การปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนามีหลากหลายรูปแบบมาก

แม้แต่สถานที่ปฎิบัติ

พระสงฆ์บางรูปเหมาะสมกับการอยู่ป่า

พระสงฆ์บางรูปเหมาะกับการอยู่วัด

บางรูปเหมาะกับการปฎิบัติสมถะ

บางรูปเหมาะกับการใช้อุบายธรรมในการพิจารณา



ปัจจุบัน

ที่ถกเถียงขัดแย้งกันไม่จบสิ้นคือรูปแบบการปฏิบัติธรรมของแต่ละสำนักอาจารย์

ที่น่ากังขามากไปกว่านั้นคือ

เขาถกเถียงกันในเรื่องรูปแบบการปฏิบัติ

และ

ถกเถียงกันในวาทะกรรม(อันนี้เป็นคำทันสมัยหน่อย)

ไม่ได้ถกเถียงกันในสาระเนื้อหา สารัตธะ

ที่น่ากังขาไปกว่านั้นคือต่างก็อธิบายอะไรกันไม่ได้มากไปกว่าเธอต้องเชื่อฉัน

ผมจึงคิดเอาเองว่า

เดี๋ยวนี้เขาปฏิบัติธรรมด้วยเอาท่าสวยงามดูดี

ยิ่งจัดคนมาร่วมให้มากในเครืองแบบเดียวกันได้ยิ่งอลังการ

ดูน่าตื่นเต้น

เสมือนเรือของนายมนูที่กำลังขนคนข้ามฟาก

ข้ามวัฏฏสงสารกันทีเดียว

แต่ท้ายสุดก็แยกย้ายกับบ้านใครบ้านมัน

สรุปคือการปฏิบัติที่การเน้นที่ภาพที่การเลี่ยนแบบจินตนาการในตำราหรือพระไตรปิฎกจนขาดเนื้อหา

ขาดสัมมาปฏิปทา

ไม่เป็นทางเอก

บางท่านเวลาจะเข้าฌานทีก็ตีปิ๊บบอกข่าวชาวบ้านก่อนเก็บตัวเข้าห้องสามวันเจ็ดวัน

เรียกปลีกวิเวก

โก้เก่ไปอีกแบบ


สุดท้ายอยากถามเป็นความรู้ประดับปัญญาตัวเองว่า


ที่ว่าโสดาบันจะมีดวงตาไวต่อแสงมากต้องใส่แว่นสีชาไว้ตลอดเวลา

จริงหรือไม่ครับ

การปฏิบัติธรรม คืออะไร?

การปฏิบัติธรรม หรือสัมมาปฏิปทา

คือการปฏิบัติตามอริยมรรคที่มีองค์แปด

จุดหมายคือทำนิพพานให้แจ้ง

การฝึกสมาธิองค์ธรรมหนึ่งในอริยมรรค

เช่นเดียวกับสัมมาวาจา

คือการไม่สนทนาธรรมอย่างคึกคะนอง

ถ้าไม่ เอาจุดหมายคือทำนิพพานให้แจ้ง ไม่ใช่การปฏิบัติธรรม หรือ?

ขึ้นอยู่กับว่าจุดหมายนั้นคืออะไร

การทำนิพพานให้แจ้งคือจุดสูงสุดในการปฏิบัติธรรม

ความหมายของศัพท์อีกมุมหนึ่ง

คำว่า ปฏิบัติธรรม ความหมายที่แท้ได้แก่ การนำเอาธรรมไปใช้ในการดำเนินชีวิต หรือ การดำเนินชีวิต

ตามธรรม

หมายความว่า การปฏิบัติธรรม คือการปฏิบัติเพื่อบรรลุจุดมุ่งหมาย ทุกประการ หรือ?

เมื่อธรรมะ คือธรรมชาติ ตามที่ท่านเคยแสดงมา การดำเนินชีวิตตามธรรม เป็นการปฏิบัติธรรม หรือ?

การฝึกอบรมตนหรือจะเรียกว่าการปฏิบัติธรรมก็ได้อีกมุมหนึ่ง


ไตรสิกขา (ศีล สมาธิ ปัญญา = มรรค มีองค์ 8)เป็นระบบการฝึกอบรมจากภายนอกเข้าไปหาภายใน

จากส่วนที่หยาบเข้าไปหาส่วนที่ละเอียด และจากส่วนที่ง่ายกว่าเข้าไปหาส่วนที่ยากและลึกซึ้งกว่า

เมื่อแรกเริ่ม การฝึกอาศัยความเห็นชอบหรือความรู้ความเข้าถูกใจถูกต้องที่เรียกว่าสัมมาทิฐิเป็นเชื้อหรือเป็นเค้า

