สวัสดีครับพี่ขนมจีบซาลาเปา
ขันธ์ 5 โดยนัยและหน้าที่ของตัวมันเองนั้นก็แสดงความจริงอย่างชัดเจนแล้วว่าเป็นเอกเทศต่อกัน ผู้ปฏิบัติที่มีกำลังสมาธิ กำลังสติ มากขึ้นย่อมจะเห็นการแสดงตัวและอาการของขันธ์ 5 ได้ชัดเจนมากขึ้น อย่างที่พี่รู้สึกได้ครับ...เพียงแต่ว่าตามธรรมดาแล้วอาการของขันธ์ 5 นั้นมันเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและเร็วมาก จากขันธ์หนึ่งต่อไปสู่ขันธ์หนึ่ง ถ้าไม่ใช่ผู้ที่ปฏิบัติจนถึงขึ้นที่จิตละเอียดที่สุดแล้วจะมองออกอย่างชัดเจนไม่ได้เลย ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเราเห็นใครกำลังกินมะขามอยู่ แล้วเราน้ำลายสอขึ้นมา...อธิบายได้ว่า เมื่อตากระทบรูปเห็นคนกำลังกินมะขาม(จักษุวิญญาณ)นั้น ทันทีทันใดจิตสังขารก็ทำหน้าที่ของมันปรุงแต่งให้เกิดชิวหาสัญญา(ความจำรส)ขึ้นต่อเนื่องตามมาแล้วต่อออกมาเป็นเวทนาคือน้ำลายสอและอาจจะต่อไปถึงตัณหาความอยากจนต้องไปหาซื้อมะขามมากิน...ซึ่งกระบวนการเหล่านี้มันเกิดขึ้นต่อเนื่องและรวดเร็วมากจนอยากที่สติของคนธรรมดาที่ไม่ได้ฝึกฝนมาเพียงพอจะตามรู้ได้ทันครับ...และไอ้ตัวการที่ตัวต้นเรื่องก็คือตัว(จิต)สังขารนั่นเองครับที่ที่คอยทำตัวเป็นผู้ยุแยงคอยชี้นำให้เราหลงไปตามผัสสะหรืออารมณ์ต่างๆ เพราะจิตสังขารตัวนี้มันประกอบไปด้วยอวิชชานั่นเองครับ
สิ่งที่เป็นคู่ปรับกับจิตสังขารที่มีอวิชชาประกอบก็คือตัวสตินั่นเองครับ สตินี้เมื่อตามรู้ที่ตรงไหนมันก็จะผลิตอาวุธคือปัญญาขึ้นมาฟาดฟันที่ตรงนั้น ถ้าปัญญาเป็นฝ่ายชนะอวิชชาตรงเวทนา ตัณหาก็ต่อออกมาไม่ได้ แต่ถ้าสติปัญญาแพ้ตัณหาก็เกิดขึ้นได้ตามมาครับ
ดังนั้นพระพุทธเจ้าและครูบาอาจารย์เจ้าทั้งหลายจึงยกย่องสติอย่างยิ่งและยกให้มหาสติปัฏฐานเป็นธรรมเครื่องต่อสู้กับอวิชชาครับถ้าพี่ขนมจีบซาลาเปาต้องการความเจริญในธรรมยิ่งขึ้นก็ขอให้ยกเอามหาสติปัฏฐานขึ้นมาพิจารณาอย่างต่อเนื่องและเป็นนิจนะครับ
ขอบคุณครับ

