กรัชกาย/เขียน
พระพุทธ เป็นมนุษย์หรือเทวดา?

ครั้งหนึ่ง เมื่อพระพุทธเจ้ากำลังเสด็จพุทธดำเนินทางไกล

พราหมณ์ผู้หนึ่งได้เดินทางไกลทางเดียวกับพระองค์ มองเห็นรูปจักรที่รอยพระบาทแล้วมีความอัศจรรย์ใจ

ครั้นพระองค์เสด็จลงไปประทับนั่งพักที่โคนไม้ต้นหนึ่งข้างทาง

พราหมณ์เดินตามรอยพระบาทมา มองเห็นพุทธลักษณาการที่ประทับนั่ง สงบลึกซึ้งน่าเลื่อมใสยิ่งนัก

จึงเข้าไปเฝ้า และทูลถามว่า “ท่านผู้เจริญ คงจักเป็นเทพเจ้า”

พระพุทธเจ้าตรัสตอบว่า “แน่ะพราหมณ์ เทพเจ้าเราก็จักไม่เป็น”

ทูลถามต่อไปว่า “ท่านผู้เจริญ คงจักเป็นคนธรรพ์” ตรัสตอบว่า “คนธรรพ์ เราก็จักไม่เป็น”

“ท่านผู้เจริญ คงจักเป็นยักษ์”

“ยักษ์ เราก็จักไม่เป็น”

“ท่านผู้เจริญ คงจักเป็นมนุษย์”

“มนุษย์ เราก็จักไม่เป็น”

ทูลถามว่า “เมื่อถามว่า ท่านผู้เจริญ คงจักเป็นเทพ ท่านก็กล่าวว่า เทพเราก็จักไม่เป็น

เมื่อถามว่า ท่านผู้เจริญ คงจักเป็นคนธรรพ์…เป็นยักษ์...เป็นมนุษย์ ท่านก็กล่าวว่า จักไม่เป็น

เมื่อเช่นนั้น ท่านผู้เจริญจะเป็นใครกันเล่า”

ตรัสตอบว่า “นี่แน่ะพราหมณ์ อาสวะเหล่าใด ที่เมื่อยังละไม่ได้ จะเป็นเหตุให้เราเป็นเทพเจ้า...

เป็นคนธรรพ์…เป็นยักษ์...เป็นมนุษย์

อาสวะเหล่านั้น เราละได้แล้ว ถอนรากเสียแล้ว..หมดสิ้น ไม่มีทางเกิดขึ้นได้อีกต่อไป

เปรียบเหมือนดอกอุบล ดอกปทุม ดอกบุณฑริก เกิดในน้ำ โตในน้ำ แต่ตั้งอยู่พ้นน้ำ ไม่ถูกน้ำฉาบติด

ฉันใด

เราก็ฉันนั้น เหมือนกัน เกิดในโลก เติบโตขึ้นในโลก แต่เป็นอยู่เหนือโลก ไม่ติดกลั้วด้วยโลก ฉันนั้น

นี่แน่ะพราหมณ์ จงถือเราว่าเป็น “พุทธะ” เถิด”

องฺ.จตุกฺก.21/36/48

(พุทธธรรมหน้า 482)