พอดีไปเจอพระสูตรนี้
อ่านท่อนนี้แล้ว สะกิดใจ

เราจะรู้ได้อย่างไร ว่าตอนนี้ เราเห็นนิพพาน เป็นสุข หรือ เป็นทุกข์ ?

ปล. นี่เป็นท่อนหนึ่งจาก ปฏิสัมภิทามรรค ปัญญาวรรค วิปัสสนากถา
ซึ่งมีความลาด ลุ่มลึก และเฉียบคม

อ่านพระสูตรเต็มได้ที่ http://www.84000.org/tipitaka/attha/v.p ... 12&Z=10974

อบรมณ์ด้วย โพชฌงค์ ทั้ง 7 เป็นเครื่องอยู่ด้วย อานาปานสติ

นิพพานเป็นสันติสุข คือ เป็นสุขเหนือสุข สุขอย่างไม่มีผู้ใดเข้าไปเสวยสุข

ใช่ค่ะ ลุงหมาน

มันเป็น สุข ที่เหนือ คิด

พออ่านพระสูตรนี้ เอกอน เห็นความลึกกว่าธรรมชั้นธรรมดา

จากภาษาที่ใช้ ขันติอนุโลม พออ่านปุ๊ปก็เห็น step ขอ ขันติ ตัวนี้ทันที
ว่า ไม่ใช่ ขันติ ทั่ว ๆ ไป
มันเป็นอาการขันติ ที่พิเศษกว่า ขันติ ที่เราเข้าใจกันพื้น ๆ ทั่ว ๆ ไป
ที่ไม่ปรากฎโดยปกติ

โดยลำพัง ชาวพุทธ ซึ่งศึกษาและ การได้ปัญญาส่วนใหญ่มาจากการฟัง
น้อยมาก หรือ แทบจะไม่มีเรย ที่ชาวพุทธจะเห็นว่า นิพพานเป็นทุกข์

ยิ่งผู้ปฏิบัติให้ถึง นิพพาน ยิ่งคิด และเชื่อว่า นิพพาน เป็นสุขอย่างยิ่ง

แต่พระสูตรนี้ ใช้ภาษาที่ลึก และ การเห็นนิพพานเป็นทุกข์

เอกอนจึงมองว่า มันเป็น อาการของจิต

อันนี้เป็นการตั้งข้อสังเกตของเอกอน
แต่อยากให้ผู้รู้ได้เข้ามาขยายความ อธิบายเพื่อเป็นธรรมทาน ค่ะ

นิพพานที่ว่าสันติสุข
ไม่มีผู้ใดเข้าถึงแล้วกลับมาบอกได้หรอก (แต่พระองค์ทรงรู้)
นิพพานนี้เพราะหมายเอาถึงพระอรหันต์ตาย เรียกว่าดับขันธ์ปรินิพพาน
แต่ถ้าหมายถึงพระอริยะนิพพานนั้น ท่านยังมีทุกข์อยู่ นิพพานนี้เป็นเพียงนิพพานกิเลส
คือท่านยังมีขันธ์ ๕ อยู่ ท่านก็ยังจะมีทุกข์เพราะขันธ์ ๕
แม้แต่พระพุทธเจ้าเมื่อยังดำรงชีพอยู่ท่านก็ยังมีทุกข์อยู่ คือยังมีขันธ์ ๕ อยู่นั่นเอง

เป็นไปได้มั้ยค่ะ ที่เรายังเหลือสภาวะบางอย่าง..เหมือนกับว่าอุปทานในจิตยังมีอยู่ จิตเรายังยึดอยู่ ถึงแม้เราจะเห็นแสงสว่างริบหรี่ตรงหน้า แต่เราก็ไม่ยอมเดินไป เพราะกลัวคนข้างหลัง คนที่เราผูกพันธ์ด้วยเดินตามมาไม่ทัน จิตเราก็ยังไม่ยอมปล่อยวางลง เพราะต้องการความมั่นใจต่อบางสิ่งที่เรายึดไว้ เมื่อเราเห็นแจ้งในสิ่งที่เรายึดไว้ ว่ามันเป็นไปตามนั้นแล้ว เราถึงสามารถสลัดให้หลุดออกไปจากจิตเราได้

คำว่าเห็นนิพพานเป็นทุกข์นั้นไม่ใช่ครับ
แต่ที่ว่านี่เป็นการปฏิบัติเห็นรูปนาม เป็นญาณที่ ๑ ที่เรียกว่านามรูปปริเฉทญาน
พอขึ้นญานที่ ๒ ก็จะเห็นปัจจัยของนามรูป เรียกว่าปัจจยปริคหญาน
พอขึ้นญานที่ ๓ ก็จะเห็นสภาวะการเกิดดับของรูปนาม เรียกว่าสัมมสนญาน เห็นว่ารูปนามเป็นทุกข์
ตามที่เล่ามานั้นเข้ากฏเกณท์ของญานที่ ๓ ครับ (ขอบอกนะครับว่ายังไม่เห็นพระนิพพานนะครับ)
ดีแล้วครับพิจารณาไปเรื่อยๆอย่าไปดีใจนะครับ ถ้าถึงอุทยัพพยญาน คือ ญานที่ ๔ วิปัสสนูกิเลสจะเกิดตรงนี้อาจจะสับสน ระวัง !

