กรรม คือ การกระทำ


กรรม คือการกระทำ ทำดีก็เป็นกรรม ทำชั่วก็เป็นกรรม
ทำดีเรียกว่า กุศลกรรม ทำชั่วเรียกว่าอกุศลกรรม...

บางคนบอกว่า ไม่เชื่อ เรื่องกรรม
บอกว่าอยู่ที่ตัวเราเอง อยู่ที่การทำของเราเอง
ตอบอย่างนี้ ชัดเจนเลยว่า ไม่เข้าใจเรื่องกรรม
ก็การกระทำของคุณนั่นแหล่ะเป็นกรรม
กรรมไม่ใช่สิ่งชั่วร้ายฝ่ายเดียว หรือไม่ใช่ผลร้ายฝ่ายเดียว
ไม่ใช่ผลของอดีตฝ่ายเดียว ถึงปัจจุบันที่ทำอยู่ก็เป็นกรรม
หรือการกระทำ ทำทางกาย จะดีหรือชั่ว เรียกว่า กายกรรม
(ถ้าทำดี เป็นกุศลกรรม ที่เกิดขึ้นทางกาย
ถ้าทำชั่ว เป็นอกุศลกรรม ที่เกิดขึ้นทางกาย)
ทำทางจาวา เช่น โกหก ด่าคนอื่น หรือสวดมนต์ไหว้พระ เป็นวจีกรรม
ทำทางใจ เช่น พยาบาทคนอื่น อิจฉาคนอื่น
หรือมีเมตตาต่อคนอื่น เป็นมโนกรรม

สรุปก็คือ กรรมที่ทำมี 2 ประเภท คือ ดี กับ ชั่ว
เกิดขึ้น 3 ทาง คือกาย วาจา ใจ
เมื่อเป็นเช่นนี้ จะปฏิเสธการกระทำ (กรรม) ของตนเชียวหรือ
(ในกรรม 12 ที่แบ่งตามประเภทต่าง ๆ
ก็สรุปลงในนี้เหมือนกัน คือฝ่ายดี กับฝ่ายชั่ว)