ไม่นิพพานเพราะยึดถือธรรมที่ได้บรรลุ
"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ! ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ปฏิบัติ (ในปฏิปทาอัน
เป็นที่สบายแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ) อย่างนั้นแล้ว ย่อมได้เฉพาะซึ่งอุเบกขาว่า 'ถ้าไม่
ควรมี และไม่พึงมีแก่เรา, ก็ต้องไม่มีแก่เรา; สิ่งใดมีอยู่ สิ่งใดมีแล้ว เราจะละสิ่งนั้น
เสีย' ดังนี้. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ! ภิกษุนั้นควรจะปรินิพพานหรือ? หรือว่าไม่ควร
จะปรินิพพานเล่า? พระเจ้าข้า !.
อานนท์ ! ภิกษุในกรณ ีเช่นที่กล่าวนี้ บางรูปจะปรินิพพาน, แต่
บางรูปจะไม่ปรินิพพาน.
"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ! อะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัย ที่ภิกษุในกรณีเช่นที่กล่าวนี้
บางรูปจะปรินิพพาน แต่บางรูปจะไม่ปรินิพพาน เล่า ? พระเจ้าข้า !"
อานนท์ ! ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้ปฏิบัติ (ในปฏิปทาอันเป็น
ที่สบายแก่เนวสัญญานาสัญญายตนะ) อย่างนั้นแล้ว ย่อมได้เฉพาะซึ่งอุเบกขาว่า
"ถ้าไม่ควรมี และไม่พึงมีแก่เรา, ก็ต้องไม่มีแก่เรา; สิ่งใดมีอยู่, สิ่งใดมีแล้ว
เราจะล ะสิ่งนั้น เสีย " ดังนี้; ภ ิก ษ ุ (บ างรูป ) นั้น ย่อม เพ ลิด เพ ลิน พ ร่ำ
สรรเสริญ เมาหมกอยู่ ซึ่งอุเบ กขานั้น. เมื่อเพ ลิดเพ ลิน พ ร่ำ สรรเสริญ
เมาหมกอยู่ ซึ่งอุเบกขานั้น, วิญ ญ าณ ของเธอ ก็เป็นธรรมชาติอาศัยอยู่ซึ่ง
อุเบกขานั้น มีอุเบกขานั้นเป็นอุปาทาน. อานนท์! ภิกษุผู้ยังมีอุปาทานอยู่
จะปรินิพพานไม่ได้ แล.
- อุปริ. ม. ๑๔/๗๘/๘๙-๙๐.