญาที่ ๖ คือ การเจริญอนิจเจทุกขสัญญา เมื่อเห็นว่าไม่เที่ยงแล้ว

ยังต้องเห็นว่าเป็นทุกข์ด้วย ไม่ใช่ว่าไม่เที่ยง ไม่เที่ยง ไม่เที่ยง ก็แล้วไปนะคะ

แต่ต้องเห็นว่าสิ่งที่ไม่เที่ยงนั้นเป็นทุกข์ ทุกข์ทั้งนั้นตลอดวัน เป็นอย่างนั้นหรือ

เปล่าคะ ถ้าพิจารณาจริงๆ แม้แต่การที่จะต้องแก้ไขสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่เกิดขึ้นเป็น

ปรกติธรรมดาในชีวิตประจำวัน ถ้าพิจารณาก็จะเห็นว่านั่นคือทุกข์ที่ต้องแก้ไข

ถ้าไม่แก้ไขเลยก็เป็นสิ่งซึ่งเป็นไปไม่ได้ เพราะเหตุว่า ชีวิตจะคงอยู่โดยที่ไม่มี

การบริหาร ไม่มีการแก้ไขสิ่งที่บกพร่องต่างๆ ไม่ได้เลย

เพราะฉะนั้น ผู้ที่เจริญอนิจเจทุกขสัญญา ย่อมทำให้จิตเห็นภัยอย่าง

แรงกล้า ในความเฉื่อยชา ความเกียจคร้าน ความท้อถอย ความประมาท ความ

ไม่ประกอบความเพียร การไม่พิจารณา ย่อมปรากฏเปรียบเหมือนความสำคัญ

ว่าเป็นภัย ย่อมปรากฏเหมือนขณะเพชฌฆาตเงื้อดาบขึ้น นี่คือความไม่เที่ยง

จริงๆ นะคะ

ถ้าทุกคนรู้ว่าอาจจะตายเดี๋ยวนี้ หรือว่าพรุ่งนี้ หรือเมื่อไรก็ได้ แต่ว่า

ส่วนมากนะคะ มักจะลืม คือ ไม่ได้คิดถึงความเป็นอนิจจัง ซึ่งสั้นที่สุด และก็

อาจจะเกิดขึ้นที่จะสิ้นสุดสภาพความเป็นบุคคลนี้ในขณะไหนก็ได้ ถ้าคิดถึงการ

เกิดของสังสารวัฏฏ์นะคะ ซึ่งบางครั้งก็เป็นสุคติภูมิ บางครั้งก็เป็นทุคติภูมิ

เสมือนภูเขาสูงใหญ่กลิ้งมาหาทั้ง ๔ ทิศ ในขณะนี้กำลังเป็นอย่างนั้นจริงๆ นะ

คะ

เพราะฉะนั้น เวลาที่คิดถึงการเกิด การตาย ซึ่งจะต้องมีต่อไปเรื่อยๆ

ในสังสารวัฏฏ์ แต่มองไม่เห็นเลยนะคะ แต่ถ้าเห็นเป็นภัยใหญ่ เสมือนภูเขา

ใหญ่ซึ่งกลิ้งมาหาทั้ง ๔ ทิศ เมื่อนั้นจะรู้สึกได้ว่า ไม่ว่าจะเกิดในภพภูมิใด ก็

จะต้องมีการจุติแล้วก็การปฏิสนธิ แล้วก็มีการรับผลของกุศลกรรม และ อกุศล-

กรรม อย่างสั้นๆ ถ้าเป็นกามาวจรวิบาก ไม่ยาวนานเลยนะคะ เช่น เสียง

กระทบ ปรากฏนิดเดียว หมดไป สีที่กำลังปรากฏทางตา กระทบ ปรากฏนิด

เดียวหมดไป กลิ่นที่กระทบจมูก นิดเดียวหมดไป อ่อน หรือ แข็ง , เย็น หรือ

ร้อน , ตึง หรือ ไหว ที่กระทบกายก็เพียงเล็กน้อย แล้วก็หมดไป



...บรรยายโดย...

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์