ถามเรื่องเสียง

ผู้เยี่ยมชม

เสียงเป็นรูปหรือเป็นธาตุ เป็นอะไรกันแน่ ถ้าเป็นรูป เสียงเป็นอุปาทายรูปหรือไม่อย่างไร หรือถ้าเสียงเป็นรูปนามเป็นไปได้ยังไง

ผู้เยี่ยมชม

กล่าวโดยความเป็น ธาตุ ก็เป็นธาตุ...กล่าวโดยความเป็นรูป ก็เป็นรูป

ตอบเมื่อ: 05 มิ.ย.2006, 8:22 pm

สี เสียงกลิ่น รส ที่มากระทบทาง ตา หู จมูก ปาก จัดเป็นวิสยรูป ๔ในรูป ๒๘
วิสยรูป หมายถึง รูปต่าง ๆ ที่มากระทบทางตา คือ ภาพ (สี) ที่มากระทบทางหู คือ เสียง ที่มากระทบทางจมูก คือ กลิ่น ที่มากระทบทางลิ้น คือ รส ที่มากระทบทางกาย คือ เย็น-ร้อน อ่อน-แข็ง หย่อน-ตึง รูปเหล่านี้ชื่อว่าเป็นอารมณ์ให้แก่จิตและเจตสิก ได้เกิดขึ้นมารับรูปนั้น ๆ ทำให้เกิดความพอ ใจ คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่ดี น่ารื่นรมณ์ และทำให้เกิดความไม่พอใจ คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่ไม่ดี ไม่น่ารื่นรมณ์ รวม ๔ รูป
๑. รูปารมณ์ ได้แก่ สีต่าง ๆ ที่เห็นได้ด้วยตา เช่น สีแดง เหลือง เขียว ขาว เป็นต้น
๒. สัททารมณ์ ได้แก่ เสียง ที่มากระทบทางหู (โสตปสาท) ทำให้เกิดการได้ยิน
๓. คันธารมณ์ ได้แก่ กลิ่น ซึ่งเป็นไอระเหยของวัตถุสิ่งของที่มีกลิ่น ที่มากระทบกับจมูก
๔. รสารมณ์ ได้แก่ รสต่าง ๆ เช่น รสเปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ด ขม ฝาด ที่ปรากฏที่ลิ้น

หรือ เรียกโคจรรูป ๗ก็ได้

ผู้เยี่ยมชม

รูปคือสิ่งที่เห็นด้วยตา ส่วน นาม คือสิ่งที่มากะทบทางหู จมูก ลิ้นรับรสและเวทนาต่างๆครับ

ผู้เยี่ยมชม

ตา พิมพ์ว่า:

รูปคือสิ่งที่เห็นด้วยตา ส่วน นาม คือสิ่งที่มากะทบทางหู จมูก ลิ้นรับรสและเวทนาต่างๆครับ

ข้อความข้างต้น ผมว่าผิดนะครับ ที่จริงคือ
ธาตุทั้งสี่ เมื่อประชุมกันเกิดขันธ์ ๕ เป็นรูป ส่วนเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ รวมแล้วก็คือ “ความรู้สึก” จัดว่าเป็น “นาม”

สำหรับอายตนะ ๖ เมื่อเกิดการกระทบไม่ว่า ตาเห็นรูป เสียงกระทบหู กลิ่นกระทบจมูก ลิ้นรับรส เย็นร้อนอ่อนแข็งกระทบกาย ทั้งหมดนี้จัดรวมเป็นรูปทั้งนั้น ส่วนผัสสะธรรมารมณ์ต่างๆที่มันเกิดขึ้นแก่ใจเราแล้วปรุงแต่งไปว่าดีหรือชั่วต่างๆนานาทั้งหมดก็จัดเป็นนาม

