การทำบุญโดยอาศัยอวิชชาเป็นเหตุ เรียกว่า ปุญญาภิสังขาร
ผู้ที่มีศรัทธาเลื่อมใสในการทำบุญทำกุศลต่างๆ มีทาน รักษาศีล เจริญภาวนา
โดยมีความปรารถนา การไปเกิดในสุคติภูมิ มีความสุขกายา สบายใจ
ที่จะมีต่อไปในภายภาคหน้า ให้ยิ่งกว่าในปัจจุบันชาตินั้น
เพราะยังมองไม่เห็นโทษและคุณของอริยสัจจ์ ๔ นี้ ด้วยอำนาจของอวิชชาที่ปกปิดไว้
จึงเป็นเหตุปัจจัยให้ทำทาน ศีล ภาวนา ด้วยมหากุศลจิต

ผู้ที่เกิดมาเป็นมนุษย์เทวดาติดตัวมา เห็นว่าความสุขกายสุขใจ ที่ตนได้รับอยู่
ยังมีความเดือดร้อน ให้เศร้าโศกได้ ความสุขยังไม่ปราณีตเท่ากับความสุขของรูปพรหม
เพราะรูปพรหมไม่ต้องแสวงหาอาหาร เพื่อปากท้องมีอายุยืนยาว มีอำนาจมากกว่า
มีความสุขและสวยงามยิ่งกว่า ก็ปรารถนาเกิดเป็นพรหม เพียรทำสมถะภาวนาจนสำเร็จรูปฌาน
เพราะมองไม่เห็นคุณของอริยสัจ ๔ ด้วยอำนาจอวิชชา นี่คือ ปุญญาภิสังขารเกิดขึ้น
เพราะอาศัยอวิชชาเป็นเหตุให้ทำทำสมถะภาวนาสำเร็จฌาน ด้วยรูปาวจรกุศลจิต ๕