นิทานชาดก อภิณหชาดก : เพื่อนหาย ใจหาย
นิทานชาดก, นิทาน เรื่องของสัตว์
นิทานชาดก ช้าง สุนัข


เหตุที่ตรัสชาดก : ทรงปรารภอุบาสกคนหนึ่งกับพระเถระแก่ ที่มีความสนิทสนมกันมาก ไปมาหาสู่กันอยู่เสมอ

ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติในนครพาราณสี พระองค์มีช้างมงคลหัตถีตัวหนึ่งเลี้ยงไว้ในโรงช้างภายในพระราชวัง ต่อมามีลูกสุนัขตัวหนึ่งเข้าไปอาศัยกินข้าวอยู่ในโรงเลี้ยงช้างนั้นเป็นประจำจนคุ้นเคยสนิทสนมกับช้าง ช้างได้จับลูกสุนัขนั้นขึ้นชูเล่น บางทีก็ยกขึ้นวางไว้บนศีรษะของมันด้วยความรักใคร่อย่างยิ่ง


วันหนึ่งมีคนมาขอซื้อลูกสุนัขตัวนั้นออกไปเลี้ยงที่อื่น และตั้งแต่มันหายไป ช้างเศร้าโศกคิดถึงแต่ลูกสุนัขตัวนั้น ไม่เป็นอันกินหญ้าและน้ำแลย
คนเลี้ยงช้างเห็นดังนั้นจึงนำความไปกราบทูลพระเจ้าพรหมทัตให้ทรงทราบ พระองค์รับสั่งให้อำมาตย์ผู้หนึ่งไปสังเกตการณ์ เมื่ออำมาตย์ผู้นั้นไปตามรับสั่งแล้วก็ได้ทราบว่าที่ช้างมงคลตัวนี้มีอาหารซึมเศร้า เพราะมันคิดถึงลูกสุนัขนั่นเอง จึงนำความมากราบทูลพระเจ้าพรหมทัตทันที

“ใครเอาลูกสุนัขตัวนั้นไป ขอให้นำมาคืนโดยเร็วอย่าชักช้า”

ฝ่ายชายที่ซื้อสุนัขไปได้ทราบก็เกรงกลัวพระราชอาญา จึงปล่อยสุนัขตัวนั้นทันที

สุนัขแสนรู้เมื่อถูกปล่อย แทนที่จะวิ่งไปที่อื่น มันวิ่งมายังโรงช้างในทันใด ช้างเห็นเพื่อนรักแล้ว เกิดความดีอกดีใจถึงกับน้ำตาไหลพราก มันจับสุนัขขึ้นวางไว้บนศรีษะ แล้วเชิดไปชูมาอย่างสนุกสนานรื่นเริง

นับแต่วันนั้นมา ช้างมงคลหัตถีก็กลับมากินหญ้า กินน้ำตามปกติ และมีความสุขดังแต่ก่อน

ข้อคิดจากชาดก :
การอยู่ร่วมกัน คบหาสมาคมกันเป็นนิจ ย่อมเกิดความสนิทสนมรักใคร่กันไม่ว่าคนหรือสัตว์ แต่เมื่อถึงคราวต้องจากกัน ความผูกพันย่อมจะทำให้เศร้าโศกเป็นธรรมดา

ประชุมชาดก
สุนัขในครั้งนั้น ได้เป็น อุบาสก
ช้างในครั้งนั้น ได้เป็น พระเถระแก่
พระราชาในครั้งนั้น ได้เป็น พระอานนท์
บัณฑิตผู้เป็นอำมาตย์ไ ด้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

........