ลูกพระป่า.........
สวัสดีครับทุกท่าน
อยากทราบว่ามีใครเคยสงสัยสังขารและวิญญาณที่ต่อออกมาจากอวิชชากับสังขารวิญญาณในรูปนามกับบ้างมั้ย ว่ามันเหมือนหรือต่างกันหรือเปล่าครับ...ตัวผมเองเคยสงสัยและได้เคยลองพิจารณาดูจนได้คำตอบที่(เคย)เข้าใจว่าถูก...แต่เมื่อเร็วๆนี้เหมือนได้ความอนุเคราะห์จากครูบาอาจารย์ท่านช่วยแก้ความเข้าใจผิดให้...คือผมเคยพิจารณาว่ามันต่างกัน สังขารที่ต่อมาจากอวิชชานั้นผมพิจารณาว่ามันคือสังขารที่ปรุงมาจากธาตุสี่ ส่วนวิญญาณที่ต่อมาจากสังขารก็คือจิตที่มาอาศัยกายสังขาร ส่วนอวิชชาผมพิจารณาว่าเป็นอวิชชาของบิดามารดาที่ทำให้ท่านมาครองเรือนกันจนให้กำเนิดครรภ์ขึ้นมาครับ แต่ตอนนี้รู้แล้วว่าตัวเองรู้ผิดไปเยอะครับ
เลยอยากรู้ว่าทุกท่านในนี้เคยสงสัยหรือรู้ความหมายของสังขารและวิญญาณในปฏิจจสมุปบาทกันบ้างมั้ยครับ
ขอบคุณครับ

asoka.........
สาธุ อนุโมทนากับคุณขนมจีบซาลาเปา เป็นอย่างยิ่ง สิ่งที่เกิดเป็นกังขาในใจของคุณนั้นก็เพราะคุณไปพบสภาวะจริงๆซึ่งบัญญัติทั้งหลายยากจะบรรยายได้ถึง ต้องรู้ที่ใจเจ้าของ

สำหรับคุณลูกพระป่า................
คุณลองมาฟังเรื่อง อวิชชาปัจจัยาสังขาราสำนวนลูกทุ่งดูซิครับ ดูซิว่าจะถึงบางอ้อได้ไหม?

สังเกตให้ดี ปฏิจจสมุปบาททั้ง 12 พูดถึงแต่ปัจจัย ไม่พูดถึง "เหตุ" เหตุอะไรหนอ มากระทบกับปัจจัยทั้ง 12 จึงทำให้วงปฏิจจสมุปบาทหมุนวน?

จากธัมมวิจัยหรือการวิเคราะห์ธรรมของท่านผู้ปฏิบัติท่านหนึ่งท่านสรุปว่า

อวิชชา คือความไม่รู้ ..... เพราะไม่รู้จึงเห็นผิด.....เห็นผิดคือเห็นเป็นอัตตาตัวตน.....อัตตาตัวตนแรกคือความเห็นว่าเป็นรูปสังขารตั้งอยู่.......เป็นสังขารตัวนี้ (อวิชชาปัจจัยาสังขารา) ยังไม่ใช่จิตสังขารการปรุงแต่ง.....
เมื่อรูป(สังขาร)มี จึงเป็นปัจจัยให้สิ่งที่ไปรู้รูปสังขารคือ "วิญญาณ" เกิดขึ้นมา ถึงตอนนี้ รูปแรก นามแรกเกิดครบ
รูปสังขารที่ตั้งให้รู้เป็น "รูป"
จิตที่ไปรู้รูปคือวิญญาณ เป็น "นาม"
วิญญาณเป็นปัจจัยให้เกิด นาม - รูป

เมื่อมี ผู้รู้ กับ สิ่งที่ถูกรู้ เกิดขึ้น จึงเป็นปัจจัยให้ สฬายตนะคือประสาทสัมผัสทั้ง 6 เกิดขึ้น และต่อๆกันไปจนครบองค์แห่งปฏิจจสมุปบาท

ทุกปัจจัยล้วนมีเหตุอันซ่อนไว้ให้กระทบอยู่ตลอดเวลา ความนี้ยิ่งน่าพิจารณาต่อไปว่ามีความเชื่อมโยงระหว่างช่วงต่อของเวทนากับตัณหา และสัมพันธ์กับสติปัฏฐาน 4 ซึ่งท่านกล่าวว่า วิเนยยะโลเก อภิชฌา โทมนัสสัง คือเอาออกเสียให้ได้ซึ่งความยินดียินร้ายในโลก ซึ่งแสดงว่า ทั้งฐาน กาย เวทนา จิต ธรรมสิ่งที่จะเกิดขึ้นเป็นผลรวม คืออภิชฌา โทมนัสสัง ความยินดียินร้าย

ใคร ? เป็นผู้ยินดียินร้าย ?