อยากจะกระโดดหอมแก้มสักสิบฟ๊อดดด์

เป็นไปได้ ...

จร้า เอกอนยังไม่ได้เห็นนิพพานหรอก เอกอนรู้
ยิ่งอ่านพระสูตรนี้ เอกอนยิ่งชัวร์ว่าตัวเองยังเป็นไก่อ่อนขนาดไหน

ใช่เอกอนรู้ว่า นิพพานเป็นทุกข์ นั้น ไม่ใช่

แต่...เอกอนเห็นนิพพานเป็นทุกข์ จริง ๆ

คือ ทุกข์แบบ เป็นสิ่งที่ไม่พึงปราถนา
เหมือนเป็นสภาวะที่บีบคั้น ไม่ให้เราอยากเข้าใกล้

คือ จริง ๆ เอกอนก็เหมือนนักปฏิบัติทั่ว ๆ ไป
ที่เมื่อปฏิบัติ ก็ปราถนาที่จะได้รู้ ได้ถึงนิพพาน
แต่เมื่อ 5 ปีก่อน เอกอนเจอสภาวะหนึ่งแล้ว เห็นจิตมันผงะ เผ่นออกมา
และมันก็ไม่เคยยอมเฉียดไปแถวนั้นอีกเลย อย่างกะว่า มันไปเจอโรงฆ่าสัตว์
ซึ่งมันไม่ได้จบแค่นั้น
และพอรู้สึกตัวออกมา นิพพาน ก็เหมือนจะถูกเว้นวรรคไปจากความคิดเรยเช่นกัน
ความรู้สึกต่อคำว่า นิพพาน ก็อย่างว่า เหมือนโรงฆ่าสัตว์

มันเป็นอาการที่เอกอนก็เฝ้ามองแบบ ไม่เข้าใจ และไม่รู้จะแก้ยังไงมาตลอด
เอกอนศึกษาธรรม ปฏิบัติธรรมต่อเนื่องมาเรื่อยก็จริง แต่ใจไม่เอาเรย
เอกอนเห็นนิพพานเป็นทุกข์ (ไม่พึงใจที่จะน้อมไปหา) ใจมันเว้นวรรคเรื่องนี้ไปเรย
ดังนั้น ต่อให้ปากเอกอนบอกว่า นิพพานเป็นสุขยิ่ง
ความเชื่อ สัญญา ก็ว่า นิพพานเป็นสุขยิ่ง
แต่มันไม่ทะลุผ่านกำแพงเข้าไปในใจเรย

ดังนั้น เมื่ออ่านพระสูตรนี้ เอกอนก็เลย สะกิดใจไงล่ะ...ท่านลุงหมาน



เอกอนคิดไปเอง หรือ มันมีอาการจิตเช่นว่านั้นจริง ๆ

คงเพราะจิตติดกำแพงอยู่ จึงไม่อาจเลยข้ามไปหาความจริงได้

ที่แข็งเพราะกำแพงแข็ง หาใช่จิตแข็งไม่

ที่ขมเพราะลิ้นขม หาใช่จิตขมไม่

ที่ทุกข์เพราะจิตทุกข์ หาใช่นิพพานทุกข์ไม่

คล้ายๆอาการความคิดไม่ตรงกับใจหรือเปล่า

สมองคิดว่าเราจะมุ่งตรงต่อพระนิพพานแล้ว แต่ใจจริงๆยังเพลินกับความสุขแบบโลกอยู่

ลืมมองความจริงไปว่าพระนิพพานคือขั้วตรงข้ามของความสุขของโลก ดังนั้นตราบใดที่ยังยินดีในความสุขจากภายนอก โดยปริยายก็เท่ากับว่ามองพระนิพพานขั้วตรงข้ามว่าเป็นทุกข์อยู่นั่นเอง ก็เลยไม่มีฉันทะ ก็เลยไม่โน้มไปทางพระนิพพาน

แค่ความคิดชั่วครั้งชั่วคราวเปลี่ยนใจไม่ได้หรอก แต่ถ้าคิดลึกเข้าไปๆจนได้เหตุได้ผล จนใจยอมรับ อันนี้เปลี่ยนใจได้นะ

หัวอกเดียวกัน