จึงอยากถามประสบการณ์เอกอนกับความหมาย ภวังคจิต ที่เอกอนกำหนดรู้ว่าเป็นอย่างไรครับ

ขอให้พี่เอกอนหายป่วยไวๆ นะครับ

ในพระอภิธรรม เราศึกษาว่ามี มหากุศลจิต 8 ดวง ซึ่งเป็นกามาวจรกุศลจิต ทำไมจึงไม่มีมหากุศลจิตแต่เพียงดวงเดียว เหตุผลก็คือจิตแต่ละประเภท (ดวง) มีปัจจัยเฉพาะตน ๆ ที่ทำให้จิตนั้นเกิดขึ้น ถ้าเรารู้เรื่องจิตประเภทต่าง ๆ เหล่านี้ และถ้ามีสติระลึกรู้ขณะที่ลักษณะของจิตเหล่านี้ปรากฏ ก็จะทำให้เราไม่ยึดถือจิตเหล่านี้ว่าเป็นตัวตน มหากุศลจิต 4 ดวง เกิดร่วมกับ โสมนัสเวทนา และ มหากุศลจิตอีก 4 ดวง เกิดกับ อุเบกขาเวทนา เราอยากจะมีมหากุศลโสมนัส เพราะเราชอบโสมนัสเวทนา แต่เราก็ไม่สามารถบังคับบัญชาให้โสมนัสเวทนาเกิดได้ บางครั้งเราก็ให้ทานด้วยโสมนัสเวทนา บางครั้งก็ด้วยอุเบกขา โสมนัสหรืออุเบกขาจะเกิดกับมหากุศลจิตตามเหตุปัจจัย มหากุศลจิต 4 ดวงสัมปยุตต์ด้วยปัญญา อีก 4 ดวงไม่สัมปยุตต์ด้วยปัญญา เช่น เราอาจช่วยเหลือสงเคราะห์ผู้อื่นโดยไม่มีปัญญาหรือมีปัญญาเกิดร่วมด้วย เมื่อเรารู้ว่าการช่วยเหลือสงเคราะห์ผู้อื่นเป็นกุศล หรือถ้าสติระลึกรู้นามธรรมหรือรูปธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนั้น มหากุศลจิตนั้นก็มีปัญญาเกิดร่วมด้วย มหากุศลจิต 4 ดวงเป็นอสังขาริก (เกิดขึ้นเอง ไม่มีการชักจูงด้วยตนเองหรือผู้อื่น) อีก 4 ดวงเป็นสสังขาริก (โดยการชักจูงของตนเองหรือผู้อื่น) มหากุศลจิต 8 ดวง คือ

....

โสภณจิตที่เป็นรูปภูมิ (รูปาวจรจิตสำหรับผู้ที่บรรลุรูปฌาน)
โสภณจิตที่เป็นอรูปภูมิ (อรูปาวจรจิตสำหรับผู้ที่บรรลุอรูปฌาน)
โสภณจิตซึ่งเป็นโลกุตตรภูมิ สำหรับผู้ที่ตรัสรู้เป็นพระอริยบุคคล

กามาวจรจิตเท่านั้นที่เป็นอโสภณจิตได้
จิตที่เป็นรูปภูมิ อรูปภูมิ และโลกุตตรภูมิเป็นโสภณจิตได้เท่านั้น

ผู้ที่ไม่ได้บรรลุฌานหรือไม่รู้แจ้งพระนิพพาน ไม่มีจิตภูมิอื่นแต่สามารถรู้แจ้งสัจจธรรมที่เป็นกามภูมิที่พระผู้มีพระภาคได้ทรงแสดงไว้แล้ว เราจะรู้ได้ด้วยตนเองว่าเป็นประโยชน์หรือไม่ที่จะกระทำทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา เราจะรู้ได้ว่าการเจริญกุศลดังกล่าวนี้ทำให้เรามีอกุศลจิตน้อยลงหรือไม่ บางครั้งเป็นโอกาสที่จะทำทาน บางครั้งเป็นโอกาสจะรักษาศีลหรือเจริญภาวนา แต่การเจริญวิปัสสนานั้นเจริญได้ขณะที่ทำทาน รักษาศีล เจริญสมถภาวนา หรือขณะที่ศึกษาธรรม หรือแสดงธรรม และในขณะที่ไม่มีโอกาสที่จะกระทำทาน รักษาศีลหรือกุศลอื่น ๆ แม้ว่าจะยังไม่ได้อบรมเจริญสติระลึกรู้นามธรรมและรูปธรรมมากนัก เราก็สามารถที่จะรู้ว่าสติเป็นปัจจัยให้อกุศลจิตเกิดน้อยลง และการยึดมั่นในตัวตนน้อยลงบ้างหรือไม่ การเจริญสติทำให้เราพิสูจน์คำสอนของพระผู้มีพระภาคได้

ครั้งนั้นแล ท่านพระอุบาลีเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายบังคมแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้กราบทูลว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอประทานพระวโรกาส ขอพระผู้มีพระภาคโปรดแสดงธรรมโดยย่อแก่ข้าพระองค์ ที่ข้าพระองค์ได้สดับแล้ว จะเป็นผู้หลีกออกจากหมู่ อยู่ผู้เดียว ไม่ประมาท มีความเพียร มีใจเด็ดเดี่ยวอยู่เถิดฯ "

"ดูกรอุบาลี เธอพึงรู้ธรรมเหล่าใดแลว่า ธรรมเหล่านี้ไม่เป็นไปเพื่อความเบื่อหน่าย เพื่อคลายกำหนัด เพื่อความดับ เพื่อความสงบ เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อตรัสรู้ เพื่อนิพพาน โดยส่วนเดียว เธอพึงทรงธรรมเหล่านั้นไว้ โดยส่วนหนึ่งว่า นี้มิใช่ธรรม นี้ไม่ใช่วินัย นี้ไม่เป็นคำสั่งสอนของศาสดา อนึ่ง เธอพึงรู้ธรรมเหล่าใดแลว่า ธรรมเหล่านี้เป็นไปเพื่อความเบื่อหน่าย เพื่อคลายกำหนัด เพื่อความดับ เพื่อสงบระงับ เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อตรัสรู้ เพื่อนิพพาน โดยส่วนเดียว เธอพึงทรงจำธรรมเหล่านี้ไว้โดยส่วนหนึ่งว่านี้เป็นธรรม นี้เป็นวินัย นี้เป็นคำสั่งสอนของศาสดาฯ "

http://www.dharma-gateway.com/ubasika/n ... ham-20.htm