ขอบคุณครับเป็คำถามที่ดีมากที่เอาประสบการณ์ของจริงมาเล่าสู่กันฟัง
เอางี้นะครับลองใหม่สังเกตุว่า ตัวอารมณ์หรือจิตกันแน่ที่สั่นสะเทือน
อาการที่สั่นนั้นคงเป็นการเกิดดับของจิตหรืออารมณ์ก็ได้

แต่ตรงนี้ต้องผู้ที่เจริญวิปัสสนาเท่านั้นจึงจะเห็นความเกิดดับของจิตและอารมณ์ได้
อันนี้ผมว่าคุณเดินทางมาถูกต้องแล้ว ควรใช้สติพิจารณาอีกนิด วิริยะเพิ่มอีกหน่อย
ธรรมชาติอันหนึ่งจะเป็นผู้บอกกับท่านเอง และสิ่งที่เล่ามาทั้งหมดนี้
เป็นการเจริญวิปัสสนากรรมฐานอยู่นะครับ แต่ท่านเองอาจทำไปโดยที่ไม่รู้ตัวว่าทำอะไร
อะไรเกิดขึ้นก็ไม่รู้ว่าอะไรเกิดขึ้น เช่นกัน ต้องขออนุโมทนาด้วยครับ

แต่สิ่งที่เล่ามาให้ฟังทั้งหมดนี้ผมเชื่อนะครับ เพราะมันเป็นสิ่งที่เข้ากับกฏเกณท์ทั้งหมด
โอกาสหน้าแวะมาคุยกันใหม่นะครับ และขอรายละเอียดเพิ่มเติมคือสังเกตุให้ดีๆนะครับ

ขอให้คุณเจริญในธรรมยิ่งๆขึ้นครับ

..แบบว่าอาการพูดไม่ออก
แต่เก็บอาการไว้ไม่อยู่
ก็เลยมีแต่อีโมเล่นพร่าน...

สิ่งที่ถูกรู้ หรือ ...

ผมไม่รู้จักหรอกครับ แม่น้ำที่ท่านว่าอะครับ
สิ่งที่ผมคิด ผมพิมพ์ไป ผมวางมันแล้ว ผมเองก็ยังไม่เชื่อที่ผมคิดเลย จะใช่หรือไม่ใช่ ก็ไม่รู้ ดูๆกันเอาเอง เด่อครับ

[๒๓๒] ดูกรภิกษุทั้งหลาย วานรเมื่อเที่ยวไปในป่าใหญ่จับกิ่งไม้ ปล่อยกิ่งนั้น
ยึดเอากิ่งอื่น ปล่อยกิ่งที่ยึดเดิม เหนี่ยวกิ่งใหม่ต่อไป แม้ฉันใด ร่างกายอันเป็นที่ประชุม
แห่งมหาภูตทั้ง ๔ นี้ ที่ตถาคตเรียกว่า จิตบ้าง มโนบ้าง วิญญาณบ้าง จิตเป็นต้นนั้น
ดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไป ในกลางคืนและกลางวัน ก็ฉันนั้นแล ฯ
[๒๓๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้สดับ ย่อมใส่ใจโดยแยบคายด้วยดีถึงปฏิจจสมุป
บาทธรรม ในร่างกายและจิตที่ตถาคตกล่าวมานั้นว่า เพราะเหตุดังนี้ เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี เพราะ
สิ่งนี้เกิดขึ้น สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น เมื่อสิ่งนี้ไม่มีสิ่งนี้จึงไม่มี เพราะสิ่งนี้ดับ สิ่งนี้จึงดับ คือ เพราะ
อวิชชาเป็นปัจจัย จึงมีสังขารเพราะสังขารเป็นปัจจัย จึงมีวิญญาณ เพราะวิญญาณเป็นปัจจัย
จึงมีนามรูปเพราะนามรูปเป็นปัจจัย จึงมีสฬายตนะ เพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย จึงมีผัสสะ
เพราะผัสสะเป็นปัจจัย จึงมีเวทนา เพราะเวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณหา เพราะตัณหาเป็นปัจจัย
จึงมีอุปาทาน เพราะอุปาทานเป็นปัจจัย จึงมีภพ เพราะภพเป็นปัจจัย จึงมีชาติ เพราะชาติเป็น
ปัจจัย จึงมีชราและมรณะ โสกปริเทวทุกขโทมนัสและอุปายาส ความเกิดขึ้นแห่งกองทุกข์
ทั้งมวลนี้ ย่อมมีด้วยประการอย่างนี้อนึ่ง เพราะอวิชชาดับด้วยสำรอกโดยไม่เหลือ สังขารจึงดับ
เพราะสังขารดับวิญญาณจึงดับ ฯลฯ ความดับแห่งกองทุกข์ทั้งมวลนี้ ย่อมมีด้วยประการอย่างนี้ ฯ
[๒๓๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับ มาพิจารณาอยู่อย่างนี้ ย่อมหน่าย
แม้ในรูป ย่อมหน่ายแม้ในเวทนา ย่อมหน่ายแม้ในสัญญา ย่อมหน่ายแม้ในสังขารทั้งหลาย
ย่อมหน่ายแม้ในวิญญาณ เมื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัดเพราะคลายกำหนัดจึงหลุดพ้น
เมื่อหลุดพ้นแล้ว ก็เกิดญาณหยั่งรู้ว่าหลุดพ้นแล้วย่อมทราบชัดว่าชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์
อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำ ทำเสร็จแล้วกิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้มิได้มี ดังนี้แล ฯ
จบสูตรที่ ๑

