คำว่า วิญญาณ เป็นอีกชื่อหนึ่งของจิต ที่กระทำกิจต่างๆ กันไป เช่น

ทวิปัญจวิญญาณจิต ๑๐ ได้แก่

จักขุวิญญาณ (กุศลวิบาก ๑ และอกุศลวิบาก ๑) ทำทัศนกิจ คือ กิจเห็น

โสตวิญญาณ (กุศลวิบาก ๑ และอกุศลวิบาก ๑) ทำสวนกิจ คือ กิจได้ยิน

ฆานวิญญาณ (กุศลวิบาก ๑ และอกุศลวิบาก ๑) ทำคายนกิจ คือ กิจได้กลิ่น

ชิวหาวิญญาณ (กุศลวิบาก ๑ และอกุศลวิบาก ๑) ทำสายนกิจ คือ กิจลิ้มรส

กายวิญญาณ (กุศลวิบาก ๑ และอกุศลวิบาก ๑) ทำผุสสนกิจ คือ กิจรู้สิ่งที่กระทบสัมผัส

ที่ (จิต) ชื่อว่า “มนายตนะ” อธิบายในคำว่ามนายตนะนั้น

มนะ พึงทราบว่า อายตนะ เพราะความหมายว่า เป็นที่อยู่

อาศัย เป็นบ่อเกิด เป็นที่ประชุม และเป็นเหตุ จริงดังนั้น

แม้ผัสสะ เป็นต้น ย่อมเกิดในมนะนี้ รูป เสียง กลิ่น รส

โผฏฐัพพะภายนอก ย่อมประชุมที่มนะ โดยความเป็นอา-

รมณ์ แม้เพราะความหมายว่าเป็นเหตุ เพราะเป็นเหตุแห่ง

ผัสสะ เป็นต้น โดยอรรถว่าเป็นสหชาตปัจจัย


******************************************
แต่เดิมก่อนศึกษาคิดว่า วิญญาณ คือ ผี หรือจิตของคนที่ตายไป

แล้วตามมาช่วย หรือ มาหลอกหลอน มาเข้าฝัน มาจองเวร จาก

ความเข้าใจผิดเพราะการเชื่อแนวไสยศาสตร์ตามๆ กันไป โดยถูก

ปลูกฝังให้ไหว้ ให้สักการะ โดยไม่มีเหตุผลอธิบายแจ่มแจ้ง บอก

เราแต่เพียงว่าไม่ให้ลบหลู่ เดี๋ยวจะอยู่ไม่เป็นสุข