ธรรมที่เกิดขึ้นเป็นอนัตตาครับ จะเป็นผลของกรรมหรือไม่ ธรรมทั้งปวงก็เป็นอนัตตาอยู่ดี เช่น เสียงไม่มีสะสมไว้ก่อน เมื่อเสียงดับลง เสียงก็ไม่ได้สะสมไว้ที่ไหน นี่คือความเป็นอนัตตาของเสียงครับ เกี่ยวกับเราอย่างไร หากเรามีกรรมที่จะต้องได้ยินเสียงใดเสียงหนึ่งเพราะผลของกรรมส่งผลก็ตาม แต่ความเป็นอนัตตาของเสียงห้ามปัญญาจากวิปัสสนาภาวนาไม่ได้ นั่นคือ เราสามารถน้อมเสียงนั้นลงสู่ทุกขัง อนิจจัง อนัตตา ตามความเป็นจริงที่เกิดขึ้น ดังนั้นปัญญา ไม่ใช่ผลของกรรมครับ

จิต ปุถุชน มี 4 ชาติคือ กุศลชาติ อกุศลชาติ วิบากชาติ กิริยาชาติ

วิบากชาติ และกิริยาชาติ รวมเรียกว่า อัพยากฤตธรรม


จิต พระอรหันต์ มีแค่ 2 ชาติคือ ชาติวิบาก และชาติกิริยา

จิต พระอรหันต์ จึงมีแต่เฉพาะ อัพยากฤตธรรม


จิตที่เกิดขึ้นรับอารมณ์ ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นจิตชาติวิบาก ......... ซึ่งมีทุกคน ไม่เว้นเลย

จิตที่เกิดขึ้นรับอารมณ์ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย .....นี้รวมเรียกว่า วิญญาณห้า

วิญญาณที่6 คือมโนวิญญาณ

มโนวิญญาณ ของพระอรหันต์มีทั้งส่วนที่เป็นวิบากจิต และกิริยาจิต

มโนวิญญาณ ของปุถุชน มีทั้งส่วนที่เป็นวิบากจิต และกิริยาจิต กุศลจิต และอกุศลจิต

นี่คือความต่างของพระอรหันต์ และปุถุชน

คุณโกวิทครับ ผมอยากแนะนำให้คุณไปทำความเข้าใจกับธรรมทั้ง๓ธรรมนี่ก่อนครบ
๑. มหากุศลจิต

๒. มหาวิบากจิต

๓. มหากิริยาจิต

ไปหาอ่านในหนังสืออภิธรรมไหนก็ได้ เอาที่คุณเคยศึกษามาก็ได้
หรือจะเอาเป็นของ มหาจุฬาฯ ผมเอาลิ้งมาให้ครับ
http://www.buddhism-online.org/ContentSect03A.htm

มีสมาธิก่อนอ่านนะครับ แล้วมีความเห็นอย่างไร ก็ขอเชิญแสดงความเห็นครับ
ส่วนผมเช้าๆจะเข้ามาอธิบายครับ เรื่องพระอภิธรรมต้องมีสมาธิครับ

ตามที่ท่านโฮฮับให้ผมไปดู เรื่อง มหากุศลจิต

ก็ตามนั้นครับ ยืนยันว่า พระอรหันต์ ไม่มีจิต กุศล หรือ อกุศล เช่นเดิม

พระอรหันต์มีจิตเพียง 2 ชาติ คือ วิบากจิต และกิริยาจิต ................ เท่านั้น เหมือนเดิม

อุปมาด้วยกงรถ

“ พระนาคเสนจึงขีดเป็นกงรถลงที่พื้นดินแล้วถามพระเจ้ามิลินท์ว่า ที่สุดแห่งกงรถนี้มีอยู่หรือไม่ ? ”
“ ไม่มี พระผู้เป็นเจ้า ”
“ ข้อนี้ก็ฉันนั้นแหละ มหาบพิตร สมเด็จพระธรรมสามิสรตรัสไว้ว่า “ กงจักรเหล่านี้ได้แก่ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย มโน ” ขอถวายพระพร จักขุวิญญาณ ย่อมเกิดพราะอาศัย จักขุ กับ รูป เมื่อสิ่งทั้ง ๓ นั้นรวมกันก็เป็น ผัสสะ ผัสสะ เป็นปัจจัยให้เกิด เวทนา”
เวทนา เป็นปัจจัยให้เกิด ตัณหา
ตัณหา เป็นปัจจัยให้เกิด อุปาทาน
อุปาทาน เป็นปัจจัยให้เกิด กรรม
จักขุ ก็เกิดจาก กรรม อีก ที่สุดแห่งการสืบต่ออันนี้มีอยู่หรือไม่ ? ”
“ ไม่มี พระผู้เป็นเจ้า ”
“ ขอถวายพระพร โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ ย่อมเกิดขึ้นเพราะอาศัยเสียงกับหู จมูกกกับกลิ่น ลิ้นกับรส กายกับโผฏฐัพพะ มโนกับธรรมะ เมื่อสิ่งทั้ง ๓ รวมกันเข้าก็เป็น ผัสสะ แล้วทำให้เกิด เวทนา ตัณหา อุปทาน กรรม แล้ว โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย มโน ก็เกิดจากกรรมนั้นอีก ที่สุดแห่งการสืบต่อนี้มีอยู่หรือไม่ ? ”
“ ไม่มี พระผู้เจ้าเป็นเจ้า ”
“ ข้อนี้ฉันนั้นแหละ มหาบพิตร คือที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ ขอถวายพระพร ”
“ ชอบแล้ว พระนาคเสน ”

