วันเวลาปัจจุบัน 07 ต.ค. 2024, 20:38  



เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง


กฎการใช้บอร์ด


“อภิธรรม (สันสกฤต: abhidharma) หรืออภิธัมมะ (บาลี: abhidhamma) เป็นชื่อปิฎกศาสนาพุทธฉบับหนึ่งในปิฎกทั้งสามฉบับที่รวมเรียก "พระไตรปิฎก" อภิธรรมแปลว่าธรรมอันยิ่ง ปิฎกฉบับอภิธรรมนั้นเรียก "พระอภิธรรมปิฎก" ซึ่งว่าด้วยประมวลหลักธรรมและคำอธิบายที่เป็นหลักวิชาล้วนๆ ไม่มีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์และบุคคลเลย”



กลับไปยังกระทู้  [ 4 โพสต์ ]    Bookmark and Share
เจ้าของ ข้อความ
โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 25 ก.พ. 2023, 14:14 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
Moderators-1
Moderators-1
ลงทะเบียนเมื่อ: 24 พ.ค. 2011, 14:20
โพสต์: 8207


 ข้อมูลส่วนตัว




maxresdefault.jpg
maxresdefault.jpg [ 54.93 KiB | เปิดดู 1150 ครั้ง ]
น/462 วิสุทธิมรรค เล่ม 4
ในสมัยพุทธกาลมีแคว้นใหญ่ ๒ แควัน คือ แควันมคธ และแควันโกศล ทั้งสองแคว้นนี้
เป็นมหาอำนาจแผ่แสนยานุภาพปกครองแควันต่างๆ กว่า ๒๐ แห่งทั่วชมพูทวีป เรื่องนี้ทราบได้
จากข้อความในคัมภีร์อุทาน ราชสูตร""* ในพระสูตรนั้นมีเรื่องที่ภิกษุทั้งหลายสนทนาเปรียบเทียบ
พระเจ้าพิมพิสารที่ปกครองแคว้นมคธกับพระเจ้าปเสนทิโกศลที่ปกครองแคว้นโกศลว่า กษัตริย์
พระองค์ไหนมีพระราชทรัพย์ โภคสมบัติ ท้องพระคลัง แว่นแคว้น พาหนะ กำลังพล และ
แสนยานุภาพมากกว่ากัน

ประชาชนในแคว้นทั้งสองเหล่านั้นใช้ภาษามคธเป็นหลัก จะเห็นได้ว่า ในคัมภีร์อรรถกถา
ของสีลักขันธวรรค" กล่าวว่า ประชาชนในแคว้นโกศลมักทักทายกันด้วยคำว่า กจฺจิ โภ กุสลํ ?
(ท่านผู้เจริญ สุขภาพดีใหม ?) ซึ่งคล้ายกับคำอังกฤษว่า How do you do ? จึงเรียกว่า แคว้นแคว้นโกศล
คือ แควันของตนที่ทักทายกันด้วยคำว่า กุลลํ ส่วนประชาชนในแควันโกศลมักทักทายกันด้วยคำว่า
กจฺจิ ชมนียํ. กจฺจิ ยาปนียํ ? (สบายดีไหม ?) ซึ่งคล้ายกับคำอังกฤษว่า How are you ?

เมื่อแควันทั้งสองปกครองเมืองต่างๆ ทั่วชมพูทวีปเช่นนี้ จึงเป็นธรรมดาที่ประชาชนใน
แควันเหล่านั้นต้องสื่อสารกันด้วยภาษากลาง ซึ่งก็คือภาษามคธนั่นเอง
อังกฤษที่เป็นภาษากลางของประเทศมหาอำนาจฝังตะวันตกในปัจจุบัน
แสดงธรรมด้วยภาษากลางอันเป็นภาษาที่คนส่วนใหญ่เข้าใจกันในสมัยนั้น

ด้วยเหตุนี้ จึงทราบใด้ว่าพระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมด้วยภาษามคธเพื่อให้ซาวอินเดีย
ในสมัยพุทธกาลสามารถเข้าใจสิ่งที่ตรัสสอนได้ และภาษามคธนี้ก็มีชื่อเรียกว่า สกนิรุตติ (ภาษา
ของตน) พบในพระวินัยปิฎก จูฬวรรค ดังข้อความว่า

อนุธานามิ ภิกฺขเว สกาย นิรุตฺติยา พุทฺธวจนํ ปริยาปุณิตุ๋ "
ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้เล่าเรียนพุทธวจนะด้วยภาษาของตน

สกาย นิรุตติยาติ เอตฺถ สกา นิรุตติ นาม สมฺมาสมฺพุทฺเธน วุตฺตปฺปกาโร
มาคธิกโวหาโร.

