สมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร)

ตอบเมื่อ: 31 ธ.ค.2010, 9:28 am

ประวัติและปฏิปทา
สมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร)

วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ราชวรวิหาร
แขวงวัดราชบพิธ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

๏ ชาติภูมิ

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร ป.ธ.๖) มีนามเดิมว่า ทองเจือ นามสกุล สายเมือง เกิดเมื่อวันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ.๒๔๕๑ ตรงกับวันอังคาร ขึ้น ๑๑ ค่ำ เดือน ๔ ปีวอก เวลา ๐๐.๓๐ น. ณ บ้านเลขที่ ๑๒ หมู่ที่ ๑๘ ปากคลองบางเขน ตำบลบางซ่อน อำเภอบางซื่อ (ปัจจุบันคือเขตดุสิต) จังหวัดพระนคร (กรุงเทพฯ) เป็นบุตรของรองอำมาตย์ตรี ขุนศุภผลภาษี (สงวน สายเมือง) และนางแส สายเมือง เจ้าประคุณสมเด็จฯ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันทั้งหมด ๖ คน ท่านเป็นบุตรคนที่ ๓ มีชื่อตามลำดับดังนี้

๑. นายทองดี สายเมือง
๒. นางทองคำ สายเมือง
๓. สมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร)
๔. นางสาวทองห่อ สายเมือง
๕. พระครูวินัยธรธงชัย ปจินฺตาคโม
๖. พระครูปลัดสัมพิพัฒนวราจารย์ (สุจินต์ สุจินฺตามโย)

เจ้าประคุณสมเด็จฯ มีสัญชาติไทย และเชื้อชาติไทย

๏ การศึกษาเมื่อปฐมวัย

เจ้าประคุณสมเด็จฯ เรียนอักษรสมัย ตามความนิยมในสมัยนั้นจากโยมบิดาของท่านจนพออ่านออก เขียนได้ แล้วเข้าโรงเรียนศึกษาจนจบชั้นประถมศึกษา

บรรพชาเมื่อวันที่ ๒๘ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๖๗ ตรงกับวันพุธ แรม ๑๑ ค่ำ เดือน ๖ ปีชวด ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ตำบลวัดราชบพิธ อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร

โดยมีพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า (หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน) ทรงเป็นพระอุปัชฌาย์ และพระมหาคณิศร (ภา ภาณกเถระ) เป็นพระศีลาจารย์

กระทั่งอายุครบ ๒๑ ปีบริบูรณ์ จึงได้เข้าพิธีอุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่อวันที่ ๒ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๗๒ ตรงกับวันอาทิตย์ แรม ๑๑ ค่ำ เดือน ๖ ปีมะเส็ง เวลา ๑๖.๐๐ น. ณ มหาพัทธสีมาวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

โดยมี พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า (หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน) ทรงเป็นพระอุปัชฌาย์, พระวินัยมุนี (แปลก วุฑฺฒิณาโณ) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ พระจุลคณิศร (จรัส สุตธโน) เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับนามฉายาว่า “จินฺตากโร”

พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า
พระอุปัชฌาย์ในคราวบรรพชาและอุปสมบท

พระวินัยมุนี (แปลก วุฑฺฒิญาโณ)
พระกรรมวาจาจารย์ในคราวอุปสมบท

๏ วิทยฐานะ

- นักธรรมชั้นเอก

- เปรียญธรรม ๖ ประโยค เมื่อปี พ.ศ.๒๔๘๑

๏ ลำดับสมณศักดิ์

พ.ศ.๒๔๗๗ เป็นพระครูฐานานุกรมในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า (หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน) ที่ พระครูวิจิตรธรรมคุณ

พ.ศ.๒๔๘๙ ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระจินดากรมุนี

พ.ศ.๒๔๙๕ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นราช ในพระราชทินนามเดิม

พ.ศ.๒๔๙๘ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ ในพระราชทินนามเดิม

พ.ศ.๒๕๐๑ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมจินดาภรณ์

พ.ศ.๒๕๑๕ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เทียบเท่าพระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏหรือรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระมหารัชชมังคลาจารย์

พ.ศ.๒๕๑๖ ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏหรือรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระพุทธพจนวราภรณ์

พ.ศ.๒๕๓๒ ได้รับพระราชทานสถาปนาเป็นสมเด็จพระราชาคณะ มีพระราชทินนามตามจารึกในสุพรรณบัฏที่ “สมเด็จพระพุทธปาพจนบดี ศรีชินวรสิริวัฒนางกูร วิบูลคุณวิจัตรปริยัติธาดา สีลสมาจารวัตร วิสุทธิพัฒนพิริยคุณ อดุลธรรมกถาปสาทกร ธรรมยุติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัณยวาสี”

(มีต่อ ๑)

ตอบเมื่อ: 31 ธ.ค.2010, 9:29 am

ภาพเขียนสีน้ำมันสมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร)

