สัตว์ทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นช้างม้าวัวควายลิงค่าง มันจะเชื่อฟังคำสั่งเจ้าของช่วยทำการทำงานไถไร่ไถนาลากซุงเป็นต้นได้ เจ้าของจะต้องฝึก ฝึกจนมันเชื่องเชื่อฟังคำสั่งก่อนฉันใด จิตก็ฉันนั้นเจ้าของคือตัวเองจะต้องฝึกฝึกให้มันเชื่องให้หมดพยศก่อนจึงจะอำนวยสุขประโยชน์โสติผลให้ตนได้

ดังบาลีคาถาว่า


ทุนฺนิคฺคหสฺส ลหุโน ยตฺถ กามนิปาติโน
จิตฺตสฺส สมโถ สาธุ จิตฺตํ ทนฺตํ สุขาวหํ.

การฝึกจิตอันข่มได้ยาก เป็นธรรมชาติเร็ว มักตกไปในอารมณ์ความใคร่
เป็นการดี จิตที่ฝึกดีแล้ว เป็นเหตุนำความสุขมาให้.

เฉกเช่นการฝึกลิงป่านี่ฉะนั้น

https://www.youtube.com/watch?v=Z9O-Wzvijss

สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ ยตฺถกามนิปาตินํ
จิตฺตํ รกฺเขถ เมธาวี จิตฺตํ คุตฺตํ สุขาวหํ.

บุคคลผู้มีปัญญา พึงรักษาจิต ที่เห็นได้ยากแสนยาก ละเอียดยิ่งนัก มักตกไปในอารมณ์ตามความใคร่
จิตที่คุ้มครองไว้ได้แล้ว เป็นเหตุนำความสุขมาให้.

ทูรงฺคมํ เอกจรํ อสรีรํ คุหาสยํ
เย จิตฺตํ สญฺญเมสฺสนฺติ โมกฺขนฺติ มารพนฺธนา.

ชนเหล่าใด จักสำรวมจิต อันไปในที่ไกล เที่ยวไปดวงเดียว ไม่มีรูปร่าง มีถ้ำคือกายนี้เป็นที่อาศัย
ชนเหล่านั้น จะพ้นจากเครื่องผูกแห่งมาร.

อนวฏฺฐิตจิตฺตสฺส สทฺธมฺมํ อวิชานโต
ปริปฺลวปสาทสฺส ปญฺญา น ปริปูรติ.

ปัญญาย่อมไม่บริบูรณ์แก่ผู้มีจิตไม่มั่นคง ไม่รู้แจ้งพระสัทธรรม มีความเลื่อมใสอันเลื่อนลอย


ผนฺทนํ จปลํ จิตฺตํ ทุรกฺขํ ทุนฺนิวารยํ
อุชุํ กโรติ เมธาวี อุสุกาโรว เตชนํ
วาริโชว ถเล ขิตโต โอกโมกตอุพฺภโต
ปริผนฺทติทํ จิตฺตํ มารเธยฺยํ ปหาตเว.

จิตเป็นธรรมชาติดิ้นรน กวัดแกว่ง รักษายาก ห้ามได้ยาก
นักปราชญ์ ย่อมกระทำจิตให้ตรง เหมือนช่างศรดัดลูกศรให้ตรง ฉะนั้น
จิตนี้อันโยคาวจรยกขึ้นจากอาลัยคือกามคุณ ๕ ซัดไปในวิปัสสนากรรมฐาน เพื่อละบ่วงมาร ย่อมดิ้นรน เปรียบเหมือนปลาที่ถูกจับขึ้นจากที่อยู่คือน้ำ โยนไปบนบก ดิ้นรนอยู่ ฉะนั้น.

จิตซึ่งถูกเจ้าของปล่อยให้มันเที่ยวเพลินไปทางหู ทาง ตา เป็นต้น อย่างอิสระปราศจากการควบคุมมานาน วันหนึ่งเจ้าของคิดได้ขึ้นมาจับมันมาฝึกแบบสมถกรรมฐาน, วิปัสสนากรรมฐาน มันก็พยศดิ้นรนงอแงไม่เอาเจ็บเดี๋ยวตายนะ เหมือนชาวนาฝึกวัวฝึกควายให้ลากเกวียนไถนา แรกๆมันจะพยศพาเจ้าของถูลู่ถูกังออกไปนอกไร่นอกนา นานเลยกว่าจะเชื่องกว่าจะเชื่อฟังนำมาใช้ประโยชน์ได้

อิทํ ปุเร จิตฺตมจาริ จาริกํ
เยนิจฺฉกํ ยตฺถกามํ ยถาสุขํ
ตทชฺชหํ นิคฺคหิสฺสมิ โยนิโส
หตฺถึ ปภินฺนํ วิย องฺกุสคฺคาโห.

เมื่อก่อน จิตนี้ ได้ท่องเที่ยวจรไป ตามอาการที่ปรารถนา ตามอารมณ์ที่ใคร่ ตามความสบาย
วันนี้ เราจักข่มมันด้วยโยนิโสมนสิการ ประหนึ่ง นายควาญช้างข่มช้างตัวตกมัน ฉะนั้น.

ทิโส ทิสํ ยนฺตํ กยิรา เวรึ วา ปน เวรินํ
มิจฺฉาปณิหิตํ จิตฺตํ ปาปิโย นํ ตโต กเร.