ฉะนั้น หากพิจารณาว่า หากตาเราเห็นอะไรต่างๆทั้งที่มันเจริญตาหรือไม่ก็ตาม หรือหูได้ยินเสียงเขาด่าเขาชม เสียงเพลงไพเราะปานใดก็ตาม หรือกลิ่นหอมเหม็นอะไรต่างๆ รสอาหารอร่อยไม่อร่อย หรือแม้กระทั่งเขามาตีเตะต่อย นั้นแหละการกระทบทุกอย่างอันเกิดขึ้นมันก็เป็นเพียงรูป ส่วนความรู้สึกพอใจไม่พอใจ ฟุ้งซ่าน ลังเล กังวลอะไรต่างๆ มันก็เป็นเพียงความรู้สึก จัดเป็นนามทั้งนั้น นั่นแหละทุกอย่างในโลกจึงมีแต่เพียงรูปกับนาม จึงว่ามีแต่รูปกับนามที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วดับไปทุกวันเวลานาที แล้วจะเอาอะไรกับมัน มันเกิด-ดับสูญไปกับตัวมันเองอยู่ตลอดเวลา หาสาระแก่นสารไม่มีเลย”

“ฉะนั้น หากใครก็ตามพิจารณารูปนามเป็นอารมณ์จนชำนิชำนาญ สักวันหนึ่งเจตสิกก็จะดับ หมดความปรุงแต่งไปตามผัสสะต่างๆ ด้วยเห็นความจริงว่าไม่มีอะไรพ้นไปจากการที่มีแต่รูป-นามที่เกิดดับไปได้ เขาจึงเป็นมนุษย์ที่ประเสริฐ จะยืน เดิน นั่ง นอน ขยับมือไม้ ขยับปากพูด คู้เหยียด เอี้ยวตัว และทำการงานทุกอย่าง ก็ประกอบด้วยสัมมาทิฏฐิอย่างแท้จริง คือประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ ไม่ใช่ด้วยความโลภ โกรธ หลงเลย

ตอบเมื่อ: 07 มิ.ย.2006, 11:11 am

อนุโมทนาธรรม ครับ คุณพรชัย สาธุ

ผู้เยี่ยมชม

เสียงเป็นภาวรูปได้หรือไม่ เช่นเสียงผู้หญิงและเสียงผู้ชาย เรียกภาวรูปได้หรือไม่

ผู้เยี่ยมชม

ปกติวาโย หรือ สมฺมติวาโย คือ ลมธรรมดาที่พัดผ่านไปมานี่แหละ อนึ่ง วาโยธาตุนี้ เป็นรูปธาตุที่มีความสำคัญมากแก่สัตว์ที่มีวิญญาณ เพราะ ถ้าไม่มีลมหายใจก็ตาย และธาตุลมนี่แหละที่ทำให้ไหววาจาและไหวกายได้ ไหววาจา ไหวกายดีมีประโยชน์ ก็เป็นบุญเป็นกุสล ให้ผลเป็นสุข ไหววาจาไหวกายชั่ว มีโทษ ก็เป็นบาปเป็นอกุสลให้ผลเป็นทุกข์

..................................

วิสยรูป หรือ โคจรรูป มี ๔ รูป
๑. วัณณะรูป หรือ รูปสี (รูปารมณ์)
๒. สัททรูป หรือ รูปเสียง (สัททารมณ์)
๓. คันธรูป หรือ รูปกลิ่น (คันธารมณ์)
๔. รสะรูป หรือ รูปรส (รสารมณ์)

ภาวรูป มี ๒ รูป คือ
๑. อิตถีภาวรูป รูปที่แสดงถึงความเป็นหญิง
๒. ปุริสภาวรูป รูปที่แสดงถึงความเป็นชาย

เสียงเป็นวิสยรูป หรือโคจรรูป ครับ

.........................................

ผู้เยี่ยมชม

เสียงไกล เป็นยันทูเรรูปได้ไหม
เสียงใกล้ เป็นสันติเกรูปได้ไหม