๏ ผลงานทางการคณะสงฆ์

(๑) งานปกครอง

- เป็นเจ้าอาวาสวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพฯ

- เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม

- เป็นกรรมการมหามกุฎราชวิทยาลัย

- เป็นประธานกรรมการร่างกฎหมายมหาเถรสมาคม

- เป็นประธานคณะกรรมการคณะธรรมยุต

- เป็นเจ้าคณะภาค ๑๔-๑๕ (ธรรมยุต)

- เป็นกรรมการอำนวยการจัดสร้างพุทธมณฑลฝ่ายสงฆ์

- เป็นประธานกรรมการพิจารณายกวัดราษฎร์เป็นพระอารามหลวง

- เป็นกรรมการพิจารณางบประมาณศาสนสมบัติกลาง

- เป็นกรรมการควบคุมการเรี่ยไรของคณะสงฆ์

- เป็นสังฆมนตรีช่วยว่าการองค์การเผยแผ่ (วันที่ ๑๒ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๐๓)

- เป็นพระวินัยธรชั้นฎีกา ตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ.๒๔๘๔

- เป็นพระอุปัชฌาย์

(๒) งานด้านการศึกษา

- เป็นกรรมการสังคีติการกสงฆ์ สังคายนาพระธรรมวินัยตรวจชำระพระไตรปิฎก ฉบับมหามงคลสมัยเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ

- เป็นกรรมการจัดการสอนศีลธรรม

- เป็นกรรมการสภาการศึกษามหามกุฎราชวิทยาลัย

- เป็นเจ้าสำนักเรียนวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

- เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม สำนักเรียนวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

(๓) งานสาธารณูปการ

- เป็นองค์อุปถัมภ์และดำเนินการก่อสร้างวัดเขาไกรลาศ ตำบลเขาไกรลาศ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

- เป็นกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาลสงฆ์

- เป็นกรรมการมหามกุฎราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์

- เป็นกรรมการพิจารณาปรับปรุงตลาดเฉลิมโลก

(๔) งานเผยแผ่

- เป็นแม่กองงานพระธรรมทูต

- เป็นผู้บรรยายสวดมนต์มีคำนำแบบมคธ ณ สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย

- เป็นผู้แสดงพระธรรมเทศนากัณฑ์เช้าวันพระ แรม ๘ ค่ำ ณ พระอุโบสถ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

(๕) งานพัฒนาสังคม

- เป็นกรรมการจัดตั้งทุนสาธารณสุขสงเคราะห์ และศึกษาสงเคราะห์

(๖) กิจกรรมพิเศษ

- พ.ศ.๒๔๙๙ ร่วมเป็นคณะสงฆ์ทำทัฬหิกรรมในการทรงผนวชพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน ณ พระพุทธรัตนสถานสวนศิวาลัย ในพระบรมมหาราชวัง

- พ.ศ.๒๕๒๑ ร่วมเป็นคณะสงฆ์ในการทรงผนวชและทำทัฬหิกรรมสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ฯ สยามกุฏราชกุมาร

- พ.ศ.๒๕๓๕ รัฐบาลสหภาพเมียนมาร์ (พม่า) ถวายตำแหน่งอัครบัณฑิตทางพระพุทธศาสนา ชื่อว่า AGGA MAHA PANDITA BADDANTA (อัครมหาบัณฑิตภัททันตะ)

- พ.ศ.๒๕๔๑ ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่แทน สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน) สกลมหาสังฆปริณายก ในระหว่างที่พระองค์เสด็จปฏิบัติศาสนกิจเป็นประธานเปิดการประชุม The World Buddhist Propagation Conference ณ เมืองเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน)

(มีต่อ ๒)

ตอบเมื่อ: 31 ธ.ค.2010, 9:31 am

สมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร) ขณะอาพาธ

๏ จริยาวัตรแห่งความใฝ่หาความรู้

“...การพิมพ์หนังสือธรรมะ แม้จะไม่เป็นที่ชอบใจ อำนวยประโยชน์แก่คนบางคน ก็คงเป็นที่ชอบใจ อำนวยประโยชน์แก่คนบางหมู่ แม้ผู้ไม่เคยชอบใจ และไม่รู้สึกเป็นประโยชน์ ในเมื่อได้รับหนังสือธรรมะไปอ่านในวัยหนึ่ง แต่ล่วงกาลนานมาอีกวัยหนึ่งก็ชอบใจ รู้สึกได้รับประโยชน์จากการได้อ่านหนังสือธรรมะก็มี ข้าพเจ้าเคยอ่านหนังสือธรรมะบางเล่มแล้ว ต้องกราบลงไปกับหนังสือ เพราะรู้สึกถึงบุญคุณของผู้เรียบเรียงและพิมพ์ขึ้นไว้ให้แพร่หลาย ข้าพเจ้าเห็นดีเช่นนี้จึงเลือกหนังสือธรรมะขึ้นพิมพ์แจก...”