นั่นแหละคือตัวเหตุหรืออวิชชาที่ซ่อนอยู่หลังฉาก การเอาออกเสียให้ได้ซึ่งความยินดียินร้ายที่ถูกวิธีก็ต้องไปเอาตัวผู้ยินดียินร้ายออกเสียให้ได้ ไม่มีผู้ยินดียินร้ายเสียแล้ว ความยินดียินร้ายจะเกิดมาแต่ที่ใด? นี่เป็นประเด็นธรรมที่สำคัญมากและเป็นเป้าหมายแรกที่ชาวพุทธทุกคนควรไปถึงให้ได้ในชาติปัจจุบันนี้

อวิชชานิโรธา สังขารานิโรโธ.............นี่ตรงกับประเด็นของมรรค 1 ไหม? อวิชชาตัวหยาบคือ “สักกายทิฐิ” ต้องถูกทำลายก่อนใช่หรือไม่? แล้วอวิชชาตัวละเอียดคือ "มานะทิฏฐิ"จึงจะสามารถทำลายให้หมดสิ้นไปในอีก 3 มรรคที่เหลือ

ขนมจีบ ซาละเปา.......
..ประทานโทษนะค่ะ ไม่อยากจะบอกเลย ขนาดลูกทุ่งแล้ว ดิฉันก็ยังอ่านไม่รู้เรื่อง
ศัพท์วิชาการเยอะ จนตาลาย ที่บอกนี่ ไม่ได้จะว่าอะไรท่านนะค่ะ แต่มาบอกเพื่อให้รู้ว่าปํญญาดิฉันคงไม่ถึงขั้น จึงแปลไทยเป็นไทยไม่ออก..คือ ดิฉันอ่านแล้วมึนนะค่ะ กราบขอประทานโทษอีกทีนะค่ะ

(คือ ดิฉันพยายามแล้วแต่หมดปัญญาที่จะเข้าใจนะค่ะ)

ก็ต้องขออภัยคุณขนมจีบซาละเปามากๆ เพราะผิดจุด ผิดฝาผิดตัว เรื่องที่เขียนควรจะเป็นคำตอบสำหรับคุณลูกพระป่าครับ คุณกำลังสนทนากับท่าเช่นนั้นเพลินๆ ขออภัยครับที่มาขัดจังหวะ

กราบของพระคุณค่ะที่ให้ความรู้

ขออนุญาติถามต่อได้ไหมค่ะ ท่านรำคาญดิฉันหรือยัง

วันก่อน ดิฉันมีอาการอย่างหนึ่งที่ไม่รู้จัก ว่าคืออะไร ดิฉันจึงอยากจะมาเรียนถามนะค่ะ

เนื่องจากวันก่อน ดิฉันป่วย กายเหนื่อยล้าสะสมมาหลายวัน ตอนเช้าก็ยังปกติดี คือกายป่วยแต่จิตไม่ป่วย ก็ยังทำอะไรได้ปกติ พอตอนสายๆ จิตเห็นความวุ่นวายในโลก เกิดอาการเหนื่อยหน่ายในจิต แต่ก็ำทำตัวปกติ แต่เมื่ออาการทางจิตเกิดหน่ายมากๆ..อยู่มันก็เกิดอาการดับค่ะ คือ มันไม่รู้สึกอะไรในจิต คือนิ่งเฉย ไม่ว่างเปล่า มันเป็นอาการนิ่ง เหมือนว่า เราได้ตายไปแล้วแต่ยังต้องไหลไปกับกระแสโลก

