อกุศลเจตสิก ๑๔ กับอกุศลจิต ๑๒ จัดอยู่ในประเภท อกุศลเหมือนกัน
อกุศลเจตสิก กับ อกุศลจิต เมื่อเกิดขึ้นก็จะเกิดพร้อมกัน ดับก็จะดับพร้อมกัน และมีอารมณ์เดียวกัน
มีความเป็นไปพร้อมกันจะไม่ขัดแย้งกันเลย

เมื่อเรามาดูความที่แตกต่าง คือ อกุศลเจตสิก ๑๔ ก็ไม่ใช่อกุศลจิต ๑๒
อกุศลจิต ๑๒ ก็ไม่ใช่อกุศลเจตสิก ๑๔ แต่ถ้าจะอุปมาก็เหมือน กองทัพ ก็ต้องมีแม่ทัพนายกอง
และพลพรรค ที่ได้จัดกองทัพให้เกิดขึ้นได้

ในความแตกต่างย่อมมีความเหมือน
จิตของมหากุศลจิต ๘ ไม่มีหน้าที่ประหานอกุศลจิต ๑๒
จิตของมหากุศลจิต ๘ มีหน้าที่ทำให้ผลของตนเกิดขึ้น โดยให้ผลเป็นความสุข
หรือให้ผลเป็นวิบาก ๘ ดวง

จิตที่เรียกว่ากามาวจรจิต ๒๔ ดวง มีความที่เหมือนกัน
แต่ที่ไม่เหมือนกัน แยกออกเป็นกุศลจิต ๘ ดวง เป็นมหาวิบากจิต ๘ ดวง
เป็นมหากิริยาจิต ๘ ดวง

จิตทั้ง ๑๒ ดวงนี้ ชื่อว่าอกุศลจิต ๑๒ เหมือนกัน
ในความเหมือนก็ยังมีความต่างกัน คือ เป็นโลภะมูลจิต ๘
เป็นโทสมูลจิต ๒ เป็นโมหมูลจิต ๒

ลุงหมานบอกได้ไหมครับว่า

อกุศลเจตสิต14มีอะไรบ้าง

อกุศลจิต12มีอะไรบ้าง

ทำไมอุปมาเหมือนนายทัพกับกองทัพ

เป็นคำถามที่ดีแต่ต้องใช้ทำความเข้าใจยาว แต่ยังไงก็จะพยามอธิบายนะครับ
ดูภาพอุศลเจตสิก ๑๔ ว่ามีอะไรบ้าง
และถ้าเป็นอกุศลจิต ๑๒ ว่ามีอะไรบ้างให้เลื่อนขึ้นดูภาพข้างบน
แต่ถ้าจะถามชื่อของอกุศลจิต ๑๒ เขามีชื่อยาวมาก

ในโลภะมูลจิตดวงที่ ๑ มีเจตสิกประกอบอยู่ ๑๙ ดวง คือ
อัญญสมานาเจตสิก ๑๓ โมจตุกเจตสิก ๔ โลภะเจตสิก ๑ ทิฏฐิเจตสิก ๑

หรือดังนี้
๑. ผัสสะ ๒. เวทนา ๓. สัญญา ๔. เจตนา ๕. เอกัคคตา ๖. ชีวิตินทรีย์ ๗. มนสิการ
๘. วิตก ๙. วิจาร ๑๐. อธิโมกข์ ๑๑. วิริยะ ๑๒. ปิติ ๑๓. ฉันทะ
๑๔. โมหะ ๑๕. อหิริกะ ๑๖. อโนตตัปปะ ๑๗. อุทธัจจะ
๑๘. โลภะ ๑๙. ทิฎฐิ

ดวงที่ ๑ ตามบาลีอ่านว่า : โสมนสฺสสหคตํ ทิฎฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ
ซึ่งแปลว่า : จิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีการชักชวน พร้อมกับความดีใจ ประกอบด้วยความเห็นผิด

ที่อธิบายว่าเหมือนแม่ทัพนายกองนั้น ก็เพราะว่าจิตดวงหนึ่งๆ จะต้องมีหัวหน้าหรือแม่ทัพ
เป็นผู้นำทีมของตนเพื่อให้สำเร็จตามความประสงค์ของตน ในโลภะดวงที่ ๑ นั้นจะมีโลภเจตสิกเป็นแม่ทัพ

ส่วนโมหเจตสิกจะเป็นประธานหรือผู้บัญญชากรทหารสูงสุด ให้พลพรรคทำตามแผนที่ตนวางไว้
ส่วนพลพรรคที่เกิดร่วมกับจิตก็จะมีความเห็นคล้อยตามโลภเตสิกที่เป็นแม่ทัพ

อธิบายเพื่อให้เห็นภาพแบบที่เป็นรูปธรรมเพื่อจะเข้าใจในสิ่งที่เป็นนามธรรม

อธิบายเพื่อให้เห็นภาพชัดขึ้นว่า โลภมูลจิตดวงที่ ๑
ซึ่งจะมีเจตสิกที่เกิดร่วมด้วยมี ๑๙ ดวง ดังปรากฏที่ยกมาให้ดูในภาพที่แสดงไว้

จิต ๒๗ ดวงชื่อว่ามหัคคตจิต เหมือนกัน
แต่มีความที่ไม่เหมือนกัน ใน ๑๕ ดวง เป็นรูปฌาน
ใน ๑๒ ดวง เป็นอรูปฌาน

จิต ๘ หรือ ๔๐ ดวงนี้เป็นโลกุตตรจิตเหมือนกัน
แต่ก็มีสิ่งที่ไม่เหมือนกัน คือ ใน ๒๐ ดวงเป็น มรรคจิต
และอีก ๒๐ ดวงเป็น ผลจิต

จิตทั้งหมดมี ๘๙ หรือ ๑๒๑ ชื่อว่าจิตเหมือนกันหมด
แต่ที่ไม่เหมือนกันเป็นโลกียะจิต ๘๑ ดวง เป็นโลกุตตรจิต ๔๐ ดวง

ในอกุศลจิต ๑๒ มีความเหมือนกันเพราะเป็นอกุศลจิตเหมือนกัน
แต่ในอกุศลจิต ๑๒ มีความแตกต่างกันดังในภาพ
ในภาพนั้นแสดงถึงคำย่อเพื่อสะดวกแก่การจำให้ง่ายๆขึ้น