ให้เพียงเล็กน้อย พอให้รู้ว่าตนจะไปไหน ทางอยู่ที่ไหน จะตั้งต้นที่ไหนเท่านั้น

การเข้าใจปัญหาและการมองโลกและชีวิตตามความเป็นจริงนั่นแหละ คือจุดเริ่มต้นที่ถูกต้องและคือความหมาย

พื้นฐานของสัมมาทิฐิ

ส่วนในระหว่างการฝึก การฝึกส่วนหยาบภายนอกในขั้นศีล ช่วยเป็นฐานให้แก่การฝึกส่วนละเอียดภายใน

ทำให้พร้อมและสะดวกที่จะฝึกในขั้นจิตและปัญญาให้ได้ผลดียิ่งขึ้น

เมื่อฝึกขั้นละเอียดภายใน คือ ขั้นจิตและปัญญา ผลก็ส่งกลับออกมาช่วยการดำเนินชีวิตด้านนอก เช่น

มีความประพฤติสุจริตมั่นคง มีศีลที่เป็นไปโดยปกติธรรมดาของตนเอง ไม่ต้องฝืนใจหรือตั้งใจคอย

ควบคุมรักษา คิดแก้ปัญหาและทำกิจต่างๆด้วยปัญญาบริสุทธิ์ เป็นต้น

โดยนัยดังกล่าวแล้ว เมื่อฝึกตลอดระบบของสิกขาแล้ว ระบบการดำเนินชีวิตทั้งหมดก็กลายเป็นระบบของมรรค

สอดคล้องกันหมดทั้งภายนอกและภายใน

ธรรมะคือคน คนคือธรรมชาติ หรือเป็นส่วนหนึ่งในธรรมชาติ เมื่อดำเนินชีวิตตามธรรมก็เท่ากับว่าครองตน

โดยธรรม

โจรปล้นจี้ก็ปฏิบัติ เหมือนกัน แต่ ปฏิบัติอธรรม

ธรรมให้วิบาก ดำก็มี
ธรรมให้วิบากขาว ก็มี
ธรรมไม่ให้วิบากทั้งดำทั้งขาวก็มี

ตามที่ท่านกรัชกาย แสดงมา การปฏิบัติธรรม เป็นการอบรมจิต จึงต้องระบุให้ชัดเจนว่า ปฏิบัติธรรมอะไรเพื่อให้เกิดธรรมอะไรเพื่อการดำเนินชีวิต

เจตนา มีมากอย่าง จุดมุ่งหมายมีมายมาย การเฟ้นธรรม จึงเกิดขึ้นเพื่อ ละวิบากดำ อันเป็นอกุศล จึงเป็นจุดมุ่งหมายแรกของการปฏิบัติธรรม ดังนั้น การปฏิบัติธรรม จึงอาจจะไม่เพียงเพื่อนิพพานอันเป็นที่สุด ก็ยังได้ชื่อว่า การปฏิบัติธรรมในพุทธศาสนา

อกุศลจิตทุกชนิด เป็นธรรมให้วิบากดำ
กามาวจรกุศล รูปาวจรกุศลอันเป็นโลกกุตร อรูปาวจรกุศลอันเป็นโลกกุตร เป็นธรรมให้วิบากขาว
โลกุตตรมรรคจิตแห่งบุรุษ คู่ 3 เป็นธรรมให้วิบากขาว
อรหัตมรรคจิต เป็นธรรมไม่ให้วิบากทั้งดำทั้งขาว

ก็เป็นธรรมชาติแบบดำๆไป... พวกปฏิบัติธรรมดำๆก็มาว่าพวกปฏิบัติธรรมขาว งมงายเพ้อเจ้อเหลวไหล ไม่เกิดประโยชน์ๆลๆ เหมือนกัน


เช่นการฉุดฆ่าพล่าชีวิต ๆลๆ มันก้บอกว่าพวกมันทำถูกแล้ว
เพราะคนพาลย่อมไม่สำคัญตนว่าตนผิด!

อีกที


ของอันเดียวกันนั่นแหละ

เมื่อใดจะพูดถึงสภาวะ ก็พูดไปตามสภาวะ (= มองมนุษย์ในความเป็นธรรมชาติ)

เมื่อใดจะใช้สมมุติ (การดำเนินชีวิตในโลกหรือในสังคม) ก็พูดไปตามสมมุติ อย่าไขว้เขว อย่าสับสนปะปน

กัน และต้องมีความเข้าใจสภาวะ (ธรรมชาติ) เป็นความรู้เท่าทันรับรองยืนเป็นพื้นอยู่

= เรียกว่ารู้จักโลกและชีวิต