เห็นมั้ยว่า จิต เกิด ดับ คืออะไร ครับ

เมื่อจิตหลุดพ้น จิตตั้งมั่นตลอดวันได้ แต่วิญญาณ จะไม่กล่าวเช่นนั้น

ปฏิสัมภิทาพระบาลีมหาวัคค แสดงว่าจิตนี้มีชื่อที่เรียกใช้เรียกขานกันตั้ง ๑๐ ชื่อ แต่ละชื่อก็แสดงให้รู้ ความหมายว่าจิตคืออะไร ดังต่อไปนี้
ยํ จิตฺตํ มโน หทยํ มานสํ ปณฺฑรํ มนายตนํ มนินฺทฺริยํ วิญฺญาณํ วิญฺญาณกฺขนฺโธ ตชฺชา มโนวิญฺญาณธาตุ อิทํ จิตฺตํ ฯ
ซึ่ง อัฏฐสาลินีอรรถกถา แสดงว่า
๑. ธรรมชาติใด (เป็นสภาวะธรรมชาติ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน หรือของตน) ย่อมคิด ธรรมชาตินั้นชื่อว่า จิต
๒. ธรรมชาติใดย่อมน้อมไปหาอารมณ์ ธรรมชาตินั้นชื่อว่า มโน
๓. จิตนั่นแหล่ะได้รวบรวมอารมณ์ไว้ภายใน ดังนั้นจึงชื่อว่า หทัย
๔. ธรรมชาติคือ ฉันทะ(ความพึงพอใจ)ที่มีในใจนั่นเอง ชื่อว่า มานัส
๕. จิตเป็นธรรมชาติที่ผ่องใส จึงชื่อว่า ปัณฑระ
๖. มนะนั่นเองเป็นอายตนะ คือเป็นเครื่องต่อ จึงชื่อว่า มนายตนะ
๗. มนะอีกนั่นแหละที่เป็นอินทรีย์ คือครองความเป็นใหญ่ จึงชื่อว่า มนินทรีย์
๘. ธรรมชาติใดที่รู้แจ้งอารมณ์ ธรรมชาตินั้นชื่อว่า วิญญาณ
๙. วิญญาณนั่นแหละเป็นขันธ์(ขันธ์หมายถึงกลุ่ม ก็วิญญาณนั่นแหละ มีมากมายเช่น จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฯลฯ มโนวิญญาณที่มีอีกหลายชนิด รวมเป็นกลุ่มวิญญาณ) จึงชื่อว่า วิญญาณขันธ์
๑๐. มนะนั่นเองเป็นธาตุชนิดหนึ่ง ที่รู้แจ้งซึ่งอารมณ์ จึงชื่อว่า มโนวิญญาณธาตุ
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับจิต

[๑๑๗] ดูกรภิกษุทั้งหลาย วิญญาณเป็นไฉน? ดูกรภิกษุทั้งหลาย วิญญาณ ๖ หมวดนี้
คือ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ. ดูกรภิกษุ
ทั้งหลาย นี้เรียกว่าวิญญาณ.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v ... agebreak=0
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v ... agebreak=0

[๗๖๗] ธรรมเป็นจิต เป็นไฉน?
จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนธาตุ
มโนวิญญาณธาตุ สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นจิต.
ธรรมไม่เป็นจิต เป็นไฉน?
เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์, รูปทั้งหมด และอสังขตธาตุ สภาวธรรม
เหล่านี้ชื่อว่า ธรรมไม่เป็นจิต.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_it ... agebreak=0

[๓๑๙] ชื่อว่า ใจ ในคำว่า คิดถึงทิฏฐิทั้งหลายด้วยใจ
ความว่า ใจ คือ จิต ใจ มานัส หทัย ปัณฑระ มนะ มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณขันธ์ มโนวิญญาณธาตุ ที่เกิดแต่ผัสสะเป็นต้นนั้น.
ท่านคิดนึกถึงทิฏฐิทั้งหลายด้วยจิตว่า โลกเที่ยงบ้าง โลกไม่
เที่ยงบ้าง ฯลฯ สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายแล้ว ย่อมเป็นอีกก็หามิได้ ย่อมไม่เป็นอีกก็หามิได้ เพราะ
ฉะนั้น จึงชื่อว่า คิดถึงทิฏฐิทั้งหลายด้วยใจ.

แต่มีอภิธรรมนี้ มาให้พิจารณากันครับ


พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๒. ทุติยวรรค]
๗. จิตตัฏฐิติกถา (๑๖)

สก. พระสูตรที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า “ภิกษุทั้งหลาย ตถาคตเรียกสิ่งนี้ว่า
จิตบ้าง มโนบ้าง วิญญาณบ้าง จิตเป็นต้นนั้น ดวงหนึ่งเกิดขึ้น อีกดวงหนึ่งดับไป
ตลอดทั้งคืนและวัน เปรียบเหมือนลิงเมื่อเที่ยวไปในป่าเล็กและป่าใหญ่ จับกิ่งไม้
ปล่อยกิ่งนั้นแล้วย่อมจับกิ่งอื่น ปล่อยกิ่งนั้นแล้วย่อมจับกิ่งอื่นต่อไปฉะนั้น”๑ มีอยู่
จริงมิใช่หรือ
ปร. ใช่
สก. ดังนั้น ท่านจึงไม่ควรยอมรับว่า “สภาวธรรมเหล่านั้นเปลี่ยนแปลงได้
เร็วกว่าจิต”
{๖๓๐} [๓๓๖] สก. จิตดวงเดียวตั้งอยู่ได้ตลอดทั้งวันใช่ไหม
ปร. ใช่
สก. จักขุวิญญาณตั้งอยู่ได้ตลอดทั้งวันใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สก. โสตวิญญาณ ฯลฯ ฆานวิญญาณ ฯลฯ ชิวหาวิญญาณ ฯลฯ กาย-
วิญญาณ ... จิตที่เป็นอกุศล ... จิตที่สหรคตด้วยราคะ ... ที่สหรคตด้วยโทสะ ...
ที่สหรคตด้วยโมหะ ... ที่สหรคตด้วยมานะ ... ที่สหรคตด้วยทิฏฐิ ... ที่สหรคตด้วย
วิจิกิจฉา ... ที่สหรคตด้วยถีนะ ... ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ ... ที่สหรคตด้วยอหิริกะ ...
ที่สหรคตด้วยอโนตตัปปะ ตั้งอยู่ได้ตลอดทั้งวันใช่ไหม
ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
{๖๓๑} สก. จิตดวงเดียวตั้งอยู่ได้ตลอดทั้งวันใช่ไหม
ปร. ใช่

