เราทำฌานก็เพื่อให้ได้อภิญญา
แล้วประโยชน์ของอภิญญาล่ะเราเอาไปทำอะไรครับ?

หากเป็นญาณที่เกิดจากวิปัสสนาภาวนา ก็จะรู้ทันธรรมที่เกิดดับจากอายตนะทั้ง12 คือมีอารมณ์ที่แน่วแน่ที่ใดที่หนึ่งตามที่ใจต้องการ และมีปัญญา และความเห็นที่ถูกต้อง ลดความยึดถือสภาวะธรรม ว่าเป็นตัวเราตัวเขา มีพรหมวิหาร 4 เป็นเครื่องแห่งความสุข เอาไปพัฒนาเพื่อความหลุดพ้น

หากเป็นญาณที่เกิดจากสมาธิ ก็เกิดความสงบสุข ไม่ฟุ่งซ่าน มีความใจเย็น เอาไปพัฒนาเพื่อวิปัสสนาภาวนา หรือ ทำการงานอย่างมีประสิทธิภาพทางโลก

ฌาน หรือสมาธิภาวนา มี ๔ อย่าง

๑.เพื่อสุขในปัจจุบัน (เข้าฌาน​ ๑​ - ๔ ที่เป็นพื้นฐานของอภิญญา เป็น -
(สมาธิและเป็นปัญญาในโลกียะมีีผล ทำให้ได้ข้อ ๒)

๒.เพื่อญาณทัสสนะ (เป็นอภิญญา ๕ ที่เป็นโลกียะปัญญา(เพราะมีผลมาจากสมาธิ))
๓.เพื่อสติสัมปชัญญะ (สมาธิและปัญญาในโลกุตระ ที่พัฒนาถึงยอดแล้ว ทำให้ได้ข้อ ๔)
๔.เพื่อสิ้นอาสวะ (อภิญญา ที่ ๖)

ถ้าไม่ทำข้อ ๒ ก็เลือกทำข้อ ๑ เอาสุขในปัจจุบันที่เข้าสมาธิเข้าฌาน
อยากได้ไม่อยากได้ ในข้อ ๒ ก็เป็นเพียงผลของสัมมาสมาธิ หรือ

ข้ามไปพัฒนาข้อ ๓ เพื่ออบรมปัญญา เน้นปัญญาก็เพื่อทำให้สิ้นอาสวะฯลฯ



เพื่อขจัดกิเลสตัณหาครับ เอาอภิญญาความรู้ยิ่งใน สมาธิในปัญญา
ไปขจัดกิเลส เช่นเมื่อเรามีจิตตั่งมั่น เป็นพื้นฐานของอภิญญาจิต

พอเราทำสมาธิ ทำฌานให้เกิด ในข้อที่ ๑ ได้แล้วมีฌานเป็นบาทแล้ว
เมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส อ่อน
ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ...

วิชชา ๘ เหล่านี้ครับ อภิญญา ๖ รวมอยู่ในนี้
http://www.84000.org/tipitaka/read/?9/131-138/101-112

เราทำกุศลฌานฌานกันเพื่อ สกัดกั้นนิวรณ์ เพื่อให้จิตมีพลัง น้อมเข้าสู่สติปัฏฐาน อันเป็นโลกุตตระฌาน ประโยชน์ของอภิญญา นั้น มีมากมาย นักประมาณไม่ได้ เรายังเป็นปุถุชนขี้เหม็นตดเหม็นอย่าไปประเมิน ดีที่สุด

อีกอันครับ ข้างต้นเป็นพระสูตรขยายเอาไว้ อันนี้เป็นหัวข้อ

[297] วิชชา 8 (ความรู้แจ้ง, ความรู้วิเศษ — supernormal knowledge)
1. วิปัสสนาญาณ (ญาณในวิปัสสนา, ญาณที่เป็นวิปัสสนา คือปัญญาที่พิจารณาเห็นสังขารคือนามรูปโดยไตรลักษณ์ มีต่างกันออกไปเป็นชั้นๆ ต่อเนื่องกัน — insight-knowledge)
2. มโนมยิทธิ (ฤทธิ์สำเร็จด้วยใจ, ฤทธิ์ทางใจ คือ นิรมิตกายอื่นออกจากกายนี้ ดุจชักไส้จากหญ้าปล้อง ชักดาบจากฝัก หรือชักงูออกจากคราบ — mind-made magical power)
3. อิทธิวิธา หรือ อิทธิวิธิ (แสดงฤทธิ์ต่างๆ ได้ — supernormal powers)
4. ทิพพโสต (หูทิพย์ — divine ear)
5. เจโตปริยญาณ (ความรู้ที่กำหนดใจผู้อื่นได้ — penetration of the minds of others)
6. ปุพเพนิวาสานุสสติ (ระลึกชาติได้ — remembrance of former existences)
7. ทิพพจักษุ (ตาทิพย์ — divine eye)
8. อาสวักขยญาณ (ความรู้ที่ทำให้สิ้นอาสวะ — knowledge of the exhaustion of mental intoxicants)
-------------------------------------------------------
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=297