พอเห็นอาการแปลกๆ ดิฉันก็อยากหลุดจากอาการนี้ เลยหาหนังสือมาธรรมที่ชอบมาอ่าน จนมันก็ไม่ติด ไม่เอา จากนั้นก็เปลี่ยนเป็นเอาหนังสือกำลังภายในที่กำลังติดตามกำลังสนุกขึ้นมาอ่านแทน แต่จิตมันก็กลับไม่ติดไม่เอา..คือมันจะอยู่กับอารมณ์ดับ เหมือนไม่รู้สึก แต่มีสติทุกอย่าง เหมือนเรามีแต่ร่างกาย ทำอะไรได้ปกติ ไม่มีอาการรู้สึกลอยๆ มีสติครบ แค่รู้ว่ามันไม่รู้สึกอะไร จะรู้สึกว่ามันเกิดอาการเหมือนคนตายที่ไม่รู้สึกอะไรทั้งสิ้น ทั้งๆที่เรายังลืมตาอยู่ ยังต้องทำงานและใช้ชีวิตประจำวัน อยู่

เมื่อพยายามจะให็หลุดจากอาการนี้ มันก็ไม่หลุด เลยบอกตัวเองว่าช่างมัน ก็เลยปล่อยไป เป็นอาการนี้ตั้งแต่บ่ายจนไปถึงนอน ที่หลุดได้เพราะต้องสวดมนต์ก่อนนอน เลยได้หลุดอาการนี้ออกมา อาการนี้เขาเรียกว่าอะไรค่ะ ดิฉันเข้าอรูปหรือค่ะ อรูปดิฉันรู้จัก อยู่มีไม่กี่อย่างคือ ความว่างที่ไม่มีสิ้นสุด กับการที่ไม่จำอะไรเลย สามารถตัดให้ไม่จำมันได้คือสั่งให้มันลืมก็ลืมได้ กับอีกอย่างคืออาการลอยๆ เหมือนว่างๆไม่มีที่สิ้นสุด เว้งว้างนะค่ะ อาการที่ว่าดิฉันไม่รู้จัก จึงมาถามว่า มันคืออาการอะไรค่ะ กราบขอบพระคุณล่วงหน้าค่ะ

เพราะอวิชชา เป็นปัจจัย สังขารจึงมี (สังขารในที่นี้คือ สังขารในปฏิจจสมุปบาท)

เพราะสังขาร เป็นปัจจัย วิญญาณจึงมี (วิญญาณในที่นี้คือ ปฏิสนธิจิต)

ตราบใดที่ขันธ์5 ยังประกอบด้วยอวิชชา ตราบนั้น ยังต้องเวียนว่ายตายเกิด ไปตามภพภูมิต่างๆ

สาธุค่ะ ที่มาแนะนำและบอกกล่าว...แต่ดิฉันสงสัยอย่างหนึ่งว่า(จริงๆสงสัยมานานแล้วนะค่ะ) การทำตัมยำชิมแล้วก็รู้ว่าเป็นต้มยำ เหตุใดต้องชี้แจงว่า ในนั้นมี ข่า มีพริก มีตะไคร้ มีน้ำมะนาว ฯลฯ

เหตุใดไม่ว่า จะรู้ว่ากระทบอายตนะอะไรสืบต่อมาที่ไหน ผ่านระบบทุกอย่างมา 108 แต่ทั้ง108 ประการนี้เกิดที่จิตไม่ใช่หรือค่ะ นี่คือสงสัยนะค่ะ ไม่ได้ตั้งใจจะกวนประการใด เมื่อจิตเรามีราคะก็รู้ว่ามีราคะ จิตเรามีปิติก็รู้ว่าจิตเรามีปิติ จิตเราลังเลสงสัยก็รู้ว่าจิตเราลังเลสงสัย คือดูที่ผลของจิตที่ปรากฏขึ้นแก่จิต เหตุใดถึงไปดุเหตุละเอียดปลีกย่อยเยอะแยะไปหมดทั้งๆที่ผลออกมาก็อันเดียวกันคือ จิตลังเลสงสัย เราก็รู้ว่าจิตลังเลสงสัย