จิตที่บุคคลตั้งไว้ผิด พึงทำเขาให้เลวทรามยิ่งกว่าความฉิบหายที่โจรเห็นโจร หรือคนมีเวรเห็นคนมีเวรทำให้แก่กัน.


น ตํ มาตา ปิตา กยิรา อญฺเญ วาปิจ ญาตกา
สมฺมาปณิหิตํ จิตฺตํ เสยฺยโส นํ ตโต กเร.

มารดาบิดา ก็หรือว่าญาติเหล่าอื่น พึงทำเหตุนั้นให้ไม่ได้ จิตที่บุคคลตั้งไว้ชอบแล้ว พึงทำเขาให้ประเสริฐกว่าเหตุนั้น

ยถา อคารํ ทุจฺฉนฺนํ วุฏฺฐิ สมติวิชฺฌติ
เอวํ อภาวิตํ จิตฺตํ ราโค สมติวิชฺฌติ
ยถา อคารํ สุจฺฉนฺนํ วุฏฺฐิ น สมติวิชฺฌติ
เอวํ สุภาวิตํ จิตฺตํ ราโค น สมติวิชฺฌติ.

ฝนย่อมรั่วรดเรือนที่มุงไม่ดี ฉันใด ราคะย่อมเสียดแทงจิตที่ไม่ได้อบรมแล้ว ฉันนั้น
ฝนย่อมรั่วรดเรือนที่มุงดีแล้วไม่ได้ ฉันใด ราคะก็ย่อมเสียดแทงจิตที่อบรมดีแล้วไม่ได้ ฉันนั้น.

มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา
มนสา เจ ปทุฏฺเฐน ภาสตี วา กโรติ วา
ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ จกฺกํว วหโต ปทํ.

ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จด้วยใจ
ถ้าบุคคลมีใจชั่วร้ายแล้ว พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี
ความทุกข์ย่อมตามเขาไป เพราะทุจริต ๓ อย่างนั้น เหมือนล้อหมุนไปตามรอยตีนโค ตัวเทียมแอกไปอยู่ ฉะนั้น.


มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา
มนสา เจ ปสนฺเนน ภาสตี วา กโรติ วา
ตโต นํ สุขมเนฺวติ ฉายาว อนุปายินี.

ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จด้วยใจ
ถ้าบุคคลมีใจผ่องใสแล้ว พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี
ความสุขย่อมตามเขาไป เพราะสุจริต ๓ อย่างนั้น เหมือนเงาไปตามตัว ฉะนั้น.

เอหิปสฺสิโก (พระธรรม) ควรเรียกให้มาดู คือ เชิญชวนให้มาชม เหมือนของดีวิเศษที่ควรป่าวร้องให้มาดู หรือท้าทายต่อการพิสูจน์ เพราะเป็นของจริงและดีจริง






http://larndham.org/index.php?/topic/27 ... ntry393770

เรื่องการฝึกจิตใจที่พยศให้หมดพยศนั้นต้องพิสูจน์ด้วยการปฏิบัติด้วยการทำ ไม่ใช่ด้วยการพูด ทดลองด้วยนั่งสังเกตอย่างน้อยๆสัก ๓๐ นาที สังเกตว่ามันอยู่กับงาน คือ ลมหายใจเข้า กับ ลมหายใจออก (ลมเข้าๆออกๆ=กรรมฐาน) เป็นต้น ได้นานๆ เหมือนตัวอย่างที่ขีดเส้นใต้บ้างไหม หรือมันวิบไปวิบมา จับเวลาดู เอหิปัสสิโก

อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ โก ชญฺญา ‘มรณํ สุเว’
น หิ โน สงฺครนฺเตน มหาเสเนน มจฺจุนา
เอวํ วิหาริมาตาปึ อโหรตฺตมตนฺทิตํ
ตํ เว ‘ภทฺเทกรตฺโตติ สนฺโต อาจิกฺขเต มุนี.

ความเพียรเครื่องเผากิเลส ควรทำเสียแต่ในวันนี้ทีเดียว ใครเลยพึงรู้ได้ว่า ความตายจะมีในวันพรุ่งนี้
เพราะว่าความผัดเพี้ยนด้วยความตาย ซึ่งมีเสนาใหญ่นั้น ไม่มีเลย
มุนีผู้สงบ ย่อมเรียกบุคคลผู้มีปกติอยู่อย่างนั้น มีความเพียรไม่เกียจคร้าน ตลอดกลางวันและกลางคืนนั่นแลว่า ผู้มีราตรีเดียวเจริญ.

เพียรฟังน๊าจึงละไม่รู้ได้เท่าที่กำลังเป็นไปตามที่ตถาคตทรงตรัสรู้ว่า
มีแต่จิตเกิดดับแต่ละ1ขณะหลากหลายดับไม่กลับมาให้รู้อนันตกาล
เริ่มต้นฟังใหม่ทุกครั้งที่รู้ว่ายังไม่เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏเป็นธรรมดา

พึ่งคำตถาคตเมื่อรู้ตรงสัจจะที่กำลังปรากฏเดี๋ยวนี้

เอาตามที่สบายใจเถอะขอรับ คิกๆๆ อยากฟังก็ฟัง อยากพูดก็พูด อยากทำอะไรก็ไปทำ