ไม่ได้ให้คุณดูแค่มหากุศลจิตเพียงอย่างเดียว ให้ดูมหาวิบากและมหากิริยาจิตด้วย
แล้วที่บอกว่า พระอรหันต์ไม่มีจิตกุศลและอกุศล ก็ใช่ไงเพราะแบบนี้
พระอรหันต์จึงไม่มีกรรม เพราะกุศลและอกุศลเป็นกรรม
เมื่อไม่มีกรรมจึงไม่มีวิบาก เพราะผลของกรรมคือวิบาก

ส่วนเรื่อง อัพยากฤตธรรม ปุถุชนรู้ด้วยวิญญาณหรือทวารที่เป็นวิบาก
ถึงแม้สภาวะธรรมจะเป็นอัพยากฤต แต่ก็ยังเป็นจิตวิบาก เพราะยังมีการ
สั่งสมกรรมเก่าไว้

ส่วนอัพยากฤตธรรมของอรหันต์ ท่านรู้ด้วยมโนธาตุที่เป็นกิริยา
ไม่ใช่กุศล อกุศลและวิบาก อัพยากฤตธรรมนั้นจึงเป็น กิริยาจิต
เพราะจิตของอรหันต์ได้ตัดกรรม ไม่มีเจตนาในสมัยหรือชาตินั้นแล้ว

ดังนั้นจิตของพระอรหันต์จึงมีเพียงแต่.....กิริยาจิต เพียงอย่างเดียว

งั้นท่านโฮฮับติดอยู่ตรง วิบากจิต ............ ของพระอรหันต์

ข้อนี้เฉลยง่ายๆ

ท่านโฮฮับ ต้องเชื่อก่อนว่า

ภวังคจิต คือ วิบากจิต

เพราะว่า พระอรหันต์ทั้งหลาย มีภวังคจิต เกิดคั่นวิถีจิต อยู่ตลอดคืนตลอดวัน

การที่ท่านโฮฮับ ปฏิเสธการมีวิบากจิต ของพระอรหันต์ ก็เท่ากับ หาว่าพระอรหันต์ไม่มีภวังคจิต เช่นกัน

จึงอยากให้ท่านยืนยัน เรื่อง

ภวังคจิต เป็นส่วนหนึ่ง ในจำนวนวิบากจิตทั้งหมด หรือไม่

ภวังคจิต
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี



http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0% ... 4%E0%B8%95

ไม่ได้ติด จะไปติดอะไรครับ ก็ในเมื่อพระอรหันต์ไม่มีเหตุ ไม่มีกรรมแล้ว
ท่านจะมีวิบากได้ไง
ถ้าพูดตามหลัก ปฏิจสมุบาทและกฎแห่งอิทัปจยตา
ถ้าพระอรหันต์ยังมีจิตที่เป็นวิบาก วิบากย่อมส่งผลให้ไปเกิดใหม่ในภพภูมิต่อไปนะซิครับ
อรหันต์หมดภพ หมดชาติแล้ว ท่านหมดเหตุแล้วครับ
คุณโกวิทครับ ที่ผมพูดก็พูดด้วยเหตุผล ด้วยการเทียบเคียงพระไตรปิฎกเป็นเรื่องไปเลยนะครับ

ผมเชื่อครับว่า ภวังคจิต เป็นวิบากจิต แต่มันต้องแยกแยะให้ดีก่อนครับว่า
เรากำลังกล่าวถึงใคร เรากำลังกล่าวถึงปุถุชนหรือพระอรหันต์

คุณโกวิทต้องพิจารณาธรรมด้วยเหตุผลซิครับ ถ้าขืนเอาตามบัญญัติผมว่า
ปัญหาธรรมของคุณโกวิทมันก็ติดแหง่กอยู่ที่เดิมครับ