เมื่อเรารู้ผลของการเกิดทุกข์เกิดอวิชชาแก่จิตแล้วเราก็แก้ที่ผลที่เกิดแก่จิตเลย เช่นว่า จิตมีราคะ เมื่อเรารู้ว่าจิตเรามีราคะ เราก็เอา ปฎิกูลบรรพมาใช้ เอาธาตุ 4 และนวสี มาใช้มาพิจาณาเลย เหตุใดทำไมต้องตามไปดูอายตนะ12 ไล่มาเรื่อยๆ จนถึงว่าจิตมีราคะก็รู้ว่าจิตมีราคะ เราสามารถลัดขั้นตอนการทำก็ได้ไม่ใช่หรือค่ะ

นี่ยกตัวอย่างให้ดูนะค่ะ ถ้าเราดูทีละขั้นตอนไป เมื่อไหรมันถึงจะถึงจุดที่จิตรู้ว่า จิตมีราคะก็รู้ว่าจิตมีราคะ เราแก้อวิชชาที่สังโยชน์ เดินตามและเกาะตามสังโยชน์ ดิฉันคิดอย่างนี้ ฆ่าตัวแม่ ตัวจิ๊บตัวจ้อยมันก็ตายไปเองน่ะค่ะ

นี่คือความคิดเห็นส่วนตัว ถือว่าแลกเปลี่ยนความรู้กันนะค่ะ

สวัสดีครับพี่ขนมจีบซาลาเปา
ข้อความข้างต้นนั้นที่เห็นว่าเป็นจิตสังขารนั้นถูกต้องแล้วครับ ผมเคยเป็นมาแล้วเหมือนกันครับ จุดนี้เกิดจากความเจ้าเล่ห์ของอวิชชาที่มันแฝงอยู่ในใจของเรา ที่ดูเผินๆแล้วเหมือนจะเกิดจากธรรมที่แสดงตัวออกมาให้เราดูให้เรารู้ แต่ชั่วจังหวะที่เราเห็นธรรมนั่นแหละครับที่อวิชชามันแทรกเข้ามาบงการจิตของเราให้ปรุงแต่งต่อออกไปจนเกิดเป็นความทุกข์ใจ รำคาญใจ อึดอัดใจ เพราะโดนปรุงแต่งจนถือเอามายึดไว้โดยไม่รู้ตัวครับ ผมเองก็อยู่ในภาวะนี้นานหลายเดือนทีเดียว แต่เพราะไม่เคยทิ้งการเจริญสมาธิภาวนาทำอยู่เนืองๆจนที่สุดสติมันมีกำลังพอที่จะมองออกถึงเล่ห์เพทุบายแห่งอวิชชา จึงฟาดฟันมันขาดจนได้...หลังจากนั้นจิตก็เห็นโลกที่วุ่นวายเป็นโลกที่ธรรมดา...เป็นธรรมดาของโลก
ส่วนที่ว่าพี่ทำการหลีกหนีนั้น ผมไม่เห็นว่าจะเป็นการดีเท่าไหร่นะครับ แทนที่จะหนีไปอยู่กับความสงบเราควรหันหน้ามาค้นคว้าพิจารณาเอาสติปัญญามาฟาดฟันกับกิเลสอวิชชาดีกว่านะครับ เพราะเมื่อเรารบจนประสบชัยชนะแล้ว ความสงบที่แท้และยั่งยืนมันเกิดขึ้นตามมาแน่นอนครับ
ขอบคุณครับ

อ่านรอบนี้อีกรอบได้ความรู้เพิ่มขึ้นค่ะ ถึงปัญญาจะไม่กระจ่างแจ้งเท่าไหรก็เถอะ แต่คราวนี้สามารถอ่านและเข้าใจได้มากขึ้น กราบขอบพระคุณนะค่ะที่ เอามาให้เป็นธรรมทานอีกรอบ