คำปรารภของท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร) ครั้งดำรงสมณศักดิ์ที่ พระจินดากรมุนี ได้พิมพ์ไว้ในหนังสือที่ระลึกเล่มหนึ่ง เมื่อวันที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๙๘ ได้แสดงจริยาวัตรแห่งความใฝ่หาความรู้ของเจ้าประคุณสมเด็จฯ ท่านได้เรียนรู้และเข้าใจในวิทยาการทางโลกและธรรม มีความพร้อมสามารถสนองงานคณะสงฆ์ได้แต่ยังเป็นนวกภิกษุ และเป็นพระธรรมกถึกที่ได้รับการยอมรับจากชนทุกชั้น

๏ การมรณภาพ

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร) เป็นพระมหาเถระรัตตัญญู ที่มีอาวุโสโดยสมณศักดิ์สูงสุดของมหาเถรสมาคม (มส.) เป็นลำดับที่สอง รองจากสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ปัจจุบันแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงเป็นผู้รับธุระงานพระศาสนาอย่างอเนกประการ ด้วยวิริยะอุตสาหะอันมากด้วยภูมิรู้และภูมิธรรมยิ่ง ล้วนก่อประโยชน์และความเจริญแก่งานคณะสงฆ์อย่างต่อเนื่อง ท่านมีความโดดเด่นในการเป็นนักเทศน์ นักปกครองและการตัดสินวินัยธร

ตลอดชีวิตของเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้ทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจให้แก่การศึกษา โดยเฉพาะการศึกษาสงฆ์ ทำให้วงการศึกษาสงฆ์เจริญก้าวหน้าตามลำดับ สามารถสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี

แต่ด้วยอายุขัยที่ล่วงเลยเข้าสู่วัยชราภาพ บ่อยครั้งทำให้ท่านอ่อนแรง สุขภาพไม่แข็งแรงดังเดิม กระทั่งเกิดล้มป่วยอาพาธเป็นประจำ ต้องเข้าออกโรงพยาบาลหลายครั้ง

ภายหลังจากการบำเพ็ญฉลองอายุวัฒนมงคล ๙๙ ปี เจ้าประคุณสมเด็จฯ มีอาการไข้หวัด อ่อนเพลีย คณะศิษย์ได้นำเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลศิริราช กรุงเทพฯ ตั้งแต่นั้นมาเจ้าประคุณสมเด็จฯ ต้องเดินทางเข้า-ออกที่โรงพยาบาลเป็นประจำ เพื่อให้คณะแพทย์ได้รักษา

กระทั่งท้ายที่สุดเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้มรณภาพลงอย่างสงบ เมื่อวันเสาร์ที่ ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๑ เวลา ๑๑.๐๕ นาฬิกา ด้วยโรคปอดติดเชื้อ ณ อาคาร ๘๔ ปี ชั้น ๑๐ ห้อง ๑๐๓ โรงพยาบาลศิริราช กรุงเทพฯ หลังเข้ารับการรักษาอย่างใกล้ชิดตั้งแต่วันที่ ๑๖ เมษายน พ.ศ.๒๕๕๑ รวม ๙๕ วัน ด้วยอาการสมอง ไข้ เหนื่อยหอบ และทรุดตัวลงจนกระทั่งมรณภาพในที่สุด ทั้งนี้ คณะแพทย์และพยาบาลได้ให้การรักษาอย่างเต็มที่ และปฏิบัติตามประสงค์ของเจ้าประคุณสมเด็จฯ ที่ประสงค์จะมรณภาพตามธรรมชาติให้มากที่สุด สิริอายุรวมได้ ๙๙ ปี ๔ เดือน ๑๗ วัน พรรษา ๘๐ ท่ามกลางความเศร้าสลดของคณะสงฆ์ คณะศิษยานุศิษย์ และสาธุชนทั่วไป ด้วยความอาลัยยิ่งนักต่อการจากไปอย่างไม่มีวันกลับของเจ้าประคุณสมเด็จฯ

การมรณภาพของท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร) ในครั้งนี้ นับเป็นการสูญเสียปูชนียาจารย์และพระมหาเถระรัตตัญญูครั้งใหญ่ของคณะสงฆ์ไทย

ปูชนียวัตถุ-ปูชนียสถานภายในวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

โกฏิศพ-รูปภาพท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร)
และพวงหรีดของพระบรมวงศานุวงศ์ ฯลฯ ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

.............................................................

♥ คัดลอกเนื้อหามาจาก ::
หนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 93 ส.ค. 51 โดย กองบรรณาธิการ
ผู้จัดการออนไลน์ 30 กรกฎาคม 2551 16:59 น.
♥ ขอขอบพระคุณที่มาของรูปภาพทุกแหล่ง

ตอบเมื่อ: 31 ธ.ค.2010, 9:33 am

กระทู้ในบอร์ดใหม่

ประวัติและปฏิปทา
สมเด็จพระพุทธปาพจนบดี (ทองเจือ จินฺตากโร)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=20362