ฟังชัดนะครับ ....ถ้าคุณโกวิทบอกว่า วิบากจิตกับภวังคจิตเป็นตัวเดียวกัน
แบบนี้ผมก็ต้องบอกว่า พระอรหันต์ไม่มีภวังคจิต เพราะพระอรหันต์ไม่มีวิบากจิต

แต่ถ้าบอกว่า ภวังคจิตมีทั้งวิบากจิตและกิริยาจิต อย่างนี่ผมก็จะบอกว่าพระอรหันต์
มีภวังคจิตครับ

จิตแรกที่เกิดจากทวารทั้งหกเป็นอย่างไร วิถีจิตและภวังคจิตย่อมเป็นอย่างนั้น
ปุถุชนมีจิตที่มีวิบาก วิถีจิตและภวังคจิตย่อมต้องเป็นวิบากไปด้วย

ส่วนพระอรหันต์ จิตที่เกิดจากทวารทั้งหก ท่านรู้ด้วยมโนวิญญาณธาตุ(เคยอ้างอิงพระสูตร)
มโนวิญญาณธาตุของอรหันต์ ปราศจากกุศลและอกุศล
มโนวิญญาณธาตุของพระอรหันต์จีงเป็นกิริยาจิต
วิถึจิตและภวังคจิตย่อมต้องเป็น กิริยาจิต ไม่ใช่วิบาก

คุยกันตั้งนาน คุณยังไม่เข้าใจหรือว่าที่เรากำลังคุยกันอยู่ มันเป็นเรื่องของ
ปรมัตถ์ธรรม มันเป็นสภาวะที่เกิดดับภายในใจของเรา
ทุกอย่างในใจเรามันเป็นสภาวะทั้งนั้น ความสำคัญมันไม่ได้อยู่ที่เราจะเรียกมันว่าอะไร

การจะอธิบายสภาวะหรือปรมัตถ์ธรรม มันต้องพูดตามเหตุปัจจัย
เอาเหตุเป็นที่ตั้ง ไม่ใช่เอาบัญญัติเป็นที่ตั้ง

บัญญัติอย่างหนึ่งเอามาใช้กับบุคคลที่ต่างสถานะกัน
ความหมายมันก็เปลี่ยนไป อย่างเช่นคำว่า "สัตว์โลก" มันเป็นได้ทั้งมนุษย์และเดียรัจฉาน
เดียรัจฉานก็มีทวารรับรู้เหมือนคน แต่ทำไมสถานะทางธรรมมันแตกต่างกัน

ถ้าจะกล่าวอีกนัยก็คือ คนหนึ่งกำลังพูดถึง....วิชชา
แต่อีกคนกำลังพูดถึง...อวิชา มันเลยเป็นเส้นขนาน

ส่วนที่คุณถามผมว่า ภวังคจิต เป็นส่วนหนึ่งของวิบากจิตมั้ย
ผมขอตอบครับว่า สภาวะที่รักษาภพชาติให้คงอยู่เรียกว่า...วิบากจิต
แต่สภาวะที่เกิดตามเหตุปัจจัย ไม่ได้เป็นสภาวะที่รักษาภพชาติเรียกว่า......กิริยาจิต

แนะนำคุณโกวิทไปดู วัฎฎะของปฏิจสมุบาท ลองเอามาเทียบเคียงดูครับ
ถ้าพระอรหันต์ยังมี จิตที่คอยรักษาภพชาติ หรือวิบากจิตอยู่ ท่านจะตัดวัฏสงสารได้หรือไม่

ไม่เคยบอกครับ ว่าเป็นตัวเดียวกัน แต่บอกว่า

ภวังคจิต เป็นซับเซ็ต ของวิบากจิต

วิบากจิต มีหลายตัว แต่ส่วนหนึ่งในนั้นคือ ภวังคจิต



ข้อที่ต้องสังเกตุ คือ ภวังคจิต เป็นหนึ่งในนั้น

นามขันธ์ที่วูบวาบๆ เกิดดับๆ เกิดขึ้นบริเวณศรีษะ ระหว่างคิ้วและดวงตา ส่วนตัวกำลังกำหนดรู้อยู่ จะว่าเป็นอารมณ์ก็ไม่ใช่ เรียกเป็นจิตอะไรครับ

แต่ก่อนก็ไม่เคยสงสัย พึ่งมาเห็นเด่นชัดขึ้นได้ไม่นานมานี้

สงสัยจะไม่เข้าใจคำว่า....."ถ้า"
ที่ผมตอบไปอย่างนั้นเป็นเพราะคุณ ตั้งคำถามชนิดบังคับให้ผมตอบในสิ่งที่คุณต้องการ
ผมเลยต้อง ขยายความให้คุณเข้าใจ แต่คุณก็ไม่เข้า มิหน่ำซ้ำยังตัดทอนคำพูดของผม
เอามาแสดงไม่หมด