.....................................................
พระธรรมคำสอน บัญญัติ ตรัส ไว้ดีแล้ว ไม่ต้องลด ไม่ต้องเพิ่ม ไม่ต้องแก้ไข ใดๆ ทั้งสิ้น
โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 25 ก.พ. 2023, 14:45 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
Moderators-1
Moderators-1
ลงทะเบียนเมื่อ: 24 พ.ค. 2011, 14:20
โพสต์: 8207


 ข้อมูลส่วนตัว


ในคำว่า สกาย นิรุตฺติยา (ด้วยภาษาของตน) นี้ ภาษาของตน คือ ภาษาของ
ชาวมดธ อันมีลักษณะดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้
นอกจากนั้น ภาษามคธยังมีชื่อเรียกอีก ๘ อย่าง พบในตัมภีร์อรรถกถา ดังนี้
๑. มาคธภาสา: ภาษาอันมีในแคว้นมคธ พบในอรรถกถาของพระอภิธรรมบิฏก" ว่า
- สพฺพตฺถ มาคธภาสาว อุสฺสนฺนา (มาคธภาษาเท่านั้นนิยมใช้มากในทุกสถานที่)
๒. มาคธิกภาสา : ภาษาอันมีในแคว้นมคธ พบในอรรถกถาของปฏิสัมภิทามรรค
- มาคธิกภาสํ ภาสิสฺสติ (จักกล่าวมาคธิกภาษา)
๓. ตันติภาษา : ภาษาของพระพุทธพจน์ พบในอรรถกถาของธรรมบท" ว่า
- ตนติภาสํ มโนรมํ (ภาษาของพระพุทธพจน์อันน่ารื่นรมย์)
๔. มูลภาษา : ภาษาตั้งเติมของคนตันกัป พบในอรถถาของปฏิสัมภิทามรรค" ว่า
- สพฺพสตฺตานํ มูลภาสาย ปเกทคตํ ญาณํ นิรุตฺติปฏิสมภิทา (นิรุตฺติปฏิสัมภิทา
คือ ปัญญาแตกฉาน(ในภาษามคธนั้น]ที่เป็นภาษาดั้งเติมของเหล่าสัตว์ทั้งปวง)
๕. อริยกะ หรือ อริยโวหาร : ภาษาของชาวอารยัน พบในอรรถกถาของพระวินัยปิฎก
มหาวรรค"ว่า
- ตตฺถ อริยกํ นาม อริยโวหาโร มาคธภาสา (ในพากย์นั้น ที่ชื่อว่า อริยกะ คือ
ภาษาของชาวอารยัน กล่าวคือ ภาษาของชาวมคธ)
๖. พรหมโวหาร : ภาษาของพรหม พบในอรรถกถาของพระอภิธรรมบิฏก" ว่า
- อยเมเวกา ยถาภุจฺจพรหฺมโวหารอริยโวหารสงฺขาตา มาคธภาสา น ปริวตฺติ
(มาคธภาษานี้เป็นเพียงภาษาเดียวที่เรียกว่า พรหมโวหาร (ภาษาของพรหม) และอริยโวหาร
(ภาษาของชาวอารยัน) อย่างแท้จริง ไม่แปรเปลี่ยน(ตามกาลเวลา)
๗. ธัมมนิรุตติ : ภาษาคงที่ พบในอรรถกถาของพระอภิธรรมปิฏก" ว่า
- ตตฺถ ธมฺมนิรุตฺตาภิลาเป ญาณนฺติ ตสุมี อตฺเถ ธมฺเม จ ปวตฺตมานาย ตสฺสา

.....................................................
พระธรรมคำสอน บัญญัติ ตรัส ไว้ดีแล้ว ไม่ต้องลด ไม่ต้องเพิ่ม ไม่ต้องแก้ไข ใดๆ ทั้งสิ้น


โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 25 ก.พ. 2023, 16:04 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
Moderators-1
Moderators-1
ลงทะเบียนเมื่อ: 24 พ.ค. 2011, 14:20
โพสต์: 8207


 ข้อมูลส่วนตัว




scary-sea-1.jpg
scary-sea-1.jpg [ 63.46 KiB | เปิดดู 1146 ครั้ง ]
ธมฺมนิรุตฺตืยา สภาวปญฺญตฺยา อภิลาเป ญาณํ (คำว่า ตตฺถ ธมฺมนิรุตฺตาภิลาเป ญาณํ(ความว่า
รู้ในการพูดภาษาคงที่นั้น) หมายถึง ปัญญาในการพูดภาษาคงที่นั้น คือ ในการพูดคำบัญญัติที่
ไม่เปเลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นไปในผลและเหตุนั้น)

