จิตและจักรวาล
ในความหมายของหลวงปู่ดูลย์


จิตและจักรวาล มีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กันอยู่
หลวงปู่ดูลย์ได้เมตตาอธิบายถึงเรื่องนี้ไว้อย่างพิสดารว่า..

จิต วิญญาณ เกิดจากรูปนามของจักรวาล และ นิพพาน
เป็นการรวมของจิตบริสุทธิ์เข้ากับความว่างอันบริสุทธิ์และสว่างของจักรวาลเดิม ไว้ดังนี้

“สิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิตในจักรวาล มีนับไม่ถ้วน รวมแล้วมี รูป กับ นามสองอย่างเท่านั้น

นามเดิม ก็คือความว่างของจักรวาล เข้าคู่กัน
เป็นเหตุเกิด ตัวอวิชชา--เกิดเหตุก่อ



ที่ใดมีรูป..ที่นั้นต้องมีนาม ที่ใดมีนาม..ที่นั้นต้องมีรูป
รูปนามรวมกันเป็นเหตุเกิดปฏิกิริยา---ให้เกิดการเปลี่ยนแปลง และเกิดกาลเวลาขึ้น



คือ รูปย่อมมีความดึงดูดซึ่งกันและกัน จึงเป็นเหตุให้รูปเคลื่อนไหว และหมุนรอบตัวเองตามปัจจัย
รูปเคลื่อนไหวได้ ต้องมีนาม--ความว่าง--คั่นระหว่างรูป รูปจึงเคลื่อนไหวได้”



“เมื่อสภาวธรรมเป็นอย่างนี้ สรรพสิ่งของวัตถุ--สสารมีชีวิต และไม่มีชีวิต---จึงต้องเปลี่ยนแปลง
เป็นไตรลักษณ์ เกิด ดับ สืบต่อทุกขณะจิต
ไม่มีวันหยุดนิ่ง ให้คงทนเป็นปัจจุบันเช่นนั้นได้”

ขออารธนาอานุภาพเเห่งคุณพระรัตนตรัย
ชี้ทางสว่างให้ท่านฯสำเร็จสมความปรารถนาทุกประการเทอญ.