ธรรมจักร :: หนังสือธรรมะ - หลักธรรมจากพระสูตร

       พระพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน เมืองสาวัตถี ได้ตรัสเล่าถึงสงครามระหว่างเทวดากับอสูร ในการทำสงครามนั้น ถ้าเกิดความสะดุ้งหวาดกลัวขึ้น ท่านแนะให้ดูยอดธงของหัวหน้าเทวดา แล้วความหวาดกลัวจะหายไป

      ครั้นแล้ว ได้ทรงแนะวิธีแก้ความหวาดกลัว สำหรับภิกษุผู้บำเพ็ญสมณธรรมในป่าว่า

      “ภิกษุทั้งหลาย ! หากความกลัวก็ดี ความหวาดสะดุ้งก็ดี ความขนพองสยองเกล้าก็ดี พึงบังเกิดขึ้นแก่พวกเธอผู้อยู่ในป่าก็ดี อยู่ที่โคนไม้ก็ดี อยู่ในเรืองว่างก็ดี ที่นั้นพวกเธอพึงตามระลึกถึงเรา พึงตามระลึกถึงพระธรรม พึงตามระลึกถึงพระสงฆ์ เพราะเมื่อเธอระลึกถึงเรา ระลึกถึงพระธรรม และระลึกถึงพระสงฆ์อยู่ ความกลัว ความหวาดสะดุ้งจะหายไป เพราะว่าพระตถาคตเป็นผู้หมดราคะ โทสะ และโมหะ จึงไม่กลัว ไม่หวาด ไม่สะดุ้ง และไม่หนี”

(ธชัคคสูตร ๑๕/๓๐๔)

      ความหวาดกลัวเกิดจากความหวั่นไหวทางจิต ถ้าจิตมีความเชื่อมั่น มีความมั่นใจในคุณธรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง ย่อมระงับความหวาดกลัวได้ ภิกษุมีศีลบริสุทธิ์ ย่อมไม่หวาดกลัว ผู้เสียสละไม่เห็นแก่ตัว ไม่มีความยึดมั่นถือมั่น ก็ไม่มีความกลัว

      ในทางโลก ผู้ที่มีความรักในระหว่างเพศรุนแรง ผู้มีความโกรธรุงแรง หรือมีความหลงงมงาย ก็ย่อมจะไม่หวาดกลัวต่อภัยอันตรายใด ๆ แม้ผู้มีกิเลสและตัณหายังบรรเทาความหวาดกลัวได้ ไฉนผู้หวังคุณธรรมเบื้องสูง จะละความหวาดกลัวไม่ได้เล่า

      พระสูตรนี้ ทรงแนะให้ยึดเอาคุณของพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ เป็นที่พึง นับว่าเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชาวพุทธเรา โดยปกติเราก็มีศรัทธาต่อคุณพระทั้ง ๓ อยู่แล้ว แต่เมื่อตกอยู่ระหว่างความหวาดกลัว เราก็จะต้องระลึกให้มาก และให้มั่นเข้าไว้ ก็จะระงับความหวาดกลัวได้แน่นอน

       ถ้ายังไม่หายอีก ก็ลองสละตัวตนดูสิ ถอนความยึดถือในตัวตนของตนออกให้หมด ให้จิตได้สัมผัสกับความว่าง คือว่างจากตัวตนและของ ๆ ตน ขอให้ทำจิตให้ว่างจริง ๆ เถอะ รับรองว่าหายหวาดกลัวได้จริง ๆ

มีความคิดไม่มีปัญญาก็เดือดร้อน

มีปัญญาแต่ไม่มีสติกำกับก็ฟุ้งซ่าน

.............

ภิกษุอยู่รูปเดียว เป็นเหมือนพรหม
อยู่สองรูป เป็นเหมือนเทวดา
อยู่ด้วยกันมากกว่าสามรูปขึ้นไป เป็นเหมือนชาวบ้าน
ย่อมมีแต่ความโกลาหลมากขึ้น
ฉะนั้น ภิกษุจึงควรอยู่แต่ผู้เดียว

ยถา พฺรหฺมา ตถา เอโก ยถา เทโว ตถา ทุเว
ยถา คาโม ตถา ตโย โกลาหลํ ตตุตฺตรํ.

(เถระ) ยโสชเถรคาถา ๒๖/๓๐๐