๘. สภาวนิรุตติ ภาษาคงที่ พบในอรรถกถาของพระอภิธรรมปิฎก ว่า
-ตสมี สภาวนิรุตฺตาภิลาเป ปเภทคตํ ญาณํ นิรุตฺติปฏิสมภิทา
ในการพูดภาษาคงที่นั้น ชื่อว่า มิรุตติปฏิสัมภิทา)

ชื่อว่า ธัมมนิรุตติ และสภาวนิรุตติ มีความหมายเหมือนกัน โดยความเป็นภาษาคงที่ไม่
เปลี่ยนแปลงตามกาลเวลาเหมือภาษาอื่นๆ แม้ภาษานี้จะสาบสูญไปจากโลกมนุษย์แล้วก็คงอยู่
ในเทวโลกและพรหมโลกโดยพรหมเหล่านั้นจะมาเป็นคนต้นกัปเมื่อโลกพินาส แล้วอุบัติขึ้นใหม่
ตามขัอความที่กล่าวไว้ในทีนิกาย ปาฏิกวรรด อัคคัญญสูตร"* ภาษานี้จึงเป็นภาษาของพระ
พุทธเจ้าทุกพระองค์ จะเห็นใด้ว่าพระเจ้ามหินทะผู้เป็นพระราชบิดาของพระพุทธเจ้าพระเจ้านามว่า
ผุสสะ ผู้ตวัสรู้เมื่อ ๙๑ กัปที่ผ่านมา ได้กล่าวนอบน้อมพระพุทธเจ้าพระองค์นั้นด้วยบทมหานมัสการ
ว่า นโม ตสฺส เป็นตัน ดังที่ปรากฏในอรรถถาธรรมบท"** และในมหาสุตโสมชาดก ก็มีเนื่อง
ของพระเจ้าสุตโสมที่ให้ฟังคาถา ๔ บทซึ่งเป็นคำสอนของพระพุทธเจ้ากัสสปะผู้เสด็จดับข้นธ
ปรินิพพานไปแล้ว แต่คำสอนที่เป็นคาถา ๔ คาถาเหล่านั้นก็ยังคงอยู่ในโลก

การที่ภาษามคธนี้คงอยู่ตามธรรมชาติไม่เปลี่ยนแปลง อาจจะเป็นเพราะว่ามีรากศัพท์ที่
แน่นอนชัดเจน และไม่ชับช้อนเหมือนภาษาสันสกฤต เช่น วิภัตตินามในภาษามคธมี ๑๔ ศัพท์ แต่
ในภาษาสันสกฤตมี ๒๑ ศัพท์ วิภัตติอาขยาตในภาษามคธมี ๙๖ ศัพท์ แต่ในภาษาสันสกฤตมี
คัพท์ อีกทั้งการผันคำในสันสกฤตก็ชับซ้อนและมีข้อยกเว้นมากมาย ภาษามคธจึงเป็นภาษาของ
พระพุทธเจ้าทุกพระองค์

บางท่านเข้าใจว่า คำว่า ปาฬิ หรือ ปาลิ แปลว่า "บาลี" เป็นคำใหม่ที่พบในคัมภีร์อรรถ
กถา ซึ่งไม่ปรากฏในพระไตรปิฎก แต่แท้จริงแล้วคำว่า ปาฬิ มีมาตั้งแต่สมัยปฐมสังคายนา
ข้อความในสังยุตตนิกาย มหาวรรคว่า

.....................................................
พระธรรมคำสอน บัญญัติ ตรัส ไว้ดีแล้ว ไม่ต้องลด ไม่ต้องเพิ่ม ไม่ต้องแก้ไข ใดๆ ทั้งสิ้น
โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 01 มี.ค. 2023, 21:13 
 
ออฟไลน์
อาสาสมัคร
อาสาสมัคร
ลงทะเบียนเมื่อ: 17 ก.ย. 2012, 15:32
โพสต์: 2885


 ข้อมูลส่วนตัว


ภาษามคธเป็นภาษาคงที่และจะไม่วิบัติ
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=63271

เหตุผลที่ทรงเลือกภาษาปรากฤตประกาศพระศาสนา
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=26&t=28085


แสดงโพสต์จาก:  เรียงตาม  
กลับไปยังกระทู้  [ 4 โพสต์ ] 

เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง


 ผู้ใช้งานขณะนี้

กำลังดูบอร์ดนี้: ไม่มีสมาชิก และ บุคคลทั่วไป 2 ท่าน


ท่าน ไม่สามารถ โพสต์กระทู้ในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ ตอบกระทู้ในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ แก้ไขโพสต์ของท่านในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ ลบโพสต์ของท่านในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ แนบไฟล์ในบอร์ดนี้ได้

ค้นหาสำหรับ:
ไปที่:  
Google
ทั่วไป เว็บธรรมจักร