และกราบขอโทษคุณลูกพระป่าจริงๆ ....ดิฉันทำให้เสียจุดประสงค์ของหัวข้อหรือเปล่าค่ะ ดิฉันขอโทษนะค่ะ..ดิฉันไม่รู้จะทำอย่างไรดี ไปตั้งกระทู้ไหม่ดีไหมค่ะ จะได้ไม่เป็นการเสียมารยาท ในกระทู้ของคุณลุกพระป่านะค่ะ

ขอบพระคุณค่ะที่แนะนำ

ขอถามผู้รู้ทุกท่านหน่อยนะครับ ว่า
"อะไรเป็นเหตุปัจจัยให้เกิด อวิชชา ครับ

รอเรียนจากผู้รู้ทุกท่านด้วยคนค่ะ

สวัสดีครับพี่ขนมจีบซาลาเปา
ก่อนหน้านี้ที่ผมพูดเรื่องของขันธ์ 5 เพื่อจะบอกว่าที่พี่เห็นพี่รู้นั้นถูกต้องแล้วครับที่เห็นว่ามันแยกกันคนละส่วนคนละอย่าง...
ส่วนความเห็นข้างบนนี้ผมขออธิบายอย่างนี้ครับว่า อันธรรมดาแห่งของหยาบย่อมมองเห็นได้ง่ายกว่าของละเอียด...ดังนั้นจึงเป็นการประมาทเกินไปที่เราจะมองข้ามการพิจารณาอาการอย่างหยาบแล้วไล่เข้าไปสู่อย่างละเอียดเรื่อยๆ เพราะอวิชชาตัวละเอียดสุดนั้นมันหลบฉากอยู่หลังตัวอวิชชาตัวหยาบนั่นเองครับ อีกทั้งการก้าวข้ามความหยาบแล้วไปละเอียดเลยนั้นไม่ใช่วิสัยที่จะทำได้ครับ แม้แต่พระพุทธเจ้าเองพระองค์ก็ทำไม่ได้นะครับ
ขอบคุณครับ

อาสวะ

การไล่ปฏิจจะ...ในแต่ละขั้น...จะต้องขยาย...ขยายแล้วน้อมความรู้นั้นมาที่ตัวเราในปัจจุบัน...เห็นตามจริงในปัจจุบัน....แล้วสรุปสิ่งทั้งหมดลงโดยย่อ

[ขอถามต่อ ว่า
"อะไรเป็นเหตุปัจจัยให้เกิด อาสวะ ครับ [/quote]

ท่านลูกพระป่าเข้าใจผิดแล้ว ที่บอกว่าพระพุทธเจ้าละอวิชาไม่ได้ พระพุทธเจ้าตรัสรู้เห็นแจ้งในธรรมตอนพระชนมายุ 35 พรรษา ถ้าดิฉันจำไม่ผิด แล้วมีเพียงพระพุทธเจ้าเท่านั้นที่มารหรืออวิชชาไม่สามารถทำอะไรธาตุขันธ์ได้ แต่พระองค์อาศัยธาตุขันธ์นั่นแหละเพื่อโปรดเหล่าสรรพสัตว์ คุณลูกพระป่าเคยอ่านพระไตรปิฏกและศึกษาพุทธประวัติของพระพุทธเจ้าอย่างถ่องแท้หรือยัง หรือใช้วิสัยทัศของตนกล่าวเช่นนั้น ตามความเห็นส่วนตัวดิฉันเห็นด้วยกับ ท่านขนมจีบซาลาเปา แต่ว่าไม่ใช่ใครจะสามารถทำได้ง่ายขนาดนั้น ขึ้นอยู่กับ อินทรีย์ของตน รวมถึงธรรม อิทธิบาท4ด้วย