ผมขอวิจารณ์คุณหน่อยนะครับ คุณโกวิท ไม่เข้าใจเรื่อง ปรมัตถ์ธรรม สมมุติสัจจะ
และสมมุติบัญญัติ การอธิบายธรรมมันต้องเป็นไปในลักษณะ เอาบัติญัติมาอธิบาย
ให้เห็นไปตามปรมัตถ์ แต่คุณโกวิทกำลังทำปรมัตถ์ให้เป็นไปตามบัญญัติ แบบนี้มันผิดหลักครับ

อย่างเช่นคุณกับผมมีความเห็นต่างกัน ในเรื่องอรหันต์มีวิบากหรือไม่
คุณมาบอกให้ให้ผมยอมรับก่อนว่า พระอรหันต์ก็มีภวังคจิต เมื่อยอมรับแล้ว
แสดงว่า พระอรหันต์ก็มีวิบาก เพราะภวังคจิตเป็นวิบาก มันตลกมั้ยล่ะ
เป็นเพราะแบบนี้ผมจึงแก้คำถามคุณให้มันถูกหลัก คุณเป็นคนถาม คำตอบต้องมาจากผม
ไม่ใช่มาบีบให้ผมตอบตามคุณ

หลักคำสอนของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงสอนให้รู้ว่า เหตุทำให้เกิดผล
ผลมาจากเหตุ

ถ้าคุณบอกว่า...... ภวังคจิตเป็นหนึ่งในวิบากจิต
ในทางกลับกันถ้าผมบอกว่า......ภวังคจิตก็เป็นหนึ่งในกิริยาจิต
สิ่งที่เป็นปรมัตถ์ธรรม ท่านให้ดูที่เหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดสภาวะ
ผลที่ได้จะเป็นไปตามเหตุนั้น

สิ่งที่คุณโกวิทกำลังสับสนอยู่ก็คือ ไม่แยกแยะเหตุปัจจัย
หรือจะกล่าวตรงๆก็คือ ไม่ดูความแตกต่างระหว่างบุคคล
ปุถุชนหรือเสขะเป็นอย่างหนื่ง พระอรหันต์หรืออเสขะก็เป็นอย่างหนึ่ง
เหตุปัจจัยไม่เหมือนกัน จะให้เกิดผลเหมือนกันได้อย่างไร

เหตุปัจจัยมาจากการกระทำที่มีเจตนาผลย่อมต้องเป็น....วิบาก
ถ้าเหตุปัจจัยมาจากการกระทำที่ไม่มีเจตนาผลย่อมต้องเป็น ....กิริยา

ผมไม่ทราบจริงๆ ครับ เพราะผมไม่เก่งปฏิบัติ

คำถามแบบนี้ ท่านโฮฮับ น่าจะตอบได้นะครับ

พระอรหันต์ ไม่สร้างกรรมใหม่ ก็ถูกแล้ว
ในขณะที่ ปุถุชน สร้างกรรมใหม่ อยู่ตลอดเวลา

เห็นด้วยกับประโยคท่านโฮฮับ สองบรรทัดนี้

ขอ ขยายความเพิ่มเติม

ปุถุชน รับวิบาก ด้วยวิบากจิต แล้วมีการสร้างกรรมใหม่ เพื่อให้เกิดวิบากในอนาคต ด้วยกุศลจิต และอกุศลจิต

พระอรหันต์ รับวิบาก ด้วยวิบากจิต แล้วไม่มีการสร้างกรรมใหม่ ก็เลยไม่เกิดวิบากในอนาคต เพราะพระอรหันต์ไม่มีกุศลจิต และอกุศลจิต ซะแล้ว


กุศลจิต นี่แหละทำให้เกิดวิบาก ในอนาคต
อกุศลจิต นี่แหละทำให้เกิดวิบาก ในอนาคต

คนที่จะไม่มีกุศลจิต หรืออกุศลจิต โดยสิ้นเชิง ก็มีหนทางเดียว คือ บรรลุอรหัตผล

และหลังจากบรรลุอรหัตผล แล้ว ก็ยังจะต้องรับวิบาก ที่ได้เคยสร้างมาแล้วในอดีต ต่อไป ผ่านทางวิบากจิต ไปจนกว่าจะดับขันธ์นิพพาน

วงรอบจิต ของพระอรหันต์ ในกรณีนี้คือ วิบากจิต กิริยาจิต วิบากจิต แล้วกิริยาจิต สลับกันไปอย่างนี้ ตลอดวันตลอดคืน .......... จนกว่าจะดับขันธ์นิพพาน

เจริญ ในธรรม