ปรัมปรา

คำว่า ปรมฺปรา หมายถึง คำพูดที่สืบทอดกันมา ตั้งแต่ปู่ย่า ตายาย ครูบาอาจารย์ เป็นต้น

ส่วน อิติ กิร เป็นคำพูดที่แสดงถึงการได้ยินได้ฟัง ที่ตนเองไม่ได้สัมผัสมาโดยตรง
ทั้งคำพูดที่มาจากคำว่า ปรมฺปรา และ อิติ กิร ทั้งสองนี้สามารถเป็นไปได้ทั้งของจริง
และของปลอม คือสิ่งที่มีอยู่จริง ก็ได้ ไม่มีอยู่จริงก็ได้ เพราะฉะนั้น จึงไม่ควรที่จะได้ชื่อว่าปรมัตถ์

ปิฎกสัมปทา

การอ้างคัมภีร์ การอ้างหลักฐานต่างๆสิ่งที่ตนเห็เอาโดยถือว่าตรงกับตำราที่ตนใช้อยู่นั้น
บางครั้งจะเห็นว่า ตำรานั้นอาจจะจริง ก็ได้ อาจจะผิดก็ได้ ถึงแม้ตำราอาจจะถูก การตีความ
วินิจฉัยอาจผิด ก็ได้ เพราฉะนั้น ความหมายหรือสภาวะลักษณะ ในการอ้างตำรานั้น จึงไม่ชื่อว่าปรมัตถ์

ตักกเหตุ

สภาวะหรือความรู้ทีถือเอาได้ด้วยการตรึกนึกคิดจินตนาการเอาเองนั้นอาจจะเป็นไปได้ทั้งถูกและผิด
ยังไม่ชื่อว่าปรมัตถ์

นยเหตุ

สภาวะหรือความรู้ที่ได้ด้วยการเทียบเคียงตามหลักการนั้น จะถูกต้องก็ต่อเมื่ออาศัยหลักการที่เหมาะสม
แต่ในกรณีที่ได้อาศัยหลักการที่ไม่เหมาะสมนั้น ย่อมมีความผิดพลาดสูง เพราะฉะนั้น จึงไม่ควรเชื่อว่า ปรมัตถ์

สภาวะที่เชื่อหรือจำตามคำพูดของคนอื่น บางครั้งอาจมีอยู่จริง บางครั้งอาจไม่มีอยู่จริง
เป็นไปไม่ได้ที่จะมีอยู่จริงทั้งหมด เพราะฉะนั้น สภาวะเช่นนั้นจึงไม่ได้ชื่อว่า เป็นอุตตมัตถะหรือปรมัตถะ
ส่วนความหมายหรือสภาวะที่โยคีเห็นประจักษ์ด้วยตนเองนั้นล้วนเป็นสภาวะที่มีอยู่จริงตามที่ได้เห็นนั้นแล
เพราะเหตุนั้น สภาวะที่เห็นแจ้งด้วยตนเองนั้น จึงได้ชื่อว่าเป็น อุตตมัตถธรรม หมายถึงสภาวธรรมอันประเสริฐ