ขอบคุณลุงหมานและท่านเอกอนค่ะ

เวลาที่อ่าน จึงต้องทราบว่าใครเป็นฝ่ายอาจารย์ ใครเป็นฝ่ายศิษย์
สกวาที เป็นคนโยนคำถาม เพื่อพยายามให้ปรวาที เข้าใจในแนวทางที่ถูกต้อง

ขอบคุณท่านโกวิทที่นำมาลงให้อ่านค่ะ

จิตที่แท้ก็คือกระบวนการขันธ์ห้า จิตมีลักษณะเปลี่ยนไปตามกระบวนการขันธ์

ถ้าเกิดวิญญาณขันธ์ขึ้น วิญญาณขันธ์จะเป็นลักษณะของจิตผู้รู้อารมณ์
ส่วนเวทนา สัญญาและสังขารก็เป็นจิตเช่นกัน แต่เป็นจิตที่มาพร้อมกับอาการ
ของจิต ที่เรียกว่าเวทนา สัญญาและสังขาร

จากคำพูดว่าจิตเกิดดับ ที่แท้เป็นการเกิดดับตามเหตุปัจจัยของขันธ์แต่ละตัวครับ

การทำวิปัสสนา ไม่ได้ไปรับรู้อารมณ์ที่มากระทบ แต่ต้องรับรู้ผัสสะที่มากระทบ
นั้นหมายความว่า ต้องมีจิตผู้รู้(วิญญาณขันธ์)มาตามรู้ กระบวนการขันธ์

การรู้สังขารการปรุงแต่งไม่เรียกวิปัสสนา เขาเรียกว่ามีสติระลึกรู้ธรรมดา
มีเพื่อไม่ให้เกิด กายสังขารและวจีสังขารครับ

หลักการที่ลุงหมานว่า มันเป็นเรื่องของคนเข้าใจผิดว่าเป็นการทำสมาธิ
แท้จริงแล้วเป็นหลักของสมถกรรมฐาน มันไม่ใช่ว่าจิตทรงตัวหรือไม่ทรงตัว
มันเป็นเรื่องที่ทั้งคนพูดและคนฟัง ไม่เข้าใจแต่แรก มันเลยไปกันใหญ่ทั้งคนพูดและฟัง

หลักการที่ว่าผู้รู้ ท่านทำในลักษณะให้จิตผู้รู้ไปรับผัสสะหรือทวารใดทวารหนึ่ง
เพียงทวารเดียว การเกิดดับของกระบวนการขันธ์จึงเป็นไปในลักษณะเดียว
และการเกิดดับของกระบวนการขันธ์นี่เป็นไปในลักษณะสันตติ เลยคิดว่า
ไม่มีการเกิดดับเกิดขึ้น

เพ้อเจ้อกถาน้ำลายฟูมปากไปเรื่อย

นายโฮฮิชิ สอนวิธีทำเขาเลยเอาชัดๆ ว่าไปหนึ่ง สอง สาม เพื่อที่เขาจะได้นำไปปฏิบัติตามได้

แล้วส่วนที่ผมยกมา นั้นมันหมายถึงอย่างไรครับ ถูกต้องกับที่ ปร.ตอบมั้ยครับ

ช่วยเฉลยทีครับ

{๖๓๐} [๓๓๖] สก. จิตดวงเดียวตั้งอยู่ได้ตลอดทั้งวันใช่ไหม
ปร. ใช่

สกวาที ยิงคำถาม เพื่อตรวจสอบ ความเข้าใจของ ปรวาที
เมื่อ ปรวาที ตอบว่าใช่ แสดงให้เห็นว่า ปรวาทียังเข้าใจผิดอยู่
สกวาที จะป้อนคำถามอื่นๆ ต่อ เพื่อให้ปรวาทีคิดต่อไป ให้เป็นเหตุเป็นผล
จนเข้าใจว่า สิ่งที่ตนตอบว่า ใช่นั้น เป็